نگرش بومی به خط مشی گذاری زیست محیطی

ارائه بخشی از نظام ارزشی و مقتضیات خاص کشور که بر تدوین خط مشی های زیست محیطی حاکم می باشد، بوده است. بر همین مبنا دو مولفه اساسی تشکیل دهنده نظام ارزشی کشور در خط مشی گذاری عمومی به شکل زیر مورد تشریح و بررسی قرار گرفت:

1.    تأثیر باورهای دینی و نظام ارزشی اسلام.
2.    تأثیر شرایط اقلیمی خاص کشور (وسعت، جنگل ها و مراتع، آلودگی هوا، فرسایش خاک و ...) و شرایط سیاستی خاص کشور در موضوع محیط زیست.

علوم خط مشي‌گذاري را مي‌بايست به لحاظ محتوا و نيز مدّ نظر قرار دادن ارزش‌هاي انساني درون آن، ماهيتاً علوم هنجاري دانست. به تعبير لاسول «رويکرد علوم خط مشي‌گذاري به وضوح اهداف مبتني بر ارزش‌ها را به شکل قابل ملاحظه‌اي در خود به کار مي‌برد.»

لاسول و کاپلان (1951) يکپارچگي آگاهانه ارزش‌هاي برآمده از ارتباطات ميان‌فردي را به عنوان مبناي تعريف علوم خط مشي‌گذاري ارائه مي‌کنند. ديدگاه لاسول به خط مشي‌گذاري ديدگاهي چندوجهي بوده  و ماهيتي مفهومي و مسئله‌گرا دارد. از منظر وي بايد به هنجارها و ارزش‌ها توجه کنيم.‌ لاسول تأکيد مي‌کند ديدگاه نظري و کاربردي بايد با يکديگر ترکيب شوند. پيش از آن چنين مطرح بود که خط مشي بايد عاري از ارزش‌ها بوده و ديدگاه عقلانيت ابزاري حاکم بر آن باشد. (Deleon and Overman, 2008, p418) 

طبيعتاً‌ مطابق با اين رويکرد، به کارگيري خط مشي‌هاي واحد در بسترهاي فرهنگي و ارزشي متفاوت، بدون در نظر گرفتن اين زمينه‌ها توفيق چنداني نخواهد داشت. چنين خط مشي‌هايي عموماً‌ در مرحله اجرا با شکست روبرو مي‌شوند. هر قدر تطابق خط مشي با فرهنگ و ارزش‌هاي موجود جامعه بيشتر باشد، ميزان تحقق کارکردهاي خط مشي بيشتر خواهد بود. نمودار زير منعکس کننده ارتباط مستقيم فرهنگ و ارزش‌ها در اثربخش بودن کارکردهاي خط مشي عمومي است. (قلي‌پور، 1388، ص 100)

فهرست مطالب    4
2-3- نگرش بومي به خط مشي‌گذاري زيست‌محيطي    4
2-3-1- ارزش‌هاي برآمده از مباني رويکرد اسلام به محيط زيست    5
2-3-1-1- تعريف اسلام از انسان؛ مبناي نگاه متفاوت انسان به محيط زيست    9
2-3-1-2- ابعاد سه‌گانه مباحث محيط زيست در فرهنگ وحي    11
2-3-1-3- ضرورت وجود اذن الهي جهت تصرّف در مخلوقات    13
2-3-1-4- رابطه مستقيم اعمال انسان و طبيعت    17
2-3-1-5- اهميت پويايي افراد و کار (عمران و آباداني) در نظام ارزشي اسلام    23
2-3-1-6- مباحث حقوق محيط زيست در اسلام    25
2-3-2- اقتضائات خاص خط مشي‌گذاري زيست‌محيطي در ايران    26
2-3-2-1- روند شکل‌گيري سازمان حفاظت محيط زيست ايران    27
2-3-2-2- شرايط اقليمي- زيست‌محيطي خاص کشور    29
2-3-2-3- شرايط سياستي- زيست‌محيطي خاص کشور    35
2-3-2-4- تطوّر موضوع «محيط زيست» در برنامه‌هاي توسعه کشور    39
2-3-3- جمع‌بندي مبحث    50
2-4- جمع‌بندي     51
کتابنا مه    52