بررسی اهمیت گوشت مرغ در تغذیه انسان

فصل اول: مقدمه

1-1) اهمیت گوشت مرغ در تغذیه انسان

در حال حاضر با افزایش سریع جمعیت و احتیاج روزافزونی که به مواد غذایی بالاخص موادپروتئینی احساس می شود تأمین  نیازهای غذایی انسانها در درجه اول اهمیت درجوامع بشری قرار گرفته است. گزارشها نشان می دهند که در هر ساعت 8700 نفر به جمعیت جهان افزوده می شود که این مسئله با توجه به بهبود وضعیتت بهداشتی جوامع و ارائه روشهای نوین پیشگیری از بیماریها که منجر به کاهش مرگ ومیز و بالارفتن حد متوسط عمر گردیده می تواند روند روبه رشد سریعتر را دنبال نموده و در نهایت نیاز به مواد غذایی را بیش از پیش افزایش دهد.(12)

 در سال های اخیر گوشت طیور بعنوان یک منبع پروتئین حیوانی بطور سریعی در تغذیه انسان مورداستفاده قرار گرفته و در بعضی از کشورها که از نظر شرایط طبیعی و مرتع با کمبود مواجه هستند گوشت طیور به سرعت جانشی گوشت دامهای دیگر شده است.( 3)

 براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی[1] فرد سالم شخصی است که از حد اعلای توانایی فکری، و نیروی کافی بهرهمنمد بوده و از تمام مظاهر زندگی لذت برد و کمترین درد و رنج را اساس نماید( پایان نامه قرمز رنگ).

دلایل فرایند برای گوشت طیور به قرار زیر است:

 1-1-1) ارزش غذایی گوشت مرغ: هدف اصلی استفاده از گوشت در جیره های غذایی تأمین پروتئین موردنیاز بدن است همانگونه که جدول 1-1نشان میدهد درصد پروتئین گوشت مرغ از انواع گوشتهای دیگر بالاتر است(2).

جدول شماره 1-1  مقایسه ترکیب شیمیایی صدگرم گوشت حیوانات مختلف(2)

-1-1) راندمان لاشه: افت پس از کشتار در گاو و گوسفند در حدود 50 دردصد است در حالیکه این رقم در طیور گوشتی بسته به وزن زنده و در گوشت آماه برای طبخ نیز افت استخوان طیور به مراتب کمتر از  گوشت حیوانات مزرعه ای دیگر می باد. بدین ترتیب از یک کیلو وزن زنده مرغ میزان بیشتری گوشت و در نتیجه پروتئین بیشتری در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد.(2)

3-1-1) سلامت و بهداشتی بود گوشت: بیماریهای قابل انتقال از گوشت مرغ به انسانها محدود است. ازجمله بیماریهای قابل انتقال بیماری  های سالمنلوزیس است که اغلب گوشت مرغ در مرحله آماده سازی،  آن آلوده شده و ازاین رو چنانچه پس از سردبریدن طیور پرکنی، تهیه گوشت و ذخیره آن بطور بهداشتی صورت گیرد هیچگونه خطری از  نظر انتقال بیمار یهای مشترک به انسان وجود ندارد.(2) 

4-1-1) قابلیت هضم و جذب: گوشت مرغ از نظر ترکیب پروتئین  و تناسب و  تعادل اسیدهای آمینه ضروری کمبودی نسبت به گوشتهای قرمز مانند گوشت گاو و گوسفند و خوک ندارد، با این تفاوت که میزان کلسترول آن کمتر بوده و نسوج آن سهل الهضم تر از سایر گوشتها می باشد. بعلاوه طعم و مزه گوشت مرغ نیز مناسب تر از سایر گوشت ها است از نظر اقتصادی و سهولت تهیه نیز نگهداری و پرورش طیور برای تولید گوشت بخصوص در شرایط خاص کشورها قابل توصیه می باشد.(2)

 5-1-1-) سرعت رشد: از نظر سرعت رشد مشابه هیچ حیوان مزرهغه ای با طوب قابل مقایسه نباشد بعنوان مثال امروزه نژادهای مخصوصی از جوجه های گوشتی در بازارهای دنیا و ایران وجود دارند که در مدتی در حدود 40 روز جوجه یک روزه با وزن حدود 45-40 گرم به نیمچچه گوشتی 2000 گرمی تبدل می گرددد بعبارت دیگر در یک مدت محدود جوجه یک روزه به 50 برابر وزن اولیه خود می رسد بدین ترتیب با پرورش طیور می توان به سرعت گوشت مورد نیاز جامعه را تولید و ارائه نمود(2).

 6-1-1- سهولت تغذیه :برای پرورش طیور مانند گوسفند و گاو احتیاج به مراتع وسیع طبیعی و یا کشت و تهیه علوفه سبز وموادی مانند آن نیست بلکه با استفاده از خوراک های غذای متراکم می توان به مقدار وسیع گوشت طیور تولید نمود. همچنین مواد غیرقابل استفاده از نظر تغذیه انسان که قاعدتاً نباید دور ریخته شوند بوسیله ماشین حیاتی بودن طیور تبدیل به ممتاز ترین ماده مغذیی مورد نیاز  انسان یعنی پروتئین با کیفیت ممتاز می  گردد. از طرف دیگر بخاطر اصلاح نژاد هایی که در مرغ صورت گرفته بازده غذایی در طیور بیش ا زحیوانات مزرعه ای دیگر بوده بطوریکه در نژادهای موجود با مصرف حدود 2 تا 3/2 کیلوگرم غذای متعادل می توان یک کیلوگرم کوشت تولید نمود.(2)

7-1-1 صرفه جویی در جایگاه و زمین:

امروزه تولید جوجه ای گوشتی و تخم گذاری د رمحیطها بسته و متراکم و در قفس هایی که یک یا چند طبقه انجام میگیرد در روش زمین در هر مترمربع لانه بیش از 200کیلوگرم گوشت مرغ درمدتی کوتاه می توان تیه نمود و این در مدتی نگهداری در  قفسهای چند طبقه به بیش از 100 قطعه جوجه در مترمربع می رسد(2).

 8-1-1) برگشت سریع سرمایه: در هیچ رشته کشاورزی و دامپروری گوشت سرمایه سریع تر از پرورش طیور گوشتی نیست زیرا درسرعت زمانی کمتر از 50 روزز جوجه ها روانه بازار شده و سرمایه برگشت داده می شود.(2)

9- اشتغال زایی: با توجه به نکات ذکر شده تقاضا برای احداث واحد های پرورش طیور(در زمینه های مختلف) سیر صعودی داشته و عامل مهم اساسی در ایجاد فرصتهای شغلی مستقیم و غیرمستقیم محسوب می شود جداول شماره 1-1 و 1-3 تعداد مرغدار یهای پرروش دهنده مرغ گوشتی و ظرفیت سالنهای آنها را درکشور و در استان تهران را نشان  میدهند.

جدول شماره 1-2 مرغداریهای پرورش دهنده مرغ گوشتی و ظرفیت [1]

(1) منظور ازظرفیت سالن تعداد مرغ و یا خروسی است که با توجه به امکانات و تأسیسات موجود قابل پرورش می باشد.

(2)در سال 1374 تعداد 39 مورد مرغداری های پرورش دهنده مرغ گوشتی اظهار نشده به  جمع منظور شده است.

 مأخذ مرکز آمار ایران: دفترهای آمارهای کشاورزی

جدول شماره 1-3 مرغداریهای پرورش دهنده مرغ گوشتی، تعداد سالنها و ظرفیت آنها در استان گیلان

ماخذ : مرکز آمار ایران ، دفتر آمارهای کشاورزی

2-1)اهداف تحقیق:

 از سالها پیش متخصصان پرورش طیور در ایران با نام زئولیت ها[2] آشنا شده اند و مقالاتی نیز در این زمینه در دیگر کشورها منتشر شده که در دسترس آنها قرار گرفته است. از سال ها قبل که این ماده به نام تجارتی« آنزیمیت» به بازار وارد شده دورنمای امکان استفاده از این ماده در ذهن بسیاری از متخصصان و مرغداران ایرانی شکل گرفت.

 درسالنهای پرورش طیور گازهای آمونیاک و سولفیدهیدروژن تولید میشوند که می توانند منجر به ابتلاء سریعتر طیور به بیماریهای تنفسی شوند. زئولت از جمله کانی هایی است که خاصیت جذب انتخابی دارد و میتواند موجب کاهش گاز آمونیاکا متصاعدشده از بستر و بهبود هوای تنفسی در سالنهای پرورش طیور گرددد و خطر ابتلاء به بیماری های تنفسی قبل کوکسیدیوز را کاهش دهد. از طرف دیگر کاهش این گازها موجب بهبود عملکرد جوجه های گوشتی خواهد شد زیرا باعث متابولیسم بهتر خوراک خواهد شد.

 با توجه به منابع زئولیت طبیعی در کشور که به صورت ارزان و بادرجه خلوص بالا در دسترس میباشد و با توجه به اینکه معادن زئولیت درا یران زیاد بوده و استخراج آن بسیار ساده می باشد و عدم آشنایی مرغداران به مزایای استفاده از این کانی در بستر سالنهای پرورش طیور جهت بهبود هوای تنفسی در سالنهای پرورش ضمناً متفاوت بودن زئولیت های ایران با زئولیت های دنیا و تعیین سطوح مناسب زئولیت در بسرت جوجه های گوشتی که در نهایت بهبود عملکرد و جوجه ها و صرفه جویی در فرآیند های تولید بر خود لازم دانستیم که در یک طرح تحقیقاتی اثرات استفاده از زئولیت در بستر جوجه های گوشتی و تأثیر آن بر عملکرد آنها را اندازه گیری می کنیم.

 در این تحقیق اثرات گوناگون استفاده از زئولیت طبیعی ایران در بستر چوجه های گوشتی برروی کاهش گازهای سمی مثل امونیاک و همچنن تعیین بعضی پارامترها مانند میزان خوراک مصرفی، افزایش وزن، تلفات، ضریب تبدیل خوراک، PH بستر، ازت آمونیاکی بستر، مواد جامد فرار و غیر فرار مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

2- مآخذ مرکز آمار ایران. دفتر  آمارهای کشاورزی

[2] -Zeolite