مبانی نظری راهبرد های شناختی تنظیم هیجان

     هیجان نقش مهمی در جنبه های مختلف زندگی نظیر سازگاری با تغییرات زندگی و رویدادهای تنیدگی زا ایفا می­كند. اصولاً، هیجان را می توان واكنش­های زیست­شناختی به موقعیت هایی دانست كه آن را یك فرصت مهم یا چالش برانگیز ارزیابی می­كنیم و این واكنش­های زیستی با پاسخی كه به آن رویدادهای محیطی می­دهیم، همراه می­شوند (گرانفسکی و همکاران، 2001).

     هر چند هیجان­ها مبنای زیستی دارند، اما افراد قادرند بر شیوه­هایی كه این هیجان­ها را ابراز می­كنند، اثر بگذارند. این توانایی كه نظم­جویی هیجان نامیده می­شود، فرآیندهای درونی و بیرونی­­ای است كه مسئولیت كنترل، ارزیابی و تغییر واكنش­های عاطفی فرد را در مسیر تحقق یافتن اهداف بر عهده دارد (تامپسون، 1994، به نقل از مشهدی، میردورقی و حسنی، 1390).

     بنابراین نظم­جویی هیجان، یك اصل اساسی در شروع، ارزیابی و سازماندهی رفتار سازگارانه و هم­چنین جلوگیری از هیجان­های منفی و رفتارهای ناسازگارانه محسوب می­شود (گرانفسکی و همکاران، 2001). 

این سازه یك مفهوم پیچیده است كه طیف گسترده­ای از فرآیندهای زیستی، اجتماعی، رفتاری و هم­چنین فرآیندهای شناختی هشیار و ناهشیار را در بر می­گیرد (گرانفسکی و همکاران، 2001).   

     به عبارت دیگر، واژه­ی نظم­جویی هیجان مشتمل بر راهبردهایی است كه باعث كاهش، حفظ و یا افزایش یك هیجان می­شوند و به فرآیندهایی اشاره دارد كه بر هیجان­های كنونی فرد و چگونگی تجربه و ابراز آنها اثر می­گذارد (جرمن، وان- در- لیندن، داکرمونت و زرماتن[1]، 2006)