مبانی نظری هویت وعزت نفس

فصل دوم :
موضع گیری های نظری ویافته های پژوهشی درخصوص موضوع



2-1-موضع گیری های نظری درخصوص هویت وعزت نفس
2-1-1-تعریف هویت وعزت نفس
2-1-2-شكل گیری هویت
2-1-3-نظریه های هویت
2-1-4-نظریه های عزت نفس
2-2-یافته های پژوهشی درخصوص موضوع
-نتیجه گیری









 
2-1موضع گیری نظری درخصوص هویت وعزت نفس
2-1-1تعریف هویت وعزت نفس
مفهوم هریك باكلمات دقیق قابل تعریف نیست وتاحدی مبهم می باشد  شامل تداوم وثباتی است كه مشخص كننده افراداست  . علی رقم تمام تغییرات ونقشهایی كه درهرمرحله اززندگی فردپیش می ایدفرددرجریان رشدمراحلی راپشت سرمی گذاردكه جداازهم نیستنددرهرمرحله هویتی هست وبین هویتهای مراحل مختلف ارتباط وجودداردامااین هویتهاهمیشه ازنوع ازمایشی بوده اندزیراكه هریك درمرحله شدن بودندولی حالازمان بودن رسیده است .( اكبرزاده ، 1376 )
مفهوم هویت كه اریكسون دردوره نوجوانی مطرح می كنددوچهره دارد.1-ازیك سواحساساتی رجوع می كندكه یك فرددرمقابل خویش داردیعنی خودسنجی .
2-برروابط بین هویت شخص وتوصیف هایی كه دیگران ازاوبه عمل می آورندتكیه می كنداین توصیه هامربوط به رفتارهایی هستندكه جامعه آنهارابرای یك رفتارمناسب اساسی می داندودراطراف مجموعه هایی كه نقشهای اجتماعی نامیده می شوندسازمان یافته اندبه عنوان مثال مردیازن بودن به معنای ایفاكردن یكی ازنقشهاست نقشها بین خوداجتماع ارتباط برقراری سازدودارای دوكوششند. یكی اینكه شخص مرابه قوانین اجتماعی مربوط می سازدودیگراینكه وی رابه عنوان فردشخص می كند.
هویت ازدیداریكسون مبنای اجتماعی وشخصی داردزیرابرمبنای فعالیتها ، كنشهاو تمایلات می باشد(محسنی ، 1375) وبردرلغت نامه روان شناسی خودهویت رابه طورمجزابرای چندحوزه تعریف كرده است روان شناسی شخصیت نظریه پیاژه وعلم منطق – تعریف حاصل مربوط به مطالعه شخصیت كه درهویت به عنوان عنصراساسی شخص ، خودمستمروپنداره درونی وذهنی كه شخص ازخودش به عنوان یك فردداردتعریف شده است (وبر، 1368 )
برای فهم بهترمفهوم هویت ، می توان به عبارات اریكسون درتوصیف هویت اشاره كرد. اریكسون ابتدااصطلاح (( هویت من )) رابرای توصیف مسایل روانی بعضی ازنظامیان بازگشته ازجنگ دوم جهانی بكاربرد. اومشاهده كردكه این سربازان نمی توانندازعهده تغییرنقش خودازسربازبه شهروندبرآیندودرانطباق باوظایف ومسئولیتهای جدیدخوددرجامعه ناتوان هستند.
تجربه آنان ( فقدان یكسان بودن خودوپیوستگی زندگی ) بود. وی می گوید: (( آنچه كه توجه مرابیشترجلب كردفقدان مفهومی ازهویت دراین مردان بود. آنهامی دانستندكه چه كسی هستند. آنهایك هویت شخصی داشتندامااین هویت ازنظرذهنی سست بود. زندگی آنهادیگرپیوستگی گذشته رانداشت . یك آشفتگی اساسی درآن چیزی وجودداشت كه بعدهاآن را(( هویت من )) نامیدم )) ( اریكسون ، 1963 )
اریكسون تعاریف متعددی رابرای هویت ارایه كردكه ازتفكرروان تحلیلی باتاكیدبر(( رشدمن )) سرچشمه می گیردوبرمبنای این عقیده قراردادكه من یك شخصیت پیوسته راسازمان می دهدویكسان بودن وپیوستگی ای كه توسط دیگران درك می شودرابدان می بخشد. وی می گویداصطلاح هویت هم بریكسانی درونی بادوام درخرد( یكسان بودن خود) وهم برشریك شدن بادوام دزبعضی ازانواع رفتاربادیگران دلالت دارد( اریكسون ، 1956 )
ازنظرمارسیا( 1378 ) ، هویت یك ساختارروان شناختی وفرایندی بایك درجه تغییروعلاوه برآن كندمی باشد. هویت نظریه ای است كه فرددرموردخودش دارد( كه لزومابه طوركامل خودآگاه نیست ) وداشتن آن همواره یك اتفاق مثبت دراحساسی كه فرددرموردخودش داردایجادمی كند. این نظریه خودیاساختارهویت همواره زیرسطح آگاهی است .
مگرهنگامی كه درمعرض تجربه ای قرارگیردكه بتواندموازنه ایجادشده رابرهم بزند. درآن زمان است كه فردازهویت خودش آگاه می شوددرحالت مطلوب پس ازآن ساختارهویت درجهتی می كندتاباتجربه جدیدتطابق پیداكند.
درخصوص عزت نفس بایدگفت كه یكی ازعوامل مهمی كه شخص راوامی داردتابه نحوه مؤثری عمل كنددركارهایش جدیت وپشتكارداشته باشدعزت نفس است ( ارنسون ، 1971 ) غرض ازاعتمادبه نفس ، وجودقدرت واتكائی مستقل درنفس است ، كه درسایه آن آدمی بدون چشمداشت ازكمك وسوددیگران ، كاری راآغازكرده ومی كوشدآن رابه فرجام برساند( قایمی ، 1364 )
اكثرصاحب نظران برخورداری ازعزت نفس رابه عنوان عامل مركزی واساسی درسازگاری ، اجتماعی – عاطفی افرادمی دانندشایستگی عاطفی – اجتما عی كه ازخودارزیابی مثبت می شودمیتواندبه عنوان سپریانیرویی درمقابل مشكلات خطیرآینده به كودك كمك كند( بیابانگرد، 1373 )
تعریف راجرزازعزت نفس عبارت است ازارزیابی مداوم شخص نسبت به ارزشمندی (( خویشتن خود)) . عزت نفس نوعی قضاوت نسبت به ارزشمندی وجودی است . این صفت درانسان حالت عمومی داردومحدودوزودگذرنیست . طبق نظرراجرز، این احساس عزت نفس دراثر(( نیازبه نظرمثبت )) بوجودمی آید. نیازبه نظرمثبت دیگران شامل بازخوردها، طرزبرخوردگرم ومحبت آمیز، احترام ، صمیمیت ، پذیرش ومهربانی ازطرف محیط بخصوص اولیاء كودك می شود( شاملو ،1368 )
كوپراسمیت ، حرمت نفس رابه عنوان بازخوردهای ارزیابی كننده ای كه فردنسبت به خودداردتعریف خودكه حفره ای ازباورهای خودراپیرامون توانمندیها، اندیشمندیها، تاكید- عدم تاثیروموثربودن رادربرمی گیرد( اسمیت ، 1967 )
حضرت امام صادق ( ع ) سخنی دارندكه می توان آن رابه اعتمادبه نفس واتكابه نفس تعبیركرد.
(( احمل نفسك ، لنفسك فان لم تفعل ، لم یعملك غیرك ))
(( بارمسئولیت خویش رابایدخودت به دوش بگیری واگرازانجام وظیفه شانه خالی كنی ، دیگری بارمسئولیت توراحمل نخواهدكرد))