یونان

یونان

ملاحظات تاریخی 

یونان از كهن ترین سرزمینهای مسكونی و متمدن جهان بوده و آثار تمدن در آن به دهها قرن پیش از میلاد باز می گردد. تمدن قدیمی آن به تمدن مینوسی معروف است و مركز آن جزیره كرت بود. یونانیان باستان از دو نژاد اصلی بودند،یكی خود یونانیان و دیگر اقوام دوری. اقلیتهایی نیز وجود داشته اند. یونانیها جزایر مجاور آن و در بخشی از پلویونز (پلوپونیسوس) و نقاط دیگر می زیستند. نخستین بار افلاطون (427-347 ق .م )در رساله تیمانوس ورساله كریتاس درباره شهر آتلانتیس سخن گفته است كه 9هزار سال قبل از میلادمی زیسته اند وتمدنی افسانه ای والهی دا شته اند و تمام اروپا را تا مرز ایتالیا و تمام آفریقا را تا دروازه های مصر گشودند .لكن جاه طلبی حكام و ساكنان این تمدن باعث اختلافات داخلی وضعف آن شد ودر نتیجه در نبرد با آتن شكست خوردندوسپس طغیان دریا و زلزلة توأمان آن را در قعر دریا فرو برد.

یونان ،سرزمین اقوام ایونی است كه نخستین فلسفه مدون بشری به آنها نسبت داده می شود . فلیسوفان بزرگی چون طالس وآنا كسیمندر و انا كسیمینس در آن منطقه می زیسته اند، آنان اقوام بسیاربا استعدادی بوده اند مثلا اشعار هومر كه ازقدیمی ترین آثار باقیمانده بشری است مربوط به همین اقوام می باشد .

دوكتاب «ایلیاد» و «اودوسیا » را انجیل یونانیان می نامند قبل از سقراط و افلاطون نیز فیلسوفان بزرگ دیگری نیز در یونان پرورش یافته اند (ازقبیل دموكریتوس ،فیثاغورث). یكی از آنان شخصی است به نام «آنا كساگوراس» كه برای اولین بارنظریه عناصر اربعه را مطرح ساخت .این فیلسوف اصالتا ایرانی است كه به همراه سپاه ایران به یونان رفته است .

دریونان قدیم سه دولت شهر (پولیس )وجود داشته كه یكی از آنها آتن است و با توجه به تعدد جزایر در یونان ، این كشور از این دولت شهرها تشكیل می شده است .

شایان ذكر است كه اروپائی ها یونان را پدر خود می دانند واخیرا نیز اتحادیه اروپا شهر تسالونیكی یونان را به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا انتخاب كرده است . لذا آنان در ستایش یونان مبالغه وافراط می كنند وتلاش دارند كه تمدنهایی از قبیل تمدن ایران ـ هند وسوریه رانادیده بگیرند وبه سادگی از كنار آن بگذرند .از حدود ده قرن پیش از میلاد در نقاط مختلف یونان اجتماعات و كشور شهرهای مستقل و منفردی بوجود آمدند كه یونانیان خود آنها را پولیس می نامیدند و هریك از این نواحی به نحوی با یكدیگر مرتبط بودند. سالیان اوج تشكیل این نواحی 100 تا 80  قبل از میلاد بود و صدها كشور شهر بوجود آمدند. مهمترین این كشور شهرها آتن، اسپارت و تب بودند. آغاز تاریخ آتن با افسانه ها آمیخته است و این كشور شهر در آغاز قرن هفتم قبل از میلاد مشتمل بر سرزمین آتیك بود. در سال 683 پیش از میلاد پادشاهی موروثی در آتن لغو وحكومتی شبیه به جمهوری در آن برقرار گشت ولی جمهوری دیكتاتوری و پادشاهان انفرادی تا سال 510 به حكومت ادامه دادند.

اسپارت در قرن هفتم قبل از میلاد مركز ادبیات یونان بود ولی از حدود سال 600 پیش از میلاد ببعد نظامیگری بر آن مستولی شد. دولت اسپارت را دو پادشاه اداره می كرد. كشور شهر تب كه از حدود 1000 سال پیش از میلاد مسكونی شد بخش عمده ای را در تاریخ باستان یونان بر عهده داشته است. آتن در آغاز قرن پنجم پیش از میلاد مقتدرترین دولت یونان بود و در سال 510 پیش از میلاد دارای حكومت دموكراسی شد.

در طی قرون پنجم و چهارم پیش از میلاد یكسری جنگهای خونین و عظیم میان خود كشور شهرها با یكدیگر و تمام آنها با ایران در گرفت. در سال 338 پیش از میلاد فیلیپ دوم پادشاه ناحیه مقدونیه بر سراسر یونان دست یافت و سپس یك حكومت فدرال از ایالت یونان بوجود آمد. پس از وی پسرش اسكندر كبیر به حكومت رسید. اسكندر فتوحات فراوانی بدست آورد و قلمرو حكومتی خود را چندین برابر كرد. قلمرو اسكندر از شرق تا رود سند گسترده بود ولی پس از او جنگ میان جانشینان وی به تجزیه این امپراطوری روم گردید و پس از تجزیه دولت روم، در قرن چهارم میلادی یونان جزء‌اصلی روم شرقی (بیزانس) شد. امپراطوری بیزانس تا اواسط قرن پانزدهم میلادی دوام آورد و 80 امپراطور در طی 1058 سال بر آن حكومت راندند. اولین حاكم بیزانسی، آركادیوس نام داشت. در دو سال اول حكومت وی (96 – 395) یونان مورد تهاجم بیگانگان واقع شد ولی این هجومها بجایی نرسید. در زمان حكومت كنستانس دوم (68 – 641) قسمتهایی از یونان مورد هجوم مسلمانان واقع شد.

تعدادی از مهمترین امپراطوران بیزانسی (با تاریخ حكومت) عبارت بودند از: تئودوسیوس دوم (50 – 408)،‌یوسنی نیانوس اول (65 – 527)، هراكلیوس اول (41 – 610)،‌گنستانتین پنجم (75 – 740)، باسیلیوس دوم (1025 – 976)، آلكسیوس اول (1118 – 1081)، مانوئل اول (80- 1143)، یوحنای سوم (54 – 1222)، آندرونیكوس دوم (1328 – 1282)، مانوئل دوم (1425 – 1391) و آخرین امپراطور كه كنسانتین یازدهم (53 – 1448) نام داشت. با اینحال قلمرو آخرین امپراطوران بیزانس تنها شامل مقدار كوچكی از یونان بود كه وحدت سیاسی نداشت و خاك آن عمدتاٌ در دست دول مقتدر منطقه بود (از جمله دولت های ایتالیایی).