نقش تقاطعات دارای دوربرگردان در كاهش مصرف سوخت و آلاینده

در جوامع امروز بشری همراه با رشد جمعیت، افزایش وسایل نقلیه و نیاز به جابجایی افراد و تبادل كالا، اهمیت و نقش كلیدی فراهم نمودن تسهیلات سریع و ایمن حمل و نقل بیش از پیش احساس می‌شود. طراحی مناسب شبكه معابر شهری و جاده‌ها می‌تواند نقش مهمی در رفع این نیاز ایفا كند. در دستیابی به یك سیستم حمل و نقل سریع و ایمن، سه عامل مهم استفاده كننده از سیستم، وسیله نقلیه و جاده دخیل هستند كه شناخت نقش و تاثیر هر كدام به تنهایی و ارتباط آنها با یكدیگر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

طراحی راه به عنوان یكی از پارامترهای اصلی سیستم حمل و نقل، علاوه بر تامین خصوصیاتی نظیر ایمنی و سرعت باید در كاهش مصرف سوخت، كاستن آلودگی زیست محیطی و كاهش هزینه‌های ساخت و اجرا مخصوصاً در مناطق شهری نیز موثر باشد.

در كشور با توجه به عدم گستردگی خدمات و یكسان نبودن توزیع خدمات عمومی در سراسر كشور، ‌روند مهاجرت از مناطق دورافتاده به سمت شهرهای بزرگ همیشه در حال رشد بوده است. امروزه رشد سریع و روزافزون جمعیت در شهرهای بزرگ كشور و رشد حاشیه‌نشینی كه هیچ تناسبی با امكانات شهری، خدمات عمومی و رفاهی و حتی معابر شهر ندارد، مشكلات فراوانی را برای شهرهای بزرگ پدید آورده است.

گسترش بی‌رویه شهرهای بزرگ و هجوم جمعیت جویای كار به این شهرها بعد دیگری از مشكلات فرهنگی ـ اجتماعی، یعنی مشكلات ترافیك و عبور و مرور در خیابان‌ها را پدیدار ساخته است.

گسترش بی‌رویه جمعیت در شهرهای بزرگ یك فرصت طلایی برای كارخانجات و صاحبان صنایع خودروسازی است كه سیل تولید بی‌رویه خودرو را برای سود بیشتر به شهرهای بزرگ سرازیر می‌كند، غافل از این كه این تولید و فروش بی‌رویه خودرو، معابر شهرها را تبدیل به یك كلاف سردرگم می‌نماید. علاوه بر این میلیون‌ها لیتر بنزین كه جزو ثروت ملی است و باید برای نسل آینده در كارهای زیربنایی مصرف شود، بعضی از مواقع در خیابان‌ها فقط و فقط برای گردش‌های خیابانی مصرف می‌گردد. مبارزه‌ای كه زندگی روزمره اجتماعی و فرهنگی شهروندان را درگیر خود نموده است و حتی بهداشت روانی و آرامش اعصاب شهروندان را نیز با مشكل مواجه نموده است.

مشكلات ترافیكی در شهرهای بزرگ روزانه هزاران ساعت از عمر شهروندان را می‌بلعند. منشاء این مشكلات، عوامل متعدیدی هستند. این عوامل قادرند كه به تنهایی مرتب‌ترین شهرهای دنیا را به ضعیف‌ترین و بی‌نظم‌ترین شهرها تبدیل نماید. تعدادی از این عوامل كه بر روی بسیاری از مسائل اچتماعی و فرهنگی و بهداشت روانی و حتی ترافیك اثر می‌گذارند، عبارتند از: رشد بی‌رویه و قارچ‌گونه شهرهای بزرگ، مهاجرت بی‌رویه و گسترش حاشیه‌نشینی، متمركز بودن خدمات مورد نیاز مردم، تولید، فروش و استفاده بی‌رویه خودرو، عدم خروج خودروهای فرسوده.

وضعیت نامناسب رشد شهرها و عدم رشد خدمات عمومی و امكانات رفاهی،‌ باعث بروز ناهنجاری‌های اجتماعی بسیاری می‌گردد. این ناهنجاری‌ها در چند دهه اخیر مسوولان شهرهای بزرگ را وادار ساخته است تا در مورد توسعه اصولی و شكل‌دهی و برنامه‌ریزی توام با آینده‌نگری برای شهرها چاره‌ای بیاندیشند و از این رو طراحی و برنامه‌ریزی اصولی احداث شهرهای جدید در اطراف شهرهای بزرگ تبدیل به اصلی‌ترین تفكر مدیران شهری شده است.

طراحی و برنامه‌ریزی این شهرها، دو ركن مهم و اساسی داشت كه عبارت بودند از: كاربری و ارتباطات.