تحلیل مردم شناختی تلویزیون و فرهنگ پذیری در خانواده

رسانه ها به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی، کارکرد انتقال میراث فرهنگی و اجتماعی و ارزش های جوامع را بر عهده دارند، در عصر کنونی با توجه به نقش بارز آن ها در جامعه و اطلاع رسانی پیرامون موضوعات اجتماعی، فرهنگی ، سیاسی، سعی می­کنند الگوهای نوینی را به جوامع وارد کنند، که جایگزین فرهنگ ها و ارزش ها و الگوهای سنتی می­شوند و در این رهگذر رسانه ها، به عنوان عاملان تغییر و تحول در ارزش ها و هنجارها مطرح هستند و به طوری که سنت ها را به مبارزه می طلبند و به صورت یک عامل مؤثردر دگرگونی نگرش ها و رفتارهای نسل جدید عمل می کنند و همین امر میتواند منجر به شکاف نسلی و عدم انتقال تجربیات نسل گذشته به نسل فعلی شود. در دوران کنونی نقش نهادهای اجتماعی همانند خانواده ، مدرسه و همسالان در اجتماعی کردن و فرهنگ پذیری کودکان ضعیف است و در مقابل ، روز به روز بر اهمیت و نقش رسانه ها افزوده می شود تا جایی که برخی از نظریه پردازان ارتباطی بر این باورند که رسانه ها الویت ذهنی و حتی رفتاری ما را تعیین می­کنند و اگر چگونه فکر کردن را به ما یاد ندهند، اینکه به چه چیزی فکر کنیم را به ما می آموزند . بر همین اساس با توجه به نقش تأثیر گذار رسانه، بالاخص تلویزیون، بر تمامی اعضای جامعه، مخصوصاً کودکان که فرآیند فرهنگ پذیری در آن ها یک سویه انجام می گیرد و در مقابل این وسیله تأثیر پذیر ، هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل مردم شناختی تلویزیون به عنوان یکی از رسانه های فراگیر و گسترده و در دسترس همگان بر فرهنگ پذیری کودکان در خانواده است که برای رسیدن به این منظور علاوه بر پژوهش اسنادی و کتا بخانه ای از 50 دانش آموز دختر اول و دوم ابتدایی مدرسه مهدا واقع در خیابان دیباجی جنوبی در منطقه 3 تهران مصاحبه به عمل آمد ومحقق به مشاهده مشارکت آمیز در جامعه آماری پرداخت وطی پژوهش این مسئله بدست آمد که تلویزیون باعث تغییراتی در باورها و ارزش ها ،عادات و علایق ،الگوهای فراغت ،ادبیات و فرهنگ تغذیه دانش آموزان مورد بررسی شده که میزان این تغییرات در دانش آموزانی که بیشتر تمایل به تماشای برنامه های تلویزیون داشتند و والدینی که توجه و نظارت کمتری نسبت به نوع برنامه ها و تعداد ساعات تماشای کودکان خود داشتند بیشتر و قابل لمس تر بود.

فهرست مطالب

بخش اول :

1-1 پیش گفتار ............................................................................... 2

1-2 مقدمه .................................................................................... 3

1-3 بیان مسئله ............................................................................... 4

1-4 اهمیت و ضرورت تحقیق ............................................................ 6

1-5 هدف ها ی پژوهش .................................................................... 7

1-6 سوالات پژوهش ........................................................................ 8

1-7 پیشینه تحقیق ............................................................................ 9

1-8 جامعه مورد بررسی .................................................................. 12

1-9 روش تحقیق ........................................................................... 13

1-10 کلید واژگان .......................................................................... 14

بخش دوم :

2-1 فرهنگ ................................................................................. 16

2-2 فرهنگ از منظر صاحبنظران علوم اجتماعی .................................... 18

2-3 خصوصیات فرهنگ ................................................................. 21

2-4 فرهنگ به واقعیت معنا می بخشد ................................................. 23

2-5 فرهنگ پدیده ای فراگیر است ....................................................... 23

2-6 فرهنگ امری مشترک است ........................................................ 23

2-7 فرهنگ یاد گرفتنی است ............................................................. 23

2-8 فرهنگ به عنوان یک رفتار اکتسابی .............................................. 24

2-9 سطح های فرهنگ .................................................................... 25

2-10 طبقه بندی فرهنگها ................................................................. 25

2-11 ابداع فرهنگ پذیری ................................................................ 26

2-12 فرهنگ پذیری ....................................................................... 27

2-13 نوسازی مفهوم فرهنگ ............................................................ 28

2-14 عناصرمهم در فرهنگ پذیری .................................................... 29

2-15 روند ها و متغیرهای فرهنگ پذیری ............................................. 30

2-16 انواع فرهنگ پذیری ............................................................... 30

2-17 انواع فرهنگ پذیری از منظری دیگر .......................................... 32

2-18 آژانس های فرهنگ پذیری ........................................................ 32

2-19 ماهیت رسانه ........................................................................ 36

2-20 رسانه و فرهنگ پذیری ............................................................ 36

2-21 کارکردهای رسانه ها .............................................................. 37

2-22 رسانه ها و تغییر ارزشهای سنتی و شکاف نسلی .............................. 38

2-23 طبقه بندی نیاز های مرتبط با رسانه ............................................. 45

2-24 تلویزیون ............................................................................. 45

2-25 ویژگی های تلویزیون .............................................................. 36

2-26 تلویزیون به عنوان ابزاری فرهنگی ............................................. 46

2-27 تلویزیون از دید نظریه پردازان ................................................... 46

2-28 قدرت تلویزیون ...................................................................... 48

2-29 کارکردهای مثبت تلویزیون ....................................................... 49

2-30 جنبه ها ی اجتماعی شدن کودکان ................................................ 50

2-31 کارکردهای منفی تلویزیون ........................................................ 51

2-32 نقش ها و وظایف وسایل ارتباطی ................................................ 53

2-33 کودک کیست ........................................................................ 54

2-34 ویژگی های کودک در دوره ابتدایی .............................................. 54

2-35 قابلیت های کودک نسبت به تلویزیون ........................................... 56

2-36 ارتباط کودک و تلویزیون .......................................................... 57

2-37 کودکان قربانیان تلویزیون ......................................................... 58

2-38 چهارچوب نظری ................................................................... 59

....... نظریه فرهنگ و شخصیت ........................................................ 59

....... نظریه کنش متقابل نمادین ......................................................... 60

...... نظریه کارکردگرایی ................................................................. 61

بخش سوم :

3-1 مقدمه ................................................................................... 63

3-2 تلویزیون و تغییر در الگوهای گذران اوقات فراغت کودکان ................... 70

3-3 تلویزیون و تغییر در عادات و سلایق کودکان .................................... 73

3-4 تلویزیون و تغییر در باورها نگرشها و ارزشهای کودکان ...................... 75

3-5 تلویزیون و تغییر در فرهنگ تغذیه ................................................ 79

3-6 تلویزویون و تغییر در ادبیات کودکان ............................................. 80

3-7 سوالات پرسیده شده از والدین ....................................................... 81

3-8 مصاحبه با والدین ..................................................................... 81

3-9 مصاحبه با مربیان .................................................................... 86

3-10 نتیجه گیری .......................................................................... 87

فهرست منابع ................................................................................ 91

چکیده انگلیسی

فهرست نمودارها

نمودار عنوان

نمودار شماره 1: نمودار سطح تحصیلات والدین ...................................... 66

نمودار شماره 2: حدود ساعات تماشای تلویزیون ...................................... 67

نمودار شماره 3: اولیت تماشای برنامه های تلویزیون ................................ 68

نمودار شماره 4: علت تماشای تلویزون ................................................. 69