سازگاری اجتماعی افراد دارای نقص بینایی و عوامل موثر بر آن

هدف از این پایان نامه سازگاری اجتماعی افراد دارای نقص بینایی و عوامل موثر بر آن می باشد.

يكي از كارآمدترين نشانه سازگاري افراد، توانايي برقراري روابط رضايت بخش باديگران و كسب لذت ازآن مي‌باشد. به نظر مي‌رسد كه داشتن مهارت‌هاي اجتماعي مبناي سازگاري در فرد مي‌باشد. از اين رو پرداختن به مهارت‌هاي اجتماعي ضروري مي‌باشد. مهارتهاي اجتماعي بر الگوهاي ياد گرفته شده بسيار خاص از رفتارهاي قابل مشاهده كلامي و غير كلامي دلالت دارند كه از طريق آن فرد ديگران را تحت تأثير قرار مي‌دهد و تلاش مي‌كند تا نيازهايش را برآورده سازد. اين مهارت‌ها به دو دسته مهارت‌هاي ضعيف و مهارت‌هاي پيچيده تقسيم مي‌شوند. مهارت‌هاي ضعيف شامل رفتارهايي نسبتاً ساده‌اي نظير برقراري تماس چشمي مناسب يا لبخند زدن در موقعيت خاص مي‌باشد، در صورتي كه مهارت‌هاي پيچيده‌تر در بردارنده رفتارهايي است كه متضمن پيوستن به گروه، ارائه تعارفات و انجام مكالمات با ديگران مي‌شود (پلي جريني ، 1994، گستن  و همكاران، 1988). 

در سنين نوجواني، پذيرش در جمع دوستان رفاقت‌ها و روابط بين فردي با همسالان اهميت ويژه‌اي دارد، فقدان مهارت‌هاي اجتماعي بين فردي مي‌تواند زمينه‌ساز مشكلات عديده‌اي براي نوجوانان باشد. همچنين تحقيقات درازمدت (كاگان و ماس ، 1962، به نقل از احمدي‌زاده، 1374) حاكي از آن است كه نارسايي‌هاي روابط اجتماعي در سنين پايين به دوران بزرگسالي منتقل مي‌شوند. از چند دهه پيش، نتايج بسياري از پژوهش‌ها بيانگر اين است كه افراد داراي نقص بينايي درصد بالايي از ناسازگاري‌هاي اجتماعي را نشان مي‌دهند (کريگان ، 1977، بامان ، 1937؛ کيمارولي، 2006 ). آنچه مسلم است اختلال نقص بينايي به صورت مستقيم باعث ايجاد مشكلات عاطفي و رفتاري در ميان نوجوانان مبتلا به اختلال بينايي نمي‌گردد، بلکه ناسازگاري اجتماعي را تشديد مي‌كند (آمرمن ، 1989، 1987؛ وارن، 1994، وان هسلت 1983، لانفلد، 1981). 

از ميان مشكلات متعدد عاطفي در ميان افراد داراي اختلال نقص بينايي، اضطراب به عنوان بخش مهمي از ناسازگاري فردي و اجتماعي افراد مبتلا به اختلال نقص بينايي به حساب مي‌آيد (بامان ، 1973). برخي از سطوح اضطراب در نوجوانان مبتلا به اختلال نقص بينايي غيرقابل اجتناب مي‌باشد چرا كه بر محدوديت‌هاي عملكردي مربوط به نابينايي متكي مي‌باشد (آمرمن، وان هسلت، هرسن، 1986). نوجوانان نابينا و نيمه بينا بر محيط‌هاي اجتماعي و فيزيكي اطراف خود كنترل محدودي دارند و به همين دليل درصد بالايي از نااميدي، افسردگي و اضطراب را تجربه مي‌كنند. تحقيقات خود گزارشي رابطه‌ي معنا‌داري ميان اختلال بينايي و سطح اضطراب فرد نابينا را گزارش نمي‌دهد و نشان مي‌دهد كه متغيرهاي ديگري مثل سن بالا، هوش پايين و مونث بودن سطح اضطراب را در نوجوانان مبتلا به اختلال نقص بينايي را افزايش مي‌دهد (هاردي ، 1968). 

فهرست مطالب

مقدمه    9
2-2 نقص بينايي    9
2-2-1 اهميت حس بينايي    9
2-2-2 تعريف و طبقه‌بندي نقص بينايي    10
2-2-3 علل نقص بينايي    12
2-2-4 نحوه برخورد فرد نابينا با نقص بينايي    13
2-2-5 نکات ضروري در آموزش نابينايان    14

2-5 مهارتهاي اجتماعي    20
2-5-1 فرآيند ارتباط اجتماعي    20
2-5-2 مفهوم مهارتهاي اجتماعي    20
2-5-3 تعريف مهارت‌هاي اجتماعي    22
2-5-4 ويژگي‌هاي مهارتهاي اجتماعي    24
2-5-5 شش ويژگي عمده مهارتهاي اجتماعي    25
2-5-6 طبقه‌بندي مهارتهاي اجتماعي از نظر کارکرد    26
2-5-7 فرايند‌هاي عاطفي و شناختي در مهارت اجتماعي    27
2-5-7-1 مهارت‌هاي اجتماعي مربوط به عواطف    28
2-5-7-2 مهارت‌هاي مربوط به شناخت اجتماعي    28
2-5-8 پيامد‌هاي مهارتهاي اجتماعي    29

2-6 مهارت‌هاي اجتماعي نابينايان    30
2-6-1 رشد اجتماعي در نابينايان    30
2-6-2 ويژگي‌هاي و محدوديت‌هاي روانشناختي کودکان نابينا    31
2-6-3 تأثير اختلال بينايي در فرآيند‌هاي تحول رواني    35
2-6-4 خصوصيات افراد با ناتواني اجتماعي    38
2-6-5 سازگاري اجتماعي افراد داراي نقص بينايي و عوامل موثر بر آن    40
2-6-6 عوامل مؤثر در سازگاري نابينايان    43
2-6-7 اهميت مهارت‌هاي افراد آسيب ديده بينايي    45
2-7 شيوه‌هاي آموزش مهارتهاي اجتماعي    46
2-8 پيشينه و تاريخچه موضوع تحقيق    49
2-8-1 تحقيقات انجام شده پيرامون در خارج از کشور    49
2-8-2 تحقيقات انجام شده در ايران    51

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی