مدل های پنج عاملی شخصیت و عوامل تاثیر در پیدایش آنها

هدف از این پایان نامه مدل های پنج عاملی شخصیت و عوامل تاثیر در پیدایش آنها می باشد.

مدلهاي پنج عاملي شخصيت توافقي است ميان روانشناسان صفات، که پنج بعد يا عامل اصلي در توصيف همه صفات شخصيت وجود دارد. اين پنج بعد گسترده و دو قطبي «پنج عامل بزرگ » خوانده ميشوند و اين بزرگي نه به دليل عظمت آنها، بلکه به دليل گستردگی و انتزاعي بودن آن هاست (پروين و جان، 2002، ترجمه جوادي و کديور، 1381) اين مدل از سوي دو روانشناس ايالات متحده به نام کاستا و مک گري، در اواخر دهه 80 ميلادي ارائه شد و در اوايل دهه 90 مورد ارزيابي مجدد قرار گرفت. زير بناي اين نظريه در درجه اول کارهاي آيزنک بود. ماتيوز   و ديري  (1998) اشاره دارند که اين نظريه از جهاتي داراي پايههاي منطق کلامي، و از زوايايی داراي زيربناي آماري است (کریمی، 1382).

 پنج عامل اصلي يا بزرگ عبارتند از:

روان آزرده خويي (N)، برونگرايي (E)، پذيرا بودن به تجربه (Q)، سازگاري (A) و مسئوليت پذيري (C). 

از بين اين عوامل، دو عامل برونگرايي و سازگاري به صفات شخصيتي داراي ماهيتي بين فردي است و عامل مسئوليت پذيري، صفات رفتاري هدف گرا و نيز کنترل تکانهها به شکل جامعه پسند را در بر ميگيرد. عامل روان آزرده خويي به پايداري هيجاني در برابر گستره اي از هيجانات منفي مانند غم، تحريک پذيري، تنش عصبي و غيره مربوط ميشود. در نهايت عامل پذيرا بودن به تجارب به گستردگي، عمق و پيچيدگي وجوه فکري و تجربيات فرد مربوط است (عبدالله زاده، 1382). بسياري از تحقيقات در زبانهاي مختلف و با ابزارها و نمونههاي متفاوت، بنيادي بودن اين پنج عامل را تاييد کردهاند. هر کدام از اين عاملها يک بعد هستند نه يک گونه يا نوع (مانند تيپهاي شخصيت)، بدين معنا که تفاوت افراد در هر بعد و مولفه، تفاوت کمي و درجاتي است. در اين مدل هر عامل از شش مولفه تشکيل شده است که به صفات مختلف تحت پوشش آن عامل اشاره دارند (مک گري و کاستا، 1999).

فهرست مطالب

مقدمه

تعاریف شخصیت

رويکردهاي مختلف به مطالعه شخصيت:    14
2-1-1- رويکرد روانکاوي:    14
2-2- رويکرد نوروانکاوي:    15
2-2-1- آلفرد آدلر:    15
2-2-2 کارل یونگ:    16
2-3- رويکرد انسانگرايي:    17
2-3-1- آبراهام مزلو:    17
2-3-2-کارل راجرز:    18
2-4- رويکرد شناختي:    19

2-5- نظريه هاي عاملي شخصيت:    19

2-6-ديدگاه صفات:    21
2-7- مدلهاي مبتني بر تحليل عوامل    23
2-8- تاريخچه مدلهاي مبتني بر تحليل عوامل:    24
2-8-1- گوردن آلپورت:    24
2-8-2- آيزنک:    25
2-8-3- ريموند کتل :    25
2-8-4- گيلفورد    26
2-9- مدلهاي پنج عاملي شخصيت    27
2-10- الگوي نظري فرضي براي پنج عامل اصلي    28
2-11- عوامل تاثير گذار در پيدايش پنج عامل بزرگ    29
2-12- ابعاد و مولفه هاي تست شخصيتي پنج عاملي کاستا و مک گري    31
2-12-1- روان آزرده خويي (N)    32
2-12-2- مولفه هاي روان آزرده خويي(N)    33
2-12-3- مولفه هاي برونگرايي(E)    35
2-12-4- پذيرا بودن (O)    37
2-12-5- مولفه هاي پذيرا بودن (O)    38
2-12-6- مولفه هاي سازگاري(A)    39
2-12-7- مسئوليت پذيري(C)    41
2-12-8- مولفه هاي مسئوليت پذيري:    41
2-13- محدوديتهاي و نقاط قوت پنج عامل:    43

يشينه تحقيقاتي 
پيشينه داخلی
پيشينه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی