عوامل موثر در بروز استرس و بررسی علایم آن

استرس عبارت است از مجموعه واكنش هاي غيراختصاصي كه تحت تأثير محرك هاي گوناگون در ارگانيسم ايجاد مي شود. استرس از نظر ماهيت اختصاصي است، اما منشأ غيراختصاصي دارد. اختصاصي بودن ماهيت آن يعني اين‌كه داراي تغييرات كليشه اي يكسان و ويژه اي است كه مهم ترين آنان عبارتند از: واكنش غدة قشري فوِق كليوي، كاهش ميزان ائوزينوفنل در خون و رشد زخم در دستگاه گوارش. غيراختصاصي بودن آن از اين نظر است كه استرس براثر محرك هاي گوناگون به وجود مي آيد (فايلا ، 1991 ؛ آيزنك، 2000). البته سليه در ابتدا تصور مي كرد كه استرس فقط تحت تأثير عوامل زيان آور، ايجاد مي شود، ولي بعدها عنوان كرد هر چيز خوشايند و ناخوشايند موجب بروز استرس مي شود.

در زندگی امروزی بیش از هر زمان دیگر شاهد بروز استرس و عوارض ناشی از آن هستیم. همه ما کم و بیش به طور خواسته یا ناخواسته در طول زندگی خود با استرس های روانی متعددی مواجه شده یا می شویم. استرس در هر سنی، رنگی خاص به خود می گیرد تقریباً بیشتر مردم بر این گمان‌اند که مفهوم استرس را می دانند، ولی عده ی نسبتاً معدودی از آن درک صحیحی دارند و از آثار آن در بدن و راه های کنترل آن آگاهند.رویدادهای ناگوار در زندگی هر فردی اتفاق می افتند؛ رویدادهای که آرامش جسمی و روانی شخص را بر هم  زده و معمولاً موجب می شوند، که برای رهایی از این حالت تنش زا روش ها و راه حل هایی به کار گرفته شود. زمانی خطر ابتلا به بیماری طاعون برای مردم تنش زا بود، ولی امروزه ابتلا به بیماری هایی نظیر ایدز و سرطان برای مردم تنش زاست. بر اساس شواهد موجود در قرن بیستم مشکلات ناشی از رویدادهای تنش زا به ویژه در کشورهای صنعتی و پیشرفته غربی، افزایش یافته است (پاول و ان رایت  1991)، تا جایی که بعضی از صاحب نظران، عصر ما را "عصر استرس" نامیده اند ( گلدبرگر و برزنتیز ،1992).

رویدادهای تنش زا در هر عصری به شکلی خاص جلوه می کنند. برای مثال انسان ما قبل تاریخ از حمله حیوانات وحشی یا مرگ در اثر گرسنگی، سرما یا بیماری، استرس های زیادی را تحمل می‌کرد. استرس در شرایط و موقعیت های گوناگون پدید می آید. تحولات سریع در بسیاری از زمینه ها، رشد روزافزون جمعیت، تغییر در آداب و رسوم اجتماعی، مسائل مربوط به خانواده و خویشاوندان، شکست و ناکامی، ازدواج، طلاق، مسکن، مهاجرت، اختلافات زناشویی، ناسازگاری های محیط کار، صدمات جسمی شدید، اعمال جراحی، بیماری های صعب العلاج، زندانی شدن و مرگ عزیزان همه می توانند منشأ بروز مشکلات و ناراحتی های متعددی شوند، که بعضی از آنان بیشتر جنبه جسمانی و برخی جنبه روانی دارند. برخی از بحرآنان ناگهانی وکوتاه مدت و بعضی دیگر تدریجی و طولانی مدت اند. البته استرس به مقدار کم برای انسان مفید است، چراکه یادگیری را پایدارتر، حافظه را نیرومند تر و عملکرد را بهتر می کند. در حقیقت، استرس مثبت، نیروی محرکه ی لازم را برای رعایت تقدم و تأخر فعالیت ها یا اتمام به موقع کارها فراهم می آورد. تا زمانی که در فرد احساس کنترل وجود داشته باشد، استرس سودمند واقع می شود (دی یانگ،1994).

فهرست مطالب
2 1  مقدمه    17
2 2  مفاهیم بنیادی    17
2 2 1  استرس    17
2 2 2  تأثیرهای استرس    19
2 2 3 کارکردهای فیزیولوژیک استرس    21
2 2 4 چرخه استرس    26
2 2 5  عوامل موثر در بروز استرس    26
2 2 6  منابع استرس    28
2 2 6 1  استرس هاي ناشي از شغل    29
2 2 6 2  استرس هاي ناشي از مسائل اجتماعي    30
2 2 6 3  استرس هاي ناشي از شرايط خانوادگي    31
2 2 6 4  مهاجرت    31
2 2 6 5  استرس ناشی از شرکت در فعالیت های ورزشی    32
2 2 7 علائم استرس    33
2 2 7 1 علائم جسماني    33
2 2 7 2 علائم رواني و رفتاري    34
2 2 8  سير تاريخي استرس    35
2 2 9 نظريه ها و الگوهاي استرس    37
2 2 9 1  نظريه ی روان تحليل گري    37
2 2 9 2  نظريه ی ضعف جسماني    38
2 2 9 3  نظريه ی تكوين و تعادل خودكار    39
2 2 9 4  نظريه ی پردازش اطلاعات    39
2 2 10  الگوهای استرس    40
2 2 10 1  الگوي فرهنگي اجتماعي    40
2 2 10 2  الگوي روان تني    41
2 2 10 3  الگوي واكنش حفاظتي    42
2 2 10 4  الگوي پاسخ فيزيولوژيكي    43
2 2 10 5  الگوي بيوشيمي    43
2 2 10 6  الگوي دوهرنوند    45
2 2 10 7  الگوي متغيرهاي روان شناختي و اختلال هاي جسماني    46
2 3  پژوهش های پيشين    
فهرست منابع و ماخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی