الگوی تاب آوری و آسیب پذیری و ویژگی های افراد تاب آور

  تاب آوری در مورد کسانی بکار می رود که در معرض خطر قرار می گیرند ولی دچار اختلال نمی شوند. از این رو شاید بتوان نتیجه گیری کرد که مواجه شدن با خطر شرط لازم برای آسیب پذیری هست اما شرط کافی نیست. عوامل تاب آوری باعث می شوند که فرد در شرایط دشوار و با وجود عوامل خطر از ظرفیت های موجود خود در دست یابی به موفقیت و رشد زندگی استفاده کند و از این چالش و آزمون ها به عنوان فرصتی برای توانمند کردن خود بهره جوید و از آنها سربلند بیرون آید. تاب آوری با در نظر داشتن توام شرایط استرس زا و توانایی ذاتی افراد برای پاسخ گویی، دوام آوردن و رشد نرمال در حضور شرایط استرس زا مطرح می شود. مفهوم تاب آوری یک راه حل امید بخش و خوشایند است، زیرا سرانجام سختی ها و شرایط بد دوران کودکی می تواند بالقوه ویرانگر و ناامید کننده باشد. شواهد روشنی در مورد وجود رابطه میان وقایع ناخوشایند و سختی زندگی در دوران کودکی با بروز اختلالات روانی در سال های بعدی زندگی وجود دارد که از این اختلالات می توان افسردگی، سوء مصرف مواد و خودکشی را نام برد (کاظمی،1383).

تاب آوری و آسیب پذیری بعنوان الگوی مفهومی، طی دهۀ گذشته توجه پژوهشگران و طراحان برنامه درمانی را به خود جلب کرده  است. این مفهوم فرض می کند که تنیدگی تجربۀ فراگیر است؛ چگونه در طول زندگی فرد کمتر با محرک های تنش زای تجربه شده شناسایی می شود و  مقابله با محرک های تنش زا بیشتر مرتبط با منابع موجود است. علاوه بر این، بر این فرض است که رویدادهای منفی زندگی، نه تجربیات بعیدی هستند و نه اجتناب ناپذیر که منجر به بی بهره گی زندگی شوند. البته، پژوهش تاب آوری این سؤال را مطرح می کند که چرا برخی افراد که تحت شرایط ناسازگاری پرورش پیدا می کنند، به نظر زندگی سالم و مولدی دارند، در حالیکه برخی دیگر نمی توانند بر ناسازگاری های تجربه شدۀ زندگی معمول خود فایق آیند(بلوم، 2005). البته، گارمزی  تاب آوری را" توانایی بازیافت و نگهداشت رفتار سازگارانه پس از آسیب" تعریف می کند. ورنر و اسمیت(1982) تاب آوری را توانایی تعدیل هم آسیب پذیری درونی(جسمی) (مثلاً، تنیدگی) و هم محرک های تنش زای بیرونی تعریف می کنند(مثلاً، ناسازگاری خانوادگی).

فهرست مطالب

مقدمه    14
نوجوانی    14
خصوصیات دوره  نوجوانی    14
رشد فردی واجتماعی دوران نوجوانی    19
هویت وهویت یابی دردوره نوجوانی    16
تاب آوری    17
تعریف تاب آوری    17
ظهورتاب آوری    20
تاب آوری و آسیب پذیر    20
ارتباط بین تاب آوری، مراحل رشد روانی، شناختی، اجتماعی و سلامت روان    22
الگوی تاب آوری و آسیب پذیری    23
ویژگیهای افراد تاب آور    24
وجوه تاب آوری    26
ویژگیهای دخیل درتاب آوری    27
سخت‌رويي کلیدی برای تاب آوری    29
مؤلفه های تاب آوری    29
پژوهشهای انجام شده در این زمینه    31

منابع