خرید دین در معاملات بانکی

خرید دین که یکی از اهمّ ابزارهای مالی و پرکاربرد در موسسات مالی و بانک ها مندرج در حقوق تجارت بین الملل است بدلیل منافع قابل توجه مترتب بر آن، نظیر کمک به تولید، با این توضیح که موجب افزایش نقدینگی تولید کننده و به تبع سامان چرخه ی تولید، افزایش امکانات رقابت و کاهش نرخ تورم بوده،‌استقبال جدی دولت ها را برانگیخته است.

از دیگر سو به دلیل تحریم خرید دین از جانب برخی فقها، در تحلیل حقوقی این نهاد، بین حقوقدانان و اصحاب فقاهت، پیرامون اعتبار و آثار آن، چالش جدی بوجود آمده است. اهتمام نگارنده در این رساله، پیشنهاد راه حل حقوقی مناسب خصوصاً با تذکار و تبیین خطاهای زبانی من جمله ترجمه ی اشتباه فاکتورینگ به خرید دین بوده است.در این راستا به تشریح ماهیت خرید دین و مقایسه و تطبیق آن با نهادهای مشابه پرداخته و نیز اعتبار قرارداد خرید دین از منظر فقه مورد بررسی قرار گرفته و توضیح و توجیه آثار قرارداد مذکور و دلایل تجویز فقهی و حقوق آن تبیین شده است.

فهرست مطالب
مقدمه    1
تبیین موضوع و اهمیت و ضرورت آن    1
سؤال ها و فرضیه‌ها    4
پیشینه و روش تحقیق    7

فصل اول: ماهيت خريد دين و مقايسه آن با نهادهاي مشابه

1-1 مباحث اصطلاحي    10
1-2  مباحث تاريخي    19
1- 3- مقايسه انتقال طلب و دين با ساير عقود مشابه    27
1-3-1  مقايسه عقد ضمان با انتقال طلب و دين    27
1-3-2 مقايسه عقد حواله با انتقال طلب و دين    30
1-3-3 مقايسه Delegation با عقد حواله    39
1-3-4 مقايسه تبديل تعهد با انتقال طلب و دين    40
1-4 تبيين سنتي مفهوم دين و تعهد و انتقال آنها از ديدگاه حقوق داخلي و حقوق خارجي    47
1-4-1 مفهوم دين و تعهد و انتقال آنها از ديدگاه حقوق داخلي    47
1-4-2  تعهد    47
1-4-3 انتقال و تبديل تعهد و دين    49
1-4-4 آثار انتقال    58
1-4-5  انتقال دين    61
1-4-6  انتقال دين در حقوق خارجي    65
1-4-6-1  انتقال دين در حقوق فرانسه    65
1-4-6-2  انتقال دين در حقوق آلمان    66
1-4-6-3 انتقال دين در حقوق سويس    67

فصل دوم: اعتبار قرارداد خريد دين

2-1- بيع دين به شخص مديون و شخص ثالث    77
2-1-1  ديدگاه مذاهب اسلامي    90
2-1-1-1 بیع دین به مدیون    90
2-1-1-2 بیع دین به غیرمدیون    90
2-1-2 آيات و روايات    92
خاتمه    100
2-2 ديدگاه حقوقي    103
2-2-1 اصول حقوقي    105
2-2-2 ضرورت‌هاي اجتماعي    114
2-2-3 قوانين و مقررات    117

فصل سوم:آثار قرارداد خريد دين

3-1- آثار خريد دين نسبت به خريدار دين    122
3-1-1- انتقال دين و طلب    122
3-1-2- انتقال توابع طلب و دين    125
3-1-2-1- انتقال اوصاف طلب    125
3-1-2-2- انتقال تضمينات    126
3-1-2-3- انتقال دعاوي    129
3-2- آثار قرارداد خريد دين نسبت به فروشنده دين    131
3-2-1- عدم اقدام عليه خريدار دين و همكاري با او در وصول طلب    132
3-2-2- ضامن بودن فروشنده دين در مقابل خريدار دين نسبت به عدم وجود دين و طلب    133
3-3- آثار قرارداد خريد دين نسبت به مديون    134
3-3-1- قابليت استناد جانشيني خريدار دين يا عدم آن در مقابل مديون    134
3-3-2- قابليت استناد ايرادات و دفاعيات يا عدم آن    136
3-4- آثار عقد خريد دين نسبت به اشخاص ثالث    137
3-5 آثار فاكتورينگ و فورفيتينگ    140
نتیجه‌گیری    169
ضمائم    187
منابع    193
چکیده انگلیسی    199