الگوهای تكامل فرآیند نوآوری تكنولوژیكی و بررسی تاثیر آن در دانشگاه ها

[1] - Push – Science  model

[2]-  Pull – Market model

[3] - model – Doubling

نوآوری دانشگاهی

نوآوری مستمر و فراگیر در سازما­ن ها،  در واقع نوعی­کند وکاو منظم برای یافتن شیوه­ها و پاسخ­های نو به فشارها و تغییر و تحولات محیطی است.  از آنجا که در محیط­های پیچیده و متحول امروزی دیگر واکنش­های تکراری برای رویارویی با این تغییرات کارآمد نمی­باشد،  لذا دایم باید در جستجوی راه های جدید برای واکنش در برابر محیط برآمد.  به عبارتی آن دسته از سازمان ها و نظام­ها می­توانند در محیط پیچیده و پویا به بقای خود ادامه دهند که به طور مستمر قادر به خلق ایده­ها و طرح­های جدیدی جهت مقابله با فشارها و تحولات محیطی باشند( فتحی­زاده و همکاران،  1389).

از نوآوری دانشگاهی نیز تعاریف متعددی شده،  فرهنگ وبستر نوآوری دانشگاهی را توانایی انجام امری ابتکاری تعریف کرده است که به خلق محصول یا خدمتی جدید منجر شود به گونه­ای که این توانایی ممکن است از هوش و استعداد افراد سرچشمه گرفته یا به وسیله آموزش ایجاد شود.  هالت: اصطلاح نوآوری دانشگاهی را در یک مفهوم وسیع به عنوان فرآیندی برای استفاده از دانش یا اطلاعات مربوط،  به منظور ایجاد یا معرفی چیزهای تازه و مفید به کاربرد.  وارکینگ نیز توضیح می­دهد که : نوآوری دانشگاهی هر چیز تجدید­نظر شده است که طراحی و به حقیقت درآمده باشد و موقعیت سازمان را در مقابل رقبا استحکام بخشد و نیز یک برتری رقابتی بلند­مدت را میسر سازد.  به عبارتی نوآوری،  خلق چیز جدیدی است که یک هدف معین را دنبال و به اجرا رساند.  کیث اظهار می­دارد: نوآوری دانشگاهی عبارت از پیدایش شیوه­های نو در حل مسائل گوناگون سازمانی بوسیله گروهی از کارکنان در رشته­های گوناگون است( طالب بیدختی،  1383).  

به تعبیردراکر[1] (1999) از دیدگاه مدیریتی نوآوری دانشگاهی به معنای تغییری است که بعد تازه­ای از عملکرد را خلق  می­کند،  ولیکن از دیدگاه سازمانی نوآوری به معنای بهره برداری از ایده جدید است.  در واقع به فرایند خلق،  توسعه و اجرای یک ایده جدید یا رفتار تازه،  نوآوری دانشگاهی گفته می­شود.  باید دانست که نوآوری دانشگاهی می‌تواند به عنوان تغییر سازمانی برای پاسخ به محیط خارجی یا نفوذ بر آن در نظر گرفته شود.  آمابیل[2] (1998) نوآوری سازمانی را پیاده کردن و اجرای موفقیت آمیز ایده­های خلاق در سازمان تعریف می­کند و اشاره می کند که خلاقیت به ایجاد ایده­های جدید توجه دارد در صورتی که نوآوری به کاربردن آن می­پردازد پس خلاقیت نقطه آغاز هر نوآوری است و نوآوری تلاش برای تبدیل ایده خلاق به محصولات یا فرایند­هایی است که نهایتاً موجب بهبود خدمات به مشتری،  کاهش هزینه و ایجاد درآمدهای جدید برای یک سازمان می­انجامد.

 کنز(2002) در تعریف خود از نوآوری دانشگاهی بر فرآیند آن تأکید کرده و نوآوری دانشگاهی را فرآیند گردآوری هرنوع ایده جدید و مفید برای حل مسئله می­خواند و معتقد است که نوآوری شامل شکل گرفتن ایده،  پذیرش و اجرای ایده­­های جدید در فرآیند،  محصولات و خدمات است .

ژنگ (2008) نوآوری دانشگاهی را به معنای ترک الگوهای قدیمی و مهم­ترین قابلیت برای رشد و گسترش سازمان به شمار آورده است.  به زغم وی امروزه به طور فزاینده­ای از نوآوری به عنوان یکی از عوامل اصلی حفظ مزیت رقابتی و موفقیت بلند­مدت سازمان در بازارهای رقابتی یاد می­شود.  از نظر جیمنز و سگارا[3] (2008) دلیل این امر آن است که سازمان­هایی که ظرفیت ایجاد نوآوری دانشگاهی دارند،  سریع­تر و بهتر از سازمان­های غیر نوآور قادر خواهند بود به چالش­های محیطی پاسخ دهند،  که این به نوبه خود عملکرد سازمان را افزایش می­دهد.