مقاله آسیب ‏هاى روان ‏شناختى اینترنت

بى شك، رشد روزافزون اینترنت فواید و اهمیت غیر قابل انكارى دارد، چندان كه در دوران حاضر، نقش محورى اینترنت چنان اساسى است كه بدون آن امكان برنامه ریزى، توسعه و بهره‏ورى در زمینه‏هایى چون: فرهنگى، اجتماعى، اقتصادى و علمى در جهان آینده امكان‏پذیر نخواهد بود. با وجود این، نباید از پیامدهاى ناگوار و مخرب آن به‏ویژه در زمینه‏هاى اجتماعى و فرهنگى غافل ماند.
به دیگر سخن، اینترنت با همه خوبى‏ها و فوایدش، از كاستى‏ها و آسیب‏هایى نیز برخوردار است كه همگان به ویژه دولت‏مردان، سیاست‏گذاران و اولیا و مربیان و والدین باید بدان واقف باشند. البته سخن گفتن از آسیب‏هاى اینترنت به معناى نفى این پدیده و نگاه منفى بدان نیست؛ بلكه واقعیت این است كه اینترنت داراى كاركردهاى مثبت و منفى مى باشد كه پاره‏اى از كاركردهاى مثبت را در مقاله پیشین بیان كردیم و اكنون به بیان برخى از آسیب‏هاى آن مى پردازیم. آسیب شناسى اینترنت، همچنان كه از عنوان آن پیداست، عنوانى كلى و وسیع است، چندان كه مى‏توان آن را از رویكردها و ابعاد مختلف مورد مطالعه و بررسى قرار داد؛ براى مثال، در بُعد فنى آسیب‏هایى نظیر امنیت شبكه‏اى و نرم‏افزارى در برابر ویروس‏ها و نفوذگرها (هكرها)، برنامه‏نویسى‏هاى گوناگون و گاهى غیر استاندارد، همچنین در ابعاد مختلف دیگرى چون ابعاد سیاسى و بررسى مسائلى مانند تاءثیر اینترنت بر مرزهاى ملى، دموكراسى و آزادى، در بُعد اقتصادى مباحثى از قبیل: اینترنت و بازارهاى الكترونیكى و تاثیر آن در جهانى شدن و اقتصاد جهانى و ابعاد گوناگون دیگر را مى‏توان مطرح كرد. اما در این نوشتار فقط به آسیب‏هاى روان‏شناختى اشاره خواهیم كرد.
انواع آسیب‏هاى فردى و روان‏شناختى
امروزه آسیب‏هاى فردى و روان‏شناختى اینترنت، از سابر خطرات آن بیشتر است. در بعد روان شناختى، اینترنت آسیب‏هاى جدى متعددى از جمله: هویت نامشخص، اضطراب، افسردگى و انزوا، اعتیاد به اینترنت و به خصوص اعتیاد به گپ‏زنى (چت) را مى‏تواند براى كاربران به همراه داشته باشد؛ همچنان كه فواید و مزایاى متعددى را نیز مى‏تواند براى او به ارمغان آورد.
شناخت واقعى و عملى نیازهاى نسل جوان امروز، مستلزم بررسى ابعاد مختلف عوامل تاءثیرگذار و اثرپذیرى از فنّاورى نوین ارتباطى است. متاسفانه بخش عمده‏اى از مدیران و مسئولان و برنامه‏ریزان و تصمیم‏سازان ما یا نمى‏خواهند و یا نمى‏توانند به شناخت این فنّاورى بپردازند. اینترنت و رایانه نه تنها میزان و سطح اطلاعات نسل جوان را افزایش داده، بلكه بر تمایلات و گرایشات آنان نیز تاءثیر گذاشته است. نسلى كه با اینترنت سر و كار دارند همین جوانانى هستند كه در نهادهاى مختلف مشغول كارند. از این‏رو برچسب منحرف و مانند آن زدن به چنین كاربرانى به هیچ عنوان روا نیست. اما در عین حال باید توجه داشت كه این رسانه جهانى حاوى پیام‏ها و پیامدهایى است كه مى‏تواند شخصیت جوان و نوجوان را به سادگى تحت تاءثیر قرار دهد و به سمت و سویى خطرناك بكشاند. از این رو، جا دارد كه با انجام تحقیقاتى وسیع در حوزه روان‏شناسى و جامعه‏شناسى اینترنت، مباحثى كه در جوامع پیشرفته مهم و حیاتى قلمداد مى‏شوند، جامعه را از آفت‏هاى واقعى آنها مطلع، و در صورت امكان از برخى از آنها پیش‏گیرى كرد....