مقاله در مورد پردازش زبان طبیعی

رشد سریع اطلاعات الكترونیكی در عصر حاضر، زمینه‌ساز ایجاد انواع متعدد شبكه‌های كتابشناختی گردیده است. دستیابی به اطلاعات الكترونیكی مستلزم استفاده از روش موثر در نمایه‌سازی و تشخیص كلیدواژه‌های مهم بیانگر محتوای یك مدرك است. در همین راستا، (او.سی.ال.سی)1 كه بزرگترین شبكه كتابشناختی جهان محسوب می‌شود به منظور فراهم آوردن تسهیلات لازم برای دستیابی سریع وموثر به اطلاعات، اقدام به ساخت سیستم‌نمایه‌سازی ‌خود‌تحت عنوان "وورد اسمیت" نموده است. مبنای كار این سیستم، تشخیص خودكار مفاهیم، كلمات و عبارات كلیدی در متن ماشین‌خوان، براساس »پردازش زبان طبیعی« است. به این ترتیب شبكه (او.سی.ال.سی) با استفاده از تئوری‌های زبانشناسی محاسباتی و معنائی-كه مورد تأكید پردازش زبان طبیعی است-و نیز با بكارگیری تئوری‌های اطلاع‌رسانی و مدل‌های آماری، سعی در ساخت نمایه‌ای داشته است كه علاوه بر همخوانی با حجم عظیم داده‌های این شبكه، از كارآئی و توانائی كافی و لازم در بازیابی سریع و موثر اطلاعات از محیط شبكه نیز برخوردار باشد.

نمایه مهمترین ابزار در نظامهای بازیابی اطلاعات و كلید اساسی برای دستیابی به اطلاعات مندرج در منابع اطلاعاتی است. ارزش هر نمایه در گرو تهیه بهترین نقاط دستیابی و تأمین رضایت استفاده‌كنندگان در بازیابی اطلاعات است.
سالهاست كه كتابداران مسائل مربوط به ذخیره و بازیابی اطلاعات را مدنظر قرار داده و برای كنترل موثر مواد سنتی، ابزاری را توسعه داده‌اند. توجه به روند تكاملی فرآیند نمایه‌سازی مبیّن این نكته است كه افزایش حجم انتشارات و تغییر در شكل ارائه خدمات اطلاع‌رسانی، نظام‌های نمایه‌سازی را نیز دستخوش تحولات قابل توجهی نموده است. ابداع انواع نمایه‌های پیش‌همارا، پس همارا، نمایه‌های خودكار و استفاده از انواع زبان‌های طبیعی، آزاد و ساخت یافته یا كنترل شده همه تلاش‌هایی بوده‌اند در جهت بهبود و تكمیل فرآیند نمایه‌سازی در انجام رسالت خاص خود.
ایجاد شبكه‌های متعدد كتابشناختی و نیز رشد سریع آن‌ها، فرصت‌های متعدد و چالش‌های بی‌سابقه‌ای را فراروی حرفه كتابداری و اطلاع‌رسانی برای دستیابی به حجم عظیمی از اطلاعات گذارده است. چنین شرایطی نیاز به مجتمع و یكپارچه‌سازی منابع موجود در محیط وب و اینترنت همراه با انواع مواد سنتی كتابخانه‌ای، ضرورت بررسی مجدد ابزارهای موجود در بازیابی اطلاعات و كنترل كتابشناختی را ایجاب می‌نماید.
بزرگترین شبكهء كتابشناختی پیوستهء موجود، شبكه (او.سی.ال.سی) می‌باشد (هسی-یی، 1996) كه در سال 1967 ایجاد شده است و حاوی بیش از 31 میلیون ركورد در فرمت‌های مختلف است. این شبكه یك سازمان تحقیقاتی غیرانتفاعی واقع در اوهایو می‌باشد كه با ارائه خدمات كتابخانه‌ای امكان دستیابی 41 هزار كتابخانهء مختلف را به اطلاعات فراهم می‌آورد. هدف كلی (او.سی.ال.سی) افزایش دسترس‌پذیری منابع كتابخانه‌ای از طریق اشتراك در منابع و كاهش نرخ رشد هزینه‌های كتابخانه‌ای است....