بررسی مقایسه ی بهداشت روانی دانشجویان سیگاری و غیرسیگاری دانشگاه مشهد باز نگری

بررسی مقایسه ی بهداشت روانی دانشجویان سیگاری و غیرسیگاری دانشگاه مشهد باز نگری

    در هر جامعه­ای نیروی فعال و جوان بعنوان یكی از ذخایر و سرمایه­های آن جامعه محسوب و مطرح می­باشد و در عمل نیز چرخه­ی فعالیت­های مختلف پیكره اجتماع بطور مستقیم و غیرمستقیم متكی به نیروهای فوق است كه متاسفانه قشر وسیعی از جوانان و نوجوانان ما اكنون گرفتار سیگار شده­اند كه آنان را در كام خویش فرو می­برد و توان حركت و فكر را از آنان می­گیرد و هستی را از آن­ها ساقط میكند .

۱ - بالاترین رقم سنی معتادان در ایران را افراد ۲۷ - ۲۱ساله تشكیل می­دهند.

۲ - افرادی كه به انواع سیگار اعتیاد پیدا كرده­اند، اغلب اولین تجربه­شان را به صورت تفریحی و در دوران نوجوانی با کشیدن سیگار شروع كرده­اند.

۳ - تشخیص رفتارهای آشكار دوره نوجوانی از رفتارهای ناشی از مصرف سیگار دشوار است.

۴ - نوجوانانی كه از بودن در خانواده­یشان احساس رضایت داشته­اند و روابط صمیمی بین اعضای خانواده وجود داشته­است، كمتر به دنبال سیگار، الكل و انواع مخدرها بوده­اند.

یكی از مشكلات عمده­ای كه نسل جوان جامعه با آن رو به روست، خطر گرایش به مصرف سیگار است. از آن جا كه مصرف این گونه مواد (انواع سیگارها، قرص­ها، مخدرها و...) در بین جوانان و نوجوانان رو به افزایش است، وظیفه والدین، مربیان و سایر نهادهای اجتماعی و آموزشی برای آگاه ساختن قشر جوان از عواقب مصرف سیگار به مراتب سنگین­تر از قبل می­شود. با توجه به این موضوع، والدین و مربیان باید سعی كنند با استفاده از روش­ها و آموزش­های لازم، بچه­ها را از همان دوران كودكی و پیش نوجوانی با آثار زیان بار مصرف سیگار و اثرات و پیامدهای ناشی از آن بر جسم و روان شان مطلع سازند.

به رغم نکوهش و مذمت در مضرات سیگار و هشدار محققان، پزشکان و کارشناسان بهداشتی و فعالیت رسانه‌ها در مورد این بلای خانمانسوز و قاتل خاموش، باز هم به وفور مشاهده می‌کنیم که افراد بسیاری در جامعه همچنان به کشیدن سیگار و دود کردن وجود خود مشغول هستند و هیچ توجهی به این هشدارها و علایم خطر ندارند و افراد دیگر را به این ورطه و منجلاب می‌کشند.

آیا می‌دانند که چرا سیگار می‌کشند و چه چیزی از کشیدن سیگار نصیب آن­ها می‌شود یا چه خسارات جبران‌ناپذیری به روح و جسم و اگر صاحب خانواده هستند به خانواده بیگناه آن­ها وارد می‌شود و جدای از این چه ضربه‌ای به افراد جامعه­ به خصوص نوجوانان، جوانان و قشر دانشجو که در حالت هشدار قرار دارد وارد می‌شود؟!

باید بدانیم که اگر راهکارهای پیشگیرانه و موثر در شیوع مصرف سیگار و سیگار در میان نوجوانان و جوانان در نظر گرفته نشود، همواره باید نگران عواقب به مراتب بدتری از این بلای خانمانسوز در میان نسل فردای جامعه باشیم!

افرادی كه نگرش­ها و باورهای مثبت و یا خنثی به سیگار دارند، احتمال مصرف و اعتیادشان بیش از كسانی است كه نگرش­های منفی دارند. این نگرش­های مثبت معمولاً عبارتند از: كسب بزرگی و تشخص، رفع دردهای جسمی و خستگی، كسب آرامش روانی، توانایی مصرف مواد بدون ابتلا به اعتیاد.

از آنجا كه محیط آموزشی بعد از خانواده، مهم­ترین نهاد آموزشی و تربیتی است، می­تواند از راه­های زیر زمینه ساز مصرف سیگار در نوجوانان باشد:

بی توجهی به مصرف سیگار و  فقدان محدودیت یا مقررات جدی منع مصرف در محیط   آموزشی، استرس­های شدید تحصیلی و محیطی، فقدان حمایت اساتید و مسئولان از نیازهای عاطفی و روانی به خصوص به هنگام بروز مشكلات و طرد شدن از طرف آنان. تحقیقات نشان می­دهند، افرادی كه به انواع سیگار اعتیاد پیدا كرده اند، اغلب اولین تجربه­شان را به صورت تفریحی و با کشیدن سیگار و در دوران نوجوانی كسب كرده بودند و به تدریج اعتیاد آنان، از حالت تفریح خارج شده و با تكرار و زیاد شدن میزان مصرف، معتاد شده­اند. گروهی دیگر از جوانان و نوجوانانی كه شروع به مصرف سیگار می­كنند، اظهار می­دارند كه برای فرار از مشكلات و مسائل زندگی روزمره و داشتن احساسی بهتر از احساس فعلی شان دست به این كار زده­اند.

1-2 . بیان مسأله:

    پدیده گرایش به سیگار بعنوان یكی از مهمترین آسیب‌های اجتماعی خاصه در میان نسل جوان توجه بسیاری از متخصصان و مسئولین، سیاسی فرهنگی، تربیتی و آموزشی بسیاری از كشورها را به خود معطوف ساخته است.

    در كشور ایران  به دلیل وجود بافت جوان جمعیتی این موضوع پیچیدگی خاص خود را یافته است. لذا شناسایی و تبیین درست آن برای یافتن ‌راه‌حلهای مناسب ضروری به نظر می‌رسد . اما از آنجایی این گروه نقش‌های متعدد و تعیین‌كننده‌ای در جامعه بعهده دارند، آسیب آنان حتی در میزان پایین لطمه‌های جبران ناپذیری فردی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره را بدنبال خواهد داشت؛ لذا اتخاذ برنامه‌های پیشگیرانه در مورد آنان از الویت بسیار برخوردار است.

بررسی مصرف سیگار در زمان حاضر از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. از یك طرف جمعیت جامعه­ی ایران جوان است و از طرف دیگر جوانان اصلی­ترین قربانیان مصرف سیگار هستند چرا كه جوانان به خاطر خصوصیات جوانی، آسیب پذیری بیشتری دارند چون پویا و جستجو گرند.

امروزه كارشناسان و صاحب نظران معتقدند كه در حال حاضر بحران مصرف سیگار و سیگار را در كنار 3 بحران یعنی((بحران نابودی محیط زیست، بحران تهدید اتمی و بحران فقر)) به عنوان مسئله روز در آمده است. طبیعی است كه حل این بحران و معضل و بلای خانمانسوز از عهده یك سازمان و یا چند مرجع، آن هم صرفاً با یك بر خورد قهری نه تنها خارج بوده بلكه نگرش یك بُعدی به مسئله است و وضعیت فعلی را بدتر خواهد نمود. به گونه­ای كه عمیقاً احساس می­شود تنها راه حل موضوع، خارج شدن از ((برنامه روزی)) و گام برداشتن در مسیر ((برنامه ریزی)) و ایجاد عزم ملی و بسیج همگانی در این راستا است. كسی نیست كه در خصوص مضرات و اثرات سوء سیاسی، اجتماعی و فرهنگی معضل سیگار که در قرن حاضر از مهمترین و دردناكترین معضلات بشری است آگاهی نداشته باشد. سیل خروشان مصرف سیگار بیرحمانه در مسیر حركت خود، كودكان، نوجوانان و جوانان و حتی سالخوردگان را طعمه قرار داده و علاوه بر متلاشی كردن كانون گرم و پاك خانوادگی سبب ناكامی در زندگی و تمایل بخودكشی و مرگ در آن­ها نیز می­گردد