دانلود تحقیق رشته الهیات در مورد امانت‌های الهی در قرآن-- 230 ص

سپاس و ستایش ایزد منان را، كه همه كس و همه چیز را، مالك اوست و هر آنچه از ناحیه عنایت او بر هستی جاری گشته، اماناتی است كه باید، حافظ و امین بر آنها بود.

هنگام عرضة امانت حضرت باری- تعالی – خطاب به جمیع خلایق فرمود:

«إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلیَ السَّمواتِ و الْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَیْنَ أنْ یَحْمِلْنَها و أشْفَقْنَ مِنْها…»[1]

پس از عرض امانت، همگان از جهت خوف از پذیرش آن ناتوان ماندند، چرا كه حمل آن تنها سزاوار انسان بود: «وَحَمَلَهَا الاْنسان…»[2]

و این شانه‌های انسان بود كه بار امانت را حمل كرد؛ او كه ناز پروردة درگاه الهی بود، آن زمانیكه به قدرت لایزال الهی از عدم به وجود آمد، طنین قدسی ندا در داد « فَتَبارَكَ اللهُ أَحْسَنَ الخَالِقین»[3]

خلق شده در زیباترین صورت ها: «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الاْنسانَ فِی أَحْسَنِ تَقْویمٍ»[4]

و جان گرفته از نفخه ملكوتی : «وَ نَفَخَ فِیه مِنْ رُّوحِه»[5]

ملائك صف به صف بر آستانش به حضور آمدند و نور مطلق مهر «إِنّی جاعلٌ فِی الأرْضِ خَلیفه»[6]

بر پیشانی‌اش نهاد، و در محضر آموزگار هستی علم اسماء آموخت: « وَعَلَّمَ ءآدَم الأسْمَاء كُلَّهَا»[7]

و ملائك را برآن اسماء مطلع ساخت؛ و عرشیان و قدسیان به فرمان حضرتش به پیشگاه انسان به سجده افتادند:

«وَ إذْ قُلْنَا لِلْمَلائِكَة اسْجدُوا لآدم…»[8] و كریم او را به كرامت خویش نوازش داد: «وَ لَقَدْ كَرَمْنَا بنی ءَآدم…. »[9]

به پاس این الطاف الهی، آن هنگام كه عرض امانت بر خلایق كردند، بار امانت به دوش كشید كه «نظر وی برعرض حق بود نه بر امانت، لذت عرض، ثقل امانت را فراموش گردانید، لاجرم لطف ربانی به زبان عنایت فرمود: « كه برداشتن از تو و نگاهداشتن از من، چون توبه طوع بار مرا برداشتی من هم از میان همه تو را برداشتم.»[10]

رضای حضرت دوست تنها بر حمل امانت استوار نشد، بلكه امر بر ادای آن به سوی اهلش نمود و خطاب آمد:

«إِنَّ الله یَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ الی أَهلِهَا…»[11]

و آنان كه به درجة ایمان كامل رسیده اند و مصلین حقیقی هستند، هم بر حمل امانت و هم بر ادای آن فائق آمدند و لذا به آنان گفته شد:

«قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤمِنُونَ … وَ الذَّینَ هُمْ لِأمانَاتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ».[12]

«إلاَّ الْمُصَلّینَ… وَالَّذینَ هُمْ لأمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ راعون»[13]

و اما سر نهفته در آیات امانت این است كه، حضرت باری- تعالی- سخن از عرضة امانت، ادای امانات و رعایت امانات نموده ولی امانت خاصی را نام نبرده و شاید از همین جاست كه گفته‌اند: «امانت مفهومی گسترده و وسیع دارد.» و مفسران و اندیشمندان علوم اسلامی به استناد روایات پیامبر اكرم- صلی الله علیه و آله- و ائمه – علیهم السلام- و صحابه برای مفهوم وسیع امانت مصادیق بیشماری را ذكر كرده‌اند، البته در برخی از وجوه امانت میان مفسران اهل سنت و شیعه اشتراك وجود دارد و در برخی تعابیر همچون- امانت امامت و ولایت- میان مفسران فریقین اختلاف نظر دیده می‌شود، و مادر این پژوهش به بررسی نقاط اشتراك و اختلاف مفسران اهل سنت و شیعه درتفسیر امانت می‌پردازیم.

كلیات طرح تحقیق:

1-1. بیان مساله:

در این پژوهش در صدد بررسی مقایسه‌ای مفهوم امانت، در اندیشه‌های مفسران شیعی و اهل سنت می‌باشیم. از آنجا كه در عالم، مالكیت همة امور به حضرت باری- تعالی- متعلق است و مالك حقیقی وجود حضرت حق است، و دیگر مالكیت‌ها از قسم مالكیت اعتباری است؛ ما را به این تفكر رهنمون می‌سازد كه؛ امانت مفهومی وسیع و فراگیر دارد كه مصادیق و نمونه‌های بیشماری را شامل می‌گردد؛ كه با بررسی آیات و تفاسیر و روایات، گستردگی مفهوم امانت، روشن می‌شود.

با این توضیح، این پرسش مطرح می‌گردد كه در نگاه تفاسیر و روایات، مصادیق امانات الهی چه مواردی هستند؟ و به دنبال آن، پرسش دیگر، به این موضوع می‌پردازد كه مفسران شیعی و اهل سنت چه تفاسیری از این موارد ارائه داده‌اند؟

در كدام موارد میان ایشان وفاق و اشتراك وجود دارد؟ و اختلاف رأی آنان در كدام موارد می‌باشد؟

سپس در این تحقیق برآنیم، تا با استخراج تعابیر امانت از تفاسیر و روایات، به بررسی دیدگاه‌ها و نظرات مفسران شیعی و اهل سنت پرداخته و موارد اشتراك و اختلاف نظر ایشان را مشخص نماییم.

ابعاد مختلف مسأله:

مسأله امانت از ابعاد مختلفی قابل بحث است؛ كه مروری كوتاه بر این ابعاد خواهیم داشت:

امانت در بعد اخلاقی: صفت «امانتداری» ازامهات اصول اخلاقی است، این اخلاق حسنه از اوصاف انبیاء الهی و ائمه علیهم السلام- و مؤمنان حقیقی می‌باشد و حضرت محمد – صلی الله علیه و آله- قبل از رسیدن به مقام پیامبری در میان اعراب جاهلیت به «محمد امین» معروف بود، كه این خصلت«امانتداری» باعث شده بود، مردم در سپردن امانات به سوی پیامبر(ص) بشتابند.

امانت در بعد ادبی: بسیاری از ادبا و شاعران با استناد به برخی از آیات امانت، تعابیر خاصی برای آن قائل شده‌اند:

مولانا در مثنوی امانت را به عشق تعبیر كرده است؛

كرد فضل عشق انسان را فضول      زین فزون جویی ظلوم است و جهول[1]

شیخ اجل سعدی نیز امانت را عشق دانسته است؛

مرا گناه خود است ار ملامت تو برم    كه عشق بارگران بود و من ظلوم وجهول[2]

حافظ نیز در اشعار خود به امانت اشاره كرده و آنرا عشق داانسته:

«آسمان بار امانت نتوانست كشید      قرعة كار به نام من دیوانه زدند[3]

فرشته عشق نداند كه چیست ای ساقی    بخواه جام و گلابی به خاك آدم ریز[4]

در اشعار «عمان سامانی»[5] نیز مراد از امانت الهی در آیة‌ «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ …» عشق است كه به صورت شرابی بر خلایق عرضه شد، و بار امانت عشق را انسان كامل حمل كرد كه او در نظر سامانی وجود مقدس حضرت سیدالشهداء – علیه السلام- می‌باشد.

امانت در بعد اجتماعی: یكی از پایه های قوی اجتماع، اقتصاد آن می‌باشد، كه تبادلات و روابط اقتصادی در سایة اعتماد و اطمینان متقابل صورت می‌گیرد، و این اعتماد حاصل نمی‌شود مگر در پرتو اصل امانتداری؛ لذا مدیران اقتصادی علاوه بر آگاهی و تخصص باید امین و متعهد باشند.

امانت در بعد فقهی: در تعریف امانت در فقه آمده : «امانت اسم است برای مال مورد ودیعت و یا هر مالی كه به واسطة عقد یا قانون به طور امانت در اختیار دیگری باشد.. » كه امانات را به 3 دسته تقسیم كرده‌اند: 1- امانات شرعیه 2- امانات معاوضی 3- امانات مالكی كه احكام امانت در بابی تحت عنوان احكام ودیعه ذكر شده است.[6]

امانت در بعد حقوقی: در ماده 607 قانون مدنی در تعریف ودیعه – امانت به معنای خاص- آمده:

«ودیعه عقدی است كه به موجب آن یك نفر مال خود را به دیگری می‌سپارد، برای آنكه آن را نگهدارد.»

امانت قانونی و امانت قراردادی نیز از اصطلاحات حقوقی می‌باشد.[7]

با توجه به ابعاد مختلف امانت، پژوهش فوق به بررسی امانت در آیات و تفاسیر و روایات می‌پردازد.

2-1- اهمیت مساله

با توجه به ضرورت فوق، بر مساله امانت از دید قرآن متمركز شده‌ایم.

با توجه به ضرورت فوق، به بررسی مسألة امانت در تفاسیر شیعی و اهل سنت پرداخته‌ایم.

3-1- سوال های تحقیق:

4-1- فرضیه‌های تحقیق:

(ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن تحقیق در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل تحقیق

همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است