راه های رشد سرمایه گذاری در مناطق آزاد تجاری کیش و قشم

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                          صفحه

فصل اول : کلیات تحقیق

1-1 مقدمه  2

1-2  بیان مسأله  3

1-3  اهمیت و ضرورت انجام تحقیق   4

1-4  اهداف تحقیق   5

1-5  سوالات تحقیق   5

1-6 روش انجام تحقیق   5

1- 7  واژگان کلیدی   5

1-7-1 سرمایه گذاری   5

1-7-2 منطقه آزاد  6

1-7-3 توسعه  6

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1 مقدمه  8

2-2  نخستین مناطق آزاد جهان   9

2-3  تعاریف منطقه آزاد  10

2-4  تفاوت مناطق ویژه اقتصادی و آزاد تجاری   11

2-5  مبانى نظرى تجارت آزاد  12

2-6  اهداف مناطق آزاد  14

2-7  تاریخچه مناطق آزاد كشور  16

2-8  تسهیلات قانونی کلیه مناطق آزاد ایران چیست؟  17

2- 9  اصول کلی مقررات صادرات و واردات منطقه آزاد  18

2-10   شرحی از اهداف تشكیل مناطق آزاد در كشور  18

2-11  ساختار تشکیلاتی مناطق آزاد  19

2-12  آسیب های فعلی مناطق آزاد  21

2-13 ابزارهای تشویقی به منظور جلب سرمایه های خارجی در مناطق آزاد  23

2-14  انواع مناطق آزاد تجاری- صنعتی درکشور  23

2-14-1 منطقه آزاد کیش     23

2-14-2 منطقه آزاد  قشم   24

2-14-3 منطقه آزاد چابهار  25

2-14-4 منطقه آزاد اروند  26

2-14-5 منطقه آزاد انزلی   27

2-14-6 منطقه آزاد ارس    28

2-14 مقایسه عملکرد سرمایه گذاری مستقیم خارجی مناطق آزاد تجاری   29

2-15  دیدگاه های نظری ایجاد مناطق آزاد در کشور های در حال توسعه  30

2-16  توسعه تجارت خارجی به عنوان عامل محرکه توسعه  31

2-17  استراتژی جانشینی واردات ( راهبرد درون نگر) 31

2-18  استراتژی توسعه صادرات ( راهبرد برون نگر) 31

2-19  بکارگیری استراتژی استفاده از اصل برتری های نسبی   32

2-20  نگاه کلی به منطقه آزاد تجاری - صنعتی قشم   32

2-21  نگاه کلی به منطقه آزاد تجاری - صنعتی کیش     37

2-22  منطقه آزاد کیش     38

2-23  معرفی جزیره  کیش     38

2-24  تاریخچه شکل گیری منطقه آزاد کیش     39

2-25  تعریف سرمایه  40

2-26  تعریف سرمایه گذاری   40

2-27  تعریف سرمایه گذاری خارجی   40

2-28  انواع سرمایه گذاری خارجی   41

2-29  سرمایه گذاری مستقیم خارجی   41

2-29-1 سرمایه گذاری غیر مستقیم خارجی یا سرمایه گذاری پرتفلیو  42

2-29-2 سرمایه گذاری زیربنایی در مقابل سرمایه گذاری روبنایی   42

2-30 انواع سرمایه گذاران   42

2-30-1 اشخاص حقیقی   42

2-30-2 اشخاص حقوقی   43

2-30-2-1  بانكها 43

2-30-2-2 شركت های بیمه  43

2-30-2-3 صندوق های بازنشستگی   43

2-30-2-4 شركت های سرمایه گذاری   44

2-30-2-5 شركت های دارنده یا مادر  44

2-30-2-6 شركت های كارگزار  45

2-30-2-7 سایر اشخاص حقوق   45

2-31 تقسیم بندی سرمایه گذاری   45

2-31-1  بر اساس موضوع سرمایه گذاری   45

2-31-2 بر اساس زمان یا مدت سرمایه گذاری   46

2-31-3 بر حسب خطر یا ریسك سرمایه گذاری   46

2-32 عوامل موثر بر جذب سرمایه گذاری   47

2-32-1 نرخ بازگشت سرمایه  47

2-32-2 باز بودن اقتصاد  47

2-32-3 رشد اقتصادی   48

2-32-4 تورم  48

2-32-5 زیربناها 48

2-32-6 نرخ ارز  48

2-32-7 اندازه بازار  49

2-33  پیشینه تحقیق   49

2-34  اهمیت پیشینه در تحقیقات   50

2-34-1 مطالعات داخلی   51

2-34-2  مطالعات خارجی   53

فصل سوم : روش های انجام تحقیق

3-1  مقدمه  56

3-2  روش انجام تحقیق   57

3-2-1  تحقیق توصیفی   57

3-3  اهداف تحقیق   58

3-4  سوالات تحقیق   58

3-5 خلاصه فصل سوم  58

فصل چهارم : پاسخ به سوالات تحقیق

4-1 مقدمه  60

4-2  پاسخ به سوالات تحقیق   60

4-2-1  پاسخ به سوال اول تحقیق   60

4-2-1 پاسخ به سوال دوم تحقیق   62

4-2-3  پاسخ به سوال سوم تحقیق 65

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1  مقدمه  70

5-2  نتیجه گیری   70

5-3  پیشنهادات   71

( منــــابع   و   مــــآخذ )                                                                                         76

1-1 مقدمه

       توسعه اقتصادی نیازمند سرمایه گذاری در بخش ها و فعالیت های مختلف اقتصادی است. بدون سرمایه گذاری در طرح های زیربنایی و رو بنایی نمی توان انتظار گسترش اشتغال ، تولید و رفاه اقتصادی را داشت. مناطق آزاد به عنوان یکی از ابزارهای گسترش صادرات صنعتی و تسهیل دسترسی کشورها به بازارهای جهانی مورد توجه اغلب دولتمردان و اقتصاددانان قرار گرفته است. امروزه تجربه بسیاری از کشور ها مانند چین و کره جنوبی و تایوان نشان می دهد که می توان با ایجاد مناطق پردازش صادرات یا مناطق آزاد تجاری- صنعتی امکان جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی و توسعه صادرات کالاهای صنعتی و در نتیجه درآمدهای ارزی کشور را افزایش داد. (کریمی کیا ،1391 )                                                                                                                     

این مناطق با برخورداری از معافیت های مالیاتی و گمرکی و دوری از قوانین دست و پا گیر و باز دارنده داخلی ، برخورداری از امکانات زیربنایی مناسب و سازمان های اجرایی کارآمد و ... می توانند سرمایه گذاران خارجی را به دلیل بهره گیری از مزیت های نسبی همچون ارزانی نیروی کار و مواد اولیه و نزدیکی به بازارهای مصرف جذب کنند این مناطق در صورت توفیق می توانند سرمایه های خارجی را برای گسترش صنعت صادرات گرا ، انتقال تکنولوژی و ایجاد فرصت های شغلی مناسب بکار برند و اقتصاد بسته و ناکارای داخلی را به اقتصاد بین المللی گره بزنند لذا ایجاد و توسعه مناطق آزاد تجاری می توانند به عنوان یک خط مشی سریع و راهی میانبر برای تحقق اهدافی چون جذب سرمایه های داخلی و خارجی و صنعتی شدن سریع به منظور توسعه صادرات غیرنفتی مورد استفاده قرار گیرد. (دیده وری، 1390)                                                                                              

آمار و اطلاعات موجود درباره ی مناطق آزاد تجاری- صنعتی کشور حاکی از این واقعیت است که این مناطق در مقایسه با مناطق پردازش صادرات کشورهایی نظیر چین ، کره جنوبی ، امارات متحده عربی و ... در دستیابی به اهداف تعیین شده برای آنها چندان موفق نبوده اند و به ویژه در جذب سرمایه اعم از داخلی و خارجی ناتوان بوده اند بنابراین در این مورد پس از گذشت بیش از پنج سال از تاسیس منطقه آزاد کیش و قشم لزوم بررسی و شناسایی نقاط قوت و ضعف این منطقه و اولویت بندی آنها در نقش اهداف اولیه آن به خودی خود اهمیت می یابد.

شناخت تنگناها و موانع جذب و گسترش سرمایه گذاری در مناطق آزاد چشم انداز روشنی از عوامل موثر بر جذب و گسترش سرمایه های خارجی ارائه می کند.  پس از شناسایی عوامل موثر بر جذب سرمایه در مناطق آزاد اولویت بندی و تعیین میزان نقش هر یک از عوامل اثرگذار بر جذب سرمایه می تواند اقدامی مفید و مناسب پیش روی سیاست گذاران و برنامه ریزان قرار دهد. (کریمی کیا،1391)   

1-2  بیان مسأله

از دیدگاه توسعه اقتصاد ملی ، ایجاد یک منطقه آزاد می تواند همچون دریچه ای به جهان خارج، آزادی مبادلات تجاری را تامین کرده و به جذب برخی تخصص های فنی و سرمایه ای که مورد نیاز جریان توسعه صنعتی کشور است، یاری رساند، و از نظر منطقه ای نیز عاملی جهت تحرک بخشیدن به اقتصاد نواحی مجاور خود شده و حرکت سرمایه، نیروی کار و مدیریت به این مناطق را تسریع می کند.

مزیت منطقه آزاد در این است که اگر درست طراحی و اجرا شود می تواند فضای مناسب جهت گسترش سرمایه گذاری های صنعتی – تجاری سود ده با همکاری خارجیان را بوجود آورده و از این طریق به پیشبرد تکنولوژی تولید صنعتی، بازاریابی درکشورهای دیگر،  اصلاح سیاستها و تقویت توان اداری – فنی جهت توسعه صنعتی یاری رساند. براساس گزارش ها، مناطق آزاد در كشور ما عمدتا دچار مشكلات مشابهی هستند كه مهم ترین آن  پایین بودن سرمایه گذاری ها و ضعف در مدیریت این مناطق است که كشور می تواند با توجه به ظرفیت و پتانسیل های مناطق آزاد و اصلاح قوانین و الگوهای اقتصادی باعث افزایش جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی شود.

به هر رو مناطق آزاد از جمله مناطق آزاد کیش و قشم با توجه به موقعیت جغرافیایی خود و دستیابی به راه های دریایی و بازارهای گسترده کشورهای همجوار با انجام امور زیربنایی، عمران و آبادانی و حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه ای  باعث رشد اقتصادی در سطح ملی می شوند و باید زمینه های لازم برای رشد سرمایه گذاری در این مناطق به وجود آید.

1-3  اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

با نظر به اینكه مناطق آزاد به منظور تسریع در انجام امور زیربنایی، عمران و آبادانی رشد و توسعه اقتصادی، سرمایه گذاری و افزایش درآمد عمومی، ایجاد اشتغال سالم و مولد، حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه ای، تولید و صادرات كالاهای صنعتی و تبدیلی و ارائه خدمات عمومی صورت پذیرفته اند و این مناطق در كشور ما به دلایلی از جمله عدم سرمایه گذاری كافی هنوز به اهداف معین شده خود نرسیده اند لذا لازم است تحقیقاتی در این زمینه صورت گیرد. از آنجا كه تحقیقات قبلی در رابطه با این موضوع، می توانند به عنوان مبنا و آغازی برای انجام كارا و اثربخش تحقیقات آینده باشند.

1-4  اهداف تحقیق

1-5  سوالات تحقیق   

1-6 روش انجام تحقیق

در این پژوهش از مطالعه توصیفی و میدانی و استفاده از کتب ، اسناد و سایت های معتبر و کتابخانه های مجازی برای جمع آوری اطلاعات استفاده می شود.