آیین دادرسی كیفری

آیین دادرسی كیفری شاخه ای از حقوق عمومی داخلی است و سازمان و طریقه ای از كشف جرم و تعقیب آن و اجرای جرم را مورد برسی قرار می دهد یعنی در واقع اتصالی ایجاد می كند بین جرم و مجازات لازمه تاریخ انجام جرم تا اجرای مجازات تشریفاتی را دارد این تشریفات بر عهده آ. د . ك است .ورق سابق از این آ.تعریف شده بود كه(اصول محاكمات جزایی عبارت است از ترتیبات و مواعدی كه وضع شده برای كشف و تحقیق جرایم و تعیین مسئولیت مجرمین بر حسب مقررات قانونیه .)  

ایراداتی بر تعریف فوق وارد است :میزان .مسئولیت مجرمین بر عهده قانون مجازات اسلامی است و در واقع جزء قواعد ماهوی است ولی در آ.د. آمده كه قواعد شكلی را در بر می گیرد .كشف جرم به عهده پلیس .  تحقیق قبلا بر عهده دادسرا بود و حالا مجتمع قضایی .در نتیجه این تعریف نمی بواند جامع و صحیح باشد .    

تعریف آ.د.ك.ورق.جدید    –این اشكالات را تا حدی مرتفع كرده است .

م1          مجموعه اصول و مقرراتی است كه برای كشف و تحقیق جرایم و تعقیب مجرمان و نحوه رسیدگی و صدور رای و تجدید نظر و اجرای احكام و تعیین اختیارات مقامات قضایی وضع شده است .

این ماده ایرادی كوچك دارد و آن این كه هنوز مشخص نشده است فرد مجرم است و با قبل از صدور رای هم فرد متهم است نه مجرم در نتیجه باید می گفت تعقیب متهمان .

آقای آشوری هم تعریف مناسبی ارائه كرده اند كه در كتاب آمده است .

قرار منع تعقیب         عمل مجرم نباشد –دلایل برای توجیه اتهام كافی نباشد –

قرار مجرمیت                پرونده به دادگاه می رود .

قرار موقوفی تعقیب          - گذشت

با توجه به این قرارها تعریف جدید تعریف خوبی نیست .

آ.د.ك.درد و معنا به كار می رود :1 )در معنای خاص آ.د.ك.شامل قواعد و تشریفاتی است از تاریخ تنظیم صدور كیفر خواست تا اجرای حكم (دادنامه)باید رعایت شود .

جرم واقع می شود           كشف جرم         دادستان جرم را اعلام كرد بازپرس تحقیق كرد و قرار مجرمیت صادر كرد              كیفر خواست می رود به دادگاه         رسیدگی می شود    حكم                           اجرای احكام

2)  در معنای عام         تشریفات از مرحله ای كه جرم كشف می شود (كشف جرم ,تحقیق ,تعقیب و اجرای حكم )

موضوع آ.د.ك.           رسیدگی به حیثیت عمومی جرم است و موضوع تبعی یا فرعی آن – رسیدگی به جنبه خصوصی  است .

جرایم گاهی اوقات جنبه عمومی دارد و این حیثیت عمومی ماهیت جرم است و بدون آن جرم واقع نمی شود .گاه علاوه بر جنبه عمومی ,حیثیت خصوصی هم دارد كه بر شاكی خصوصی وارد شده است .موضوع اصلی آ.د.بیشتر حیثیت عمومی جرم است .مثلافقط جنبه عمومی دارد ولی كلاهبرداری ذوالجنتین است .جنبه خصوصی چون ناشی از جرم است استسنائی مورد برسی در آمده است .