مفاهیم اصلی و روشهای استهلاك

تعریف استهلاك

استهلاك را به كاهش فایده یك قلم یا یك نوع دارایی ثابت بر اثر عواملی چون مرور زمان، فرسای ناشی از كار  و نابابی تعریف كرده اند.

قانون تجارت، پایین آمدن ارزش دارایی ثابت را كه در نتیجه استعمال، تغییرات فنی و یا علل دیگر حادث شود موجب استهلاك دانسته است، و در قانون مالیاتهای مستقیم آن قسمت از دارایی ثابت كه بر اثر استعمال یا گذشت زمان یا سایر عوامل بدون توجه به تغییر قیمتها تقلیل می یابد قابل استهلاك تشخیص شده است. ولی مفهوم و تعریف استهلاك در حسابداری دقیق تر و مشخص تر است. در عرف حسابداری، سرشكن كردن و تخصیص دادن بهای تمام شده دارایی ثابت را به طریقی معقول و منظم بر دوره های استفاده از آن استهلاك می نامند. بهای تمام شده معمولاً در طول مدت استفاده از دارایی، ثابت می ماند، بطوری كه در پایان عمر مفید دارایی، مجموع اقلامهای استهلاك دوره های استفاده از آن برابر می شود بابهای اولیه منهای ارزشی كه برای دارایی اسقاط در نظر گرفته شده است.

در تعریف، دو شرط معقول و منظم بودن روش استهلاك كافی تشخیص داده شده است. مراد از معقول آن است كه روش استهلاك با فواید حاصل از دارایی در مدت بهره برداری از آن رابطه داشته باشد و شرط دوم حكایت از این می كند كه روش مورد استفاده از نظم و ترتیبی منطقی برخوردار باشد.

بنابر توضیح بالا، حسابداری استهلاك به روشی اطلاق می شود كه بر اساس آن بهای تمام شده دارایی ثابت، منهای ارزش اسقاط آن، بر مدتی كه عمر مفید آن برآورد می شود به طریقی معقول و منظم سرشكن شود. به این تعبیر، منظور از هدف استهلاك، سرشكن كردن و تخصیص بهای تمام شده است و نه تعیین ارزش دارایی.