بررسی جرم پولشویی در اسناد بین المللی و حقوق ایران

بررسی جرم پولشویی در اسناد بین المللی و حقوق ایران 190 ص

مقدمه

با پیشرفت جامعه بشری رفته رفته ماهیت و شكل جرایم متحول گردیده است . از نظر ماهیت مجرمان به جای اینكه در صدد تامین مایحتاج روزمره خود یا ارضای احساسات خویش با ارتكاب جرایم خشن باشند ، مترصد ثروت اندوزی با ارتكاب جرایم سود آور هستند . از نظر شكلی نیز در كنار جرایم فردی ، جرائم سازمان ‌یافته بروز كرده است ؛ گروههای سازمان یافته ای كه با استفاده از مدرنترین دستاوردهای تكنولوژی به دنبال اهداف و منافع خود هستند. «رهبران این باندهای جیانتكار مدرن ، جرم را منطقی و عقلانی كرده‌اند.

آنها دیگر یك فاعل باهوش تنها نبوده بلكه اعمال او و دوستانش به طور قابل ملاحظه ای سازمان یافته و تخصصی شده است . آنها تهدید و دغدغه ای نه تنها برای پلیس بلكه كل جامعه هستند و اگرچه ابتدا به شكل مخفیانه زندگی می كردند ، اما با افزایش ثروت و قدرتشان ،‌به شكل عمومی ظاهر شده و به رقابت با سرمایه داران بزرگ و سیاستمداران می پردازند.»

امروزه به ویژه جنایاتی كه منفعت سرشار مادی در بر دارند به شكل سازمان یافته و توسط گروهها و باندهای مافیایی و غالباً در بعد فراملی ارتكاب می یابند. و جرایم سازمان یافته فراملی از مهمترین مشكلاتی است كه در دهه های اخیر توجه كشورها و سازمانهای بین المللی را به خود جلب كرده است.

هدف غایی این گروهها تحصیل نفع مالی و مادی است؛ به گونه ای كه ارتكاب جرم به یك صنعت و تجارت تبدیل شده است و درآمد حاصل از آن از درآمد بسیاری از مشاغل پردرآمد هم بیشتر  است. اما با كسب این درآمدها و منافع ، زنجیره ارتكاب جرم كامل نمی شود و تكمیل آن نیاز به حفظ این درآمدها و بهره جویی از آن دارد به نحوی كه ماهیت مجرمانه آن كشف نشود،‌تا علاوه بر جلوگیری از توقیف مال توسط مقامات قضایی و انتظامی ،‌وقوع جرم مبنا نیز كشف نشود؛ شخص مجرم شناسایی نشده و تحت تعقیب قرار نگیرد . در این زمان است كه مساله شستشوی عواید حاصل از این جرایم مطرح می‌شود: مبادلات غیرقانونی به سبب عدم اعتماد متقابل و عدم امكان استفاده از ابزارهای متعارف و قانونی عموماً به صورت نقدی انجام می گیرد كه بدین ترتیب حجم هنگفتی از نقدینگی ایجاد می شود كه همواره در معرض خطراتی از قبیل سرقت،‌معدوم شدن، جلب نظر مقامات قانونی و منتهی شدن به كشف جرم مبنا قرار دارد. لذا باید به نحوی وارد اقتصاد قانونی گردد.

فهرست مطالب

مقدمه

بخش اول:بررسی حقوقی وجرم شناختی پولشویی

فصل اول :بررسی حقوقی پولشویی

مبحث اول: مفهوم و تعریف

مبحث : دوم : تاریخچه

مبحث سوم : عناصر تشكیل دهنده جرم

گفتار اول : عنصر قانونی

گفتار دوم : عنصر مادی

بند اول : شرایط مقدماتی

                1.ضرورت وجود جرم قبلی

                2.خصوصیات مال حاصل از ارتكاب جرم

                3.خصوصیات مرتكب جرم

بند دوم: عمل مرتكب

بند سوم: شیوه ها و وسایل ارتكاب جرم

                1. شیوه های مشتمل بر استفاده از بانكها

1-1      تصفیه پول

2-1      افتتاح حساب با هویت مجعول

3-1      معاملات كلان از طریق نزدیكان

4-1      وام های صوری و دروغین

5-1      اسمور فینگ

6-1      استفاده از بانكهای كارگزار

7-1      نقل و انتقال الكتریكی و استفاده از كارتهای هوشمند

8-1     بهشتهای مالیاتی

2. شیوه های مربوط به استفاده از مؤسسات مالی غیر بانكی

1-2        حواله

2-2        استفاده از بازار بورس و خرید و فروش سهام و اوراق بهادار

3-2        استفاده از مؤسسات بیمه

3. شیوه ها و طرق پولشویی بدون استفاده از مؤسسات مالی

1-3      قاچاق پول

2-3      استفاده از كازینوها

3-3      استفاده از مؤسسات غیر انتفاعی و خیریه

4-3      استفاده از بازا هنر و عتیقه جات و جواهرات

5-3      استفاده از متخصصان حرفه ای

بند چهارم : مراحل پولشویی

                1.مرحله جایگزینی

                2.مرحله لایه گذاری

                3.مرحله ادغام

بند پنجم : نتیجه مجرمانه

بند ششم :‌مشاركت و معاونت در پولشویی

گفتار سوم :‌عنصر معنوی جرم

 فصل دوم : بررسی جرم شناختی پولشویی

مبحث اول : هدف و ضرورت جرم انگاری

مبحث دوم : ویژگی های رایج جرم پولشویی

گفتار اول: فراملی بودن

گفتار دوم : سازمان یافتگی

گفتار سوم: بدون قربانی بودن

مبحث سوم : میزان پولشویی

مبحث چهارم :‌اهداف و علل پولشویی

مبحث پنجم :‌آثار و زیانهای پولشویی

گفتار اول :‌آثار و زیانهای اقتصادی

گفتار دوم : آثار و زیانهای سیاسی و اجتماعی

مبحث ششم :‌رابطه پولشویی و جرایم مربوط به موادمخدر

مبحث هفتم : ارتباط پولشویی و تروریسم

بخش دوم: مبارزه با پولشویی

فصل اول :‌اقدامات انجام گرفته در سطح بین المللی

مبحث اول: اسناد و توافق نامه های جهانی و منطقه ای

گفتار اول : كنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و داروهای روانگردان مصوب 1988

گفتار دوم : اعلامیه كمیته بال

گفتار سوم:‌كنوانسیون شورای اروپا

گفتار چهارم : دستور العمل اروپایی در زمینه پولشویی

گفتار پنجم : كنواسیون سازمان ملل علیه جرایم سازمان یافته فراملی

گفتار ششم :‌كنوانسیون سازمان ملل علیه فساد مالی

مبحث دوم : نهادها و سازمانهای مبارزه با پوشویی

گفتار اول :‌نیروی ویژه اقدام مالی برای مبارزه با پولشویی (فاتف)

گفتار دوم : گروه اگمونت

فصل دوم : راهكارهای ارائه شده برای مبارزه با پولشویی

مبحث اول: راهكارهای تقنینی

گفتار اول: جرم انگاری پولشویی در قوانین داخلی

گفتار دوم :‌پیش بینی كیفرهای متناسب با جرم

گفتار سوم :‌شناسایی مسئولیت كیفری برای اشخاص حقوقی

مبحث دوم: راهكارهای اجرایی و اداری

گفتار اول: مسئولیتها و تكالیف مؤسسات مالی

بند اول :‌رعایت اصل شناخت مشتری

بند دوم : حفظ سوابق مالی

بند سوم :‌گزارش موارد مشكوك

بند چهارم :‌تعدیل اصل رازداری حرفه ای

بند پنجم :‌عدم اطلاع به مشتری در خصوص گزارش موارد مشكوك

بند ششم : آموزش كاركنان وكارمندان

گفتار دوم :‌مسؤلیتها و تكالیف مؤسسات غیر مالی و اشخاص حرفه ای

گفتار سوم :‌مسؤلیتها و تكالیف نظارتی

بند اول : ایجاد واحدهای اطلاعاتی مالی (FIU)

بند دوم :‌كنترل نقل و انتقال پول

بند سوم :‌نظارت بر بانكها و مؤسسات مالی

بند چهارم : تجویز روش حمل و تحویل تحت كنترل

مبحث سوم : راهكارها و اقدامات پیشگیرانه

گفتار اول : مفهوم پیشگیری از جرم

گفتار دوم: پیشگیری از پولشویی

مبحث چهارم :‌راهكارهای قضایی

گفتار اول:‌تسهیل كشف و اثبات جرم

بند اول : پذیرش اماره مجرمیت

بند دوم ‚ استفاده از مخبرین و فنون ویژه تحقیق

گفتار دوم : مصادره و ضبط اموال

گفتار سوم : همكاری قضایی بین المللی

بند اول : نیابت قضایی

بند دوم: احاله رسیدگی كیفری

بند سوم :‌انتقال محكومین

بند چهارم :‌استرداد متهمین و محكومین

نتیجه گیری و پیشنهادات

فهرست منابع و مآخذ

پیوست