گرافیک«هنرهای تجسمی»: تاریخچه تایپوگرافی در ایران و جهان

گرافیک«هنرهای تجسمی» تاریخچه تایپوگرافی در ایران و جهان

فهرست مطالب

مقدمه. 6

تایپوگرافی. 8

تایپوگـرافی  در  ا یران و جهان. 10

تایپوگرافی در ایران. 18

تایپوگرافی و ارزش‌های بصری حروف.. 30

مصاحبه ای با استاد قباد شیوا 40

تحلیل استاد احصایی از تایپوگرافی در ایران. 50

تایپوگرافی شورشی (تایپوگرافی در جهان) 66

نتیجه گیری.. 71

منابع: 75

تاریخچه تایپوگرافی در ایران و جهان

مقدمه

گسترش شهرنشینی و جوامع بشری در ابتدای قرن بیستم و به وجود آمدن فرهنگ مصرف، كاركرد و رسالت بسیاری از هنرها در خدمت مصرف‌ قرار گرفت اما چیزی كه در این میان بسیار مهم است، مطرح شدن بسیاری از هنرها به‌عنوان یك «رسانه» است.

نگاه مقدس، عارفانه و تزئینی به هنر، بعد از این دوره، ناگهان تبدیل به نگاهی صنعتی و كاربردی در امور زندگی و اجتماعی می‌شود.

زمانی كه هنرمند نقاش به كمك كارخانجات و تولیدی‌های صنعتی برای به تصویر كشیدن محصول آنان می‌آید، مردم برسرچهارراه‌ها و خیابان‌ها و میادین شهرها شاهد بمباران اطلاعاتی توسط «اعلان‌ها» می‌شوند تا به‌وسیله آنها اطلاعاتی را در مورد كالای مورد نیاز خود دریابند. بمبارانی كه به وسیله روسای كارخانجات با بهره از هنر هنرمند جهت فروش بهتر و بیشتر محصول صورت می‌گیرد. در این میان رقابت بر سر «زیبایی» شدت می‌یابد.

اما گسترش دامنه مفاهیم و نیز كم‌رنگ شدن مرز میان هنرها، همچنین افزایش تولید و تقاضا، رویكرد و انتظارات از تبلیغات را تغییر می‌دهد.

بازار مصرف جهانی با فرهنگ‌ها و زبان‌های متفاوت هنرمند را بر آن داشت تا به زبانی مشترك دست یابد تا به وسیله آن هر شخصی و در هر جایی از دنیا بتواند به ‌راحتی با آن ارتباط برقرار نماید.

در كنار «صنعت» گسترش مفاهیم اجتماعی نیز یكی دیگر از دلایل فراگیری «تبلیغات شهری» است. این گستردگی می‌تواند یكی از دلایل ساده‌شدن و اصطلاحا «استیلیزه» كردن عناصر بصری برای ارائه بیانی ساده و فراگیر باشد و اینجاست كه هنر و به‌طور واضح از نظر نگارنده؛ «گرافیك» به‌عنوان «رسانه» مطرح می‌شود و اهمیت پیدا می‌كند.

نكته مهم این است كه یكی از با اهمیت‌ترین وسیله‌های ارتباطی و ابزارهای انتقال پیام، «زبان» است و یكی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین گونه‌های آن «زبان تصویر» است. زمانی كه انسان اولیه در غار برای ثبت موضوعی، شكل ظاهری آن را بر روی دیوار ترسیم می‌كند، همان انسان با گذشت زمان هنگامی كه مفاهیم بیشتر و گسترده‌تر و در عین‌حال پیچیده‌تر می‌شود، یك‌سری علائم تصویری به‌وجود می‌آورد كه پایه‌گذار «خط» است.

زمانی‌كه در ابتدای قرن بیستم، هنرمند نقاش برای معرفی یك محصول، حروف را در كنار تصویر قرار می‌دهد، در حقیقت به بعد زیبایی، اطلاعات و برقراری ارتباط نیز می‌افزاید كه برقراری ارتباط رسالت اصلی «رسانه» است.

اما چیزی كه در این میان اهمیت دارد این است كه «حروف» به مانند «تصویر» ارزش خود را بالا نگه می‌دارد و به اندازه «تصویر» اثرگذاری خود را حفظ می‌نماید. چه هنگامی كه تصور می‌شد با تصویر به‌عنوان یك زبان مشترك جهانی می‌توان ارتباط بین فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف را برقرار نمود، با به‌وجود آمدن تكنولوژی «چاپ»، حروف ارزش خود را نمایان ساخت.البته «چاپ» به مانند بسیاری از اثرگذاری‌های تكنولوژی برروی هنرها، تاثیری عمیق و شگرف در هنر گرافیك و طراحی حروف می‌گذارد.