تحقیق پیوند نژاد تركمن و قاجار

آقا محمد خان وتركمن
اقا محمد خان از جمله افراد خاندان قاجار است كه سختبهای بسیار كشیده است او زندگی خود را از صحرا اغاز كرد ووقتی تازه به دوران شبابی رسیده بود در یورش افشارها به صحرا توسط عادل شاه اسیر شد وبعدها درانجا توسط او مقتول النسل شد ( 1161/ ه.ق 1748م) گرچه در خصوص این سرنوشت او نظریات متفاوت است وبه ان نسبت ورود به حرم خانه ی شاهی را داده اندچون او در جوانی بسیار زیبا و جوان رعنایی بوده است به همین علت در میان اهل حرم برای خود كسی را پیدا میكند اما اگر بخواهیم نظری دیگر داشته باشیم میتوان گفت كه شاه افشار كه از ابتدا از قاجار دلخور بوده ورقابت این دو خانواده از زمان اجداد انها برقرار بوده واز این خانواده خسارت ها ی بسیار دیده بودند خواسته باشد به این طریق كار این منازعه را به پایان برساند گرچه در این حمله ی او تركمن ها نیز به عنوان حامیان او دچار صدمات بسیار شدند وبه قولی از تركمن ها خواست چهل دختر به حرم سرای خود ببرد وتركمن های گوكلان پس از شنیدن این موضوع در عرض یك روز دختران وپسران خود را به ازدواج هم اوردند این اتفاق در محلی به نام قرق قیز از توابع شهرستان كلاله حالیه اتفاق افتاده است كه نام این محل نیز از همان واقعه گرفته شده است
او كه فرزند بزرگ محمد حسن خان از دختر سلیمان خان قوینلو بود توسط پدر به عنوان نایب و نما ینده بر تبریز نیز حكومت كرد زمانبكه او ازاد خان افغان را در اذر بایجان شكست داد و توانست با دیگر قاجارهای مقیم انجا ارتباط برقرار كند وانها را نیز با خود همراه كند خانهای محلی قاجار در قراباغ وزیاداو غلوی گنجه كه با اشتیاق به او پیوستند( 1171 ه.ق /1758م )1 واین تجربه ی سیاسی مهمی برای او در اینده شد اگر چه كوتاه بود او پس مرگ پدر نیز به كمك تركمن ها چندین بار به صورت روش معمول تركمن ها با رقیبان به زد خورد پرداخت اما ازدواج خدیجه بیگم عمه ا ش با كریم خان زند 2 او از صحرا بیرون اورد وبه شیراز كشاند او در شیراز گرجه ازاد مطلق نبود ولی در انجا نیز توانست از نزدیك با شیوه های كشور داری اشنا شود چون كه مورد التفات كریم خان بود وحتی در امور حكومت با او مشورت نیز می كرد اما او باز از این وضعیت راضی نبود. وكینه ی مرگ پدر را داشت كه به دست كریم خان صورت گرفته بود
اگرچه او در راه انتقام جویی رو ش صلح جویانه را ترجیح میداد وحنی در این مورد به برادر خود حسین قلی خان (جهان سوز) نیز روش مسالمت امیز را در كسب قدرت به او پیشنهاد می كرد

1 .لمبتون ،ا ك س ایران عصر قاجار ص30
2 لمبتون ،آ ك س همان كتاب ص30
آقا محمد خان پس از چند سال اسارت زمانیكه بیماری كریم خان زند محرز شد تورگو تركمن را كه نماینده و نوكر خود او بود را بانامه ای به استر آباد پیش عباسقلی بیك خان قاجار اشاقه باش فرستاد1. و وقتی مرگ كریم خان بر او مسلم شد ( 1193 ه.ق/ 1762 م) او نقشه ی فرار خود را عملی ساخت پس از انجام امور آقا محمد خان كه به كمك همین نوكر كه از استر آباد برگشته بود و یك نفر قاجار فرار كرد .وبدون لحظه ای درنگ توانست از شیراز خود را دور كند واز دست بد خواهان خود را برهاند وشهر ها را بدون یك لحظه توقف پشت سر بگذارد در این سفر تركمنها وقاجار اشاقه باش برای او همه چیز تدارك دیده بودند حتی اسبی از تركمانان به نام قره قوزی برای او تدارك دیده شده بود كه بسیار چابك و مقاوم بود .او خود را به استــــــــــر آباد رسانید و با كمك تركمنان ،؛ استر آباد و مازندران را گرفت از آن طرف شیخ ویس خان وعلیمردان خان زند برای باز پس گیری مازندران و استر آباد از دست آقا محمد خان حركت كردند .
آقا محمد خان پس از كسب این خبر روی به تركمنان آورد تا لشكر بیشتری از آنها تهیه ببیند چون خود او در بین .آنها بزرگ شده بوند وبا آنها نیز بیگانه نبود آقا محمد خان پس از انعقاد عهد و پیمان از تركمنان لشكری بسیار گرد آورددر آن موقع لشكریان زند نیز به استر آباد نزدیك شده بودند شیخ اویس خان كه خود حاكم مازندران ( طبرستان ) شده بود پس محمد طاهر خان زند را برای گرفتن استر آباد با لشكر بسیار فرستاد ، آقا محمد خان نیز دریافت كه نمی تواند در شهر با لشكر زند مبارزه كند. چون كه تركمن ها در بیا با ن بهتر عمل می كنند