بررسی اصل برابری طرفین دعوی در آیین دادرسی مدنی

چكیده:

برابری یکی از زیباترین واژه‌های انسانی و ریشهء درخت تناور آزادی‌ها است.تحقق آن ثمرهء مبارزات خونین در طول تاریخ بشری بوده و در نهایت این جنبش به نقطه‌ای انجامیده که در آن قرار داریم.اصل برابری یکی از قدیمی‌ترین و پایاترین اصول حقوق محسوب می‌شود.در عین حال‌ این اصل،در میان اصول حقوق موضوعه نیز دارای جایگاهی بسیار مبهم است.اما امروزه تحقق‌ برابری در تمامی زمینه‌ها اولویت نخست حکومت قانون است.از این روی،این اصل هنجاری‌ بنیادین در قوانین اساسی نوین به شمار می‌رود. اصل برابری  یکی از اجزاء مهم دادرسی عادلانه است.این اصل را نخستین بار کمیسیون اروپایی حقوق بشر به کار گرفت و بدین معناست‌ که هریک از طرف‌های دعوا باید بتواند ادعای خود را در شرایطی مطرح‌ سازد که او را نسبت به طرف مقابل خود به‌گونه‌ای اساسی در وضعیت‌ نامناسب‌تری قرار ندهد.در حقوق فرانسه،اگرچه این اصل از سال‌ها پیش‌ مورد توجه قانون‌گذار فرانسه قرار گرفته،نخستین بار به‌طور نسبتا صریح در مادهء مقدماتی قانون آیین دادرسی فرانسه به‌عنوان یکی از اصول راه‌بردی آیین دادرسی کیفری پیش‌بینی‌ شد.این اصل در قانون آیین دادرسی ایران به‌طور صریح پیش‌بینی‌ نشده است،ولی از مجموع بعضی از مقررات این قانون می‌توان قائل به این‌ امر شد که قانون‌گذار در برخی از موارد به امکانات دفاعی برابر برای طرف‌های‌ دعوا نظر داشته است.همچنین،ظاهرا پیش‌نویس قانون آیین دادرسی جدید سعی کرده که با الهام از حقوق کشورهای اروپایی به‌ویژه فرانسه،بعضی‌ از مقررات این قانون را بر پایهء این اصل استوار سازد.در این كار تحقیقی با موضوع اصل برابری طرفین دعوی در آیین دادرسی مدنی سعی داریم این موضوع را مورد مطالعه قرار دهیم.در این راستا در بخش اول به بیان كلیات می پردازیم و در بخش دوم اصل موضوع را بیان می كنیم.

كلید واژه: برابری ،حقوق دفاعی،ترافعی بودن،طرف‌های دعوا،تحقیقات‌ مقدماتی

فهرست

مقدمه1

بخش اول:

كلیات و بیان موضوع

فصل اول:بیان كلیات3

مبحث اول:اصول آیین دادرسی3

گفتار اول:آیین  دادرسی مدنی4
گفتار دوم:موضوعات آئین دادرسی مدنی 4
مبحث دوم:مفهوم برابری  و ارتباط آن با مفاهیم مشابه5

گفتار اول:اصل برابری در حقوق ایران7

گفتار دوم:اصل برابری در فقه8
مبحث سوم:اصل برابری  و حقوق دفاعی8
گفتار اول:اصل برابری  و اصل ترافعی بودن9
مبحث چهارم :قلمرو اجرائی اصل برابری 10
گفتار اول:تسری اصل به موضوع‌های غیرکیفری10
گفتار دوم:تسری اصل به کلیهء مرحله‌های دادرسی11
گفتار سوم:تسری اصل به کلیهء طرف‌های دعوا12
گفتار چهارم:نسبی بودن اصل برابری 14
گفتار پنجم :جایگاه قانونی اصل برابری 15
بند اول:مرحلهء تحقیقات مقدماتی15

بند دوم:بررسی در حقوق ایران16

بخش دوم:

بررسی اصل برابری در آیین دادرسی مدنی

فصل اول:اصل برابری  در قانون آیین دادرسی مدنی24

مبحث اول:اصل24

گفتار اول:خواهان و رعایت اصل برابری 25

گفتار دوم:خوانده و رعایت اصل برابری 26

مبحث دوم:دادگاه و رعایت اصل برابری 27

گفتار اول:اصل برابری  و تعیین جلسه دادرسی27

گفتار دوم:اصل برابری  و تغییر درخواسته یا نحوه دعوی29

گفتار سوم:اصل برابری  و ادله29

مبحث سوم:استثنائات30

گفتار اول:لزوم عدم رعایت«بلافاصله»اصل برابری 30

گفتار دوم:تجویز عدم رعایت«بلافاصله»اصل برابری 31

گفتار سوم:عدم امکان رعایت«بلافاصله»اصل برابری 32

نتیجه گیری34

منابع و مراجع35