مقاله داستان کوتاه در ادبیات نوین ایران

بخشی از متن مقاله:

داستان نویسی نوین ( مدرن ) فارسی ، نوزاد آزادی  است ؛ با آزادی  تولد یافت  وبا آزادی گاه گاهی درجامعه ایرانی  رشد وتعالی  پیداكرد . درزمان حكومت های  خودكامه  پیش از انقلاب  مشروطیت ، داستان كوتاه وبلند  ورمان  به معنا  وساختار امروزی  درایران سابقه  نداشت . باتضعیف حكومت استبدادی  قاجار ، انقلاب مشروطیت  ( 1324-1327 ) درتمام شؤون اجتماعی ایران  حركتی به وجود آورد كه موجب  تحولات  بنیادی  در زمینه های  گوناگون شد  ازجمله ادبیات  تخیلی    متفاوتی  پدید آمد  كه ازجهات  مختلف  از ادبیات  تخیلی كلاسیك  فارسی متمایز بود.

پیش از انقلاب  مشروطیت ، انواع گوناگون  قصه یعنی اسطوره ، حكایت اخلاقی ، افسانه  تمثیلی  ، افسانه  پریان  وسرگذشت ،رایج بودبه عبارت دیگر انواع روایت  های خلاقه ای  كه به استقلال  یا به صورت  وابسته درمتن  های ادبی فارسی گذشته آمده است  ومحور آنها برسه  خصوصیت  عمده ،یعنی  برحوادث  ناگهانی وخرق عادت  وكلی گرایی  ومطلق نگری می گردد.

ادبیات داستانی   نوین( مدرن  ) فارسی  تحت تاثیر  ترجمه  رمان وداستان  كوتاه خارجی ( غرب ) كمی پیش وبعد  ازانقلاب  مشروطیت  پاگرفت . وچون با اوضاع واحوال  با زندگی طبقه  متوسط كه نقش  مهمی درفراهم  آوردن  مقدمات انقلاب مشروطیت  داشت هماهنگ  وهمراه بود  . پذیرشی  روزافزون  ومقبولیتی  عام یافت وبه علت آنكه  بر خصوصیت  روانشناختی  افرادتاكید داشت ودر ضمن واقعیت های زندگی روزمره  وتلاش انسانی  ودرگیرهای  اجتماعی وسیاسی  را منعكس می كرد ، به عنوان ادبیات داستانی زنده وپویا مقام خودرا به تدریج  درمیان عامه خوانندگان  ایرانی تثبیت كرد رمان ، به خصوص  داستان كوتاه  وسیله ای شد برا ی پرداختن به زندگی  عامه مردم  وچون تصویری  عینی وموثر اززندگانی طبقات وگروه های  مختلف مردم واوضاع واحوال نابسامان  اجتماعی  وسیاسی  به دست می داد  وحامی ضعیفان  ومحرومان وافشا كننده  ناروایی  ها وبی عدالتی  ها بود ، انواع گوناگونی یافت.