شق القمر معجزه ای از معجزات پیامبر (ص)

شق القمر معجزه‏اى از معجزات پیامبر(ص)

1-تاریخ وقوع این معجزه

در اینكه این معجزه در زمان رسول خدا(ص)و در مكه انجام‏شده اختلافى در روایات و گفتار محدثین نیست و مسئله‏اجماعى است،ولى در مورد تاریخ آن اختلافى در روایات‏و كتابها بچشم مى‏خورد.

از مرحوم طبرسى در اعلام الورى و راوندى در خرائج نقل شده كه گفته‏اند این داستان در سالهاى اول بعثت اتفاق افتاد (1) ولى‏مرحوم علامه طباطبائى در تفسیر المیزان در دو جا ذكر كرده كه‏این ماجرا در سال پنجم قبل از هجرت اتفاق افتاد (2) و در یك‏جاى آن از پاره‏اى روایات نقل كرده كه:

این داستان در آغاز شب چهاردهم ذى حجه پنج‏سال قبل ازهجرت اتفاق افتاد.و مدت آن نیز اندكى بیش نبود.

2-چگونگى ماجرا

در روایات مختلفى كه در تواریخ شیعه و اهل سنت ازابن عباس و انس بن مالك و دیگران نقل شده عموما گفته‏اند:

این معجزه بنا بدرخواست جمعى از سران قریش و مشركان مانندابو جهل و ولید بن مغیره و عاص بن وائل و دیگران انجام شد،بدین‏ترتیب كه آنها در یكى از شبها كه تمامى ماه در آسمان بود بنزدرسول خدا(ص)آمده و گفتند:اگر در ادعاى نبوت خود راستگو وصادق هستى دستور ده این ماه دو نیم شود!رسول خدا(ص)

بدانها گفت:اگر من اینكار را بكنم ایمان خواهید آورد؟

گفتند:آرى،و آنحضرت از خداى خود درخواست این معجزه راكرد و ناگهان همگى دیدند كه ماه دو نیم شد بطورى كه كوه‏حرا را در میان آن دیدند و سپس ماه به هم آمد و دو نیمه آن به هم‏چسبید و همانند اول گردید،و رسول خدا(ص) دوبار فرمود:

«اشهدوا،اشهدوا»یعنى گواه باشید و بنگرید!

........................

اینها و امثال اینها معجزاتى است كه در قرآن كریم آمده وروایات صحیحه اثبات آنها را تضمین كرده كه از آنجمله است‏معجزه معراج جسمانى و«شق القمر»و در برابر آنها نمى‏توان باتئوریها و فرضیه‏هائى همچون‏«محال بودن خرق و التیام درافلاك‏»و هیئت‏بطلمیوسى كه سالها و قرنها بعنوان یك قانون‏مسلم علم هیئت مورد قبول دانشمندان بوده و امروزه بطلان آن به‏اثبات رسیده و بصورت مضحكه‏اى در آمده دست‏بتاویل و توجیه‏این آیات و روایات زد،چنانچه برخى در گذشته و یا امروزمتاسفانه اینكار را كرده‏اند.

و اساس این توجیهات و تاویلات آن است كه ظاهرا اینان‏معناى صحیح‏«نبوت‏»و«وحى‏»و ارتباط انبیا را با عالم غیب و حقیقت جهان هستى ندانسته و یا همه را خواسته‏اند با فكرمادى و عقل ناقص خود فهمیده و تجزیه و تحلیل كنند،و قدرت‏لا یزال و بى انتهاى آفریدگار جهان را از یاد برده‏اند و در نتیجه به‏چنین تاویلاتى دست زده‏اند و گرنه بگفته‏«ویلیم جونز» (15) :

-آن قدرت بزرگى كه این عالم را آفرید از اینكه چیزى از آن‏كم كند یا چیزى بر آن بیفزاید عاجز و ناتوان نخواهد بود!

و بگفته آن دانشمند دیگر اسلامى‏«دكتر محمد سعیدبوطى‏» (16) اطراف وجود ما و بلكه خود وجودمان را همه گونه‏معجزه‏اى فرا گرفته ولى بخاطر انس و الفتى كه ما به آنها پیداكرده‏ایم براى ما عادى شده و آنها را معمولى مى‏دانیم درصورتیكه در حقیقت هر كدام معجزه و یا معجزاتى شگفت‏انگیزاست.

مگر این ستارگان بى‏شمار،و حركت این افلاك،و قانون‏جاذبه زمین و یا ستارگان دیگر،و حركت ماه و خورشید،و این‏نظم دقیق و حساب شده،و خلقت اینهمه موجودات ریز و درشت‏بلكه خلقت‏خود انسان-كه آن دانشمندان بزرگ او را موجودناشناخته نامیده-و گردش خون در بدن،مسئله روح،و مسئله مرگ و حیات،و هزاران مسئله پیچیده و مرموز دیگرى كه دروجود انسان و خلقت‏حیوانات و موجودات دیگر بكار رفته وموجود است معجزه نیست!

با اندكى تامل و دقت انسان به اعجاز همگى پى برده و همه‏را معجزه میداند ولى از آنجا كه مانوس و مالوف بوده براى ماصورت عادى پیدا كرده و از حالت اعجازى آنها غافل شده‏ایم.

یك تذكر پایانى

همانگونه كه گفتیم:در مسئله معراج و شق القمر هر چه رابراى ما از نظر قرآن و حدیث صحیح به اثبات رسیده مى‏پذیریم،و اما پاره‏اى از روایات غیر صحیح و به اصطلاح‏«شاذ»ى را كه دركتابها دیده مى‏شود،مانند آنكه در مسئله شق القمر نقل شده كه‏ماه به دونیم شد و بگریبان رسولخدا رفت و سپس نیمى از آستین‏راست و نیمى از آستین چپ آنحضرت خارج شد و دوباره به‏آسمان رفت و بیكدیگر چسبید.نمى‏پذیریم و بلكه اینگونه نقلهارا مجعول مى‏دانیم.و بگفته ابن كثیر این گفته برخى‏قصه پردازانى است كه هیچ اصلى ندارد و دروغى آشكار است‏كه صحت ندارد (17) .

و یا پاره‏اى از خصوصیات و روایاتى كه در داستان معراج ومشاهدات رسولخدا صلى الله علیه و آله در آسمانها و بهشت ودوزخ آمده و روایت صحیح و نقل معتبرى آنرا تایید نكرده مانمى‏پذیریم و اصرارى هم به قبول آن نداریم.

پى‏نوشتها:

1.بحار الانوار-ج 17-ص 354 و 357.

2.المیزان-ج 19-ص 69 و 72.

3.بحار الانوار-ج 17-ص 347-363،سیره ابن كثیر-ج 2-ص 113-121.

4.به صفحه 350 از جلد 17 بحار و پاورقى آن مراجعه شود.

5.مجمع البیان-ج 9-ص 186.

6.بحار الانوار-ج 17-ص 357.

7.مفاتیح الغیب-ج 29-ص 28.

8.بحار الانوار-ج 17-ص 349.

9.سیرة النبویة-ج 2-ص 114.

10.فقه السیره-ص 150.

11.«و اوحینا الى موسى اذا استسقى قومه ان اضرب بعصاك الحجر،فانبجست منه‏اثنتا عشرة عینا...»(سوره اعراف-آیه 160) .

12.«قال الذی عنده علم من الكتاب انا آتیك به قبل ان یرتد الیك طرفك...»(سوره‏نمل-آیه 40).

13.«فالقى عصاه فاذا هی ثعبان مبین‏»(سوره شعرا-آیه 32).

14.به آیات مباركه سوره بقره-آیه 50 و سوره طه-آیه 77 و سوره شعرا-آیه 63 و سوره‏دخان-آیه 24 مراجعه شود.

15.و 16.فقه السیره-ص 150-151.

17.سیره النبویه ابن كثیر-ج 2-ص 120-121.

درسهایى از تاریخ تحلیلى اسلام جلد 3 صفحه 247