تحقیق بافت استخوانی

بافت استخوانی (Bone tissue)

استخوان یا بافت استخوانی كه اسكلت موجودات مهره‌دار را تشكیل می‌دهد، از سایر بافتهای نگهدارنده كاملاً متمایز است.

بافت استخوانی سخت است و مانند سایر بافتهای پشتیبان از سلول‌ها، رشته‌های كلاژن، ماده بنیادی، پوشش خارجی و پوشش داخلی تشكیل شده است.

تجزیه استخوان نشان می دهد كه 62% آن مواد معدنی و 38% مواد آلی است. 85% از مواد معدنی فسفات كلسیم، 10% آن كربنات كلسیم و 5% بقیه سایر املاح است.

اگر بافت استخوانی در اسید قرار گیرد، مواد معدنی آن حل شده و سختی خود را از دست داده، نرم می‌شود و كاملاً قابل بریدن می‌شود، این عمل را دكلسیفیكیشن (Decalcification) گویند كه شرح كامل آن در بخش هیستوتكنیك آمده است. عكس این عمل در تشكیل و رشد استخوان اتفاق می‌افتد.

عناصر بافت استخوانی

I- سلولهای استخوانی (Bone cells)

استخوان‌ها در نگهداری و محافظت اندامهای نرم، ذخیره مواد معدنی، تولدی سلولهای خونی نقش دارند وتوسط عضلات اسكلتی جابجا می‌گردند.

سلول‌های مزانشیمی كه سازنده سلول‌های استخوان‌ساز (Osteoprogenitor cells) می‌باشند به دو گروه تقسیم می گردند. یكی سلولهای دوكی یا كشیده كه دارای زوائد سیتوپلاسمی است و به نام سلولهای استخوانی غیرفعال (Inactive osteoblast). دیگری سلولهای مكعبی یا استوانه‌ای شكل با هسته‌های قاعده‌ای كه نسبت به تیغه‌های استخوانی عمود است و متریكس در بافت استخوانی توسط آنها ترشح می‌گردد، كه به نام سلول‌های استخوانی فعال (Active osteoblast) خوانده می‌شوند. این سلول‌ها، سیتوپلاسمی بازوفیلی داشته و به سلولهای بالغ استخوانی یا استئوسیت (Osteocyte) تبدیل می‌گردند. سلولهای اخیر ستاره‌ای شكل با هسته پهن، تیره و زوائد سیتوپلاسمی بلند فراوانی می‌باشند. این سلولها در حفراتی به نام لاكونا (Lacunae) قرار دارند. (شكلهای 35 و 36) در اطراف این حفرات، مجاری باریكی به نام كانالیكول (Canaliculi) موجود است كه زوائد سیتوپلاسمی سلولها در این لوله‌های كوچك یا كانالیكول‌ها وارد می‌شود. زوائد سیتوپلاسمی این سلولها توسط اتصال بارونه به یكدیگر متصل می‌شوند و از این راه یون‌ها و سایر مولكولهای كوچك براحتی از یك سلول به سلول دیگر انتقال می یابند. این ارتباط گاه تا 20 ردیف از سلولهای استخوانی را در دنبال هم امكان‌پذیر می‌كند

انواع بافت استخوانی

بطور كلی بافت استخوانی به متراكم و اسفنجی تقسیم می‌گردد.

از جهاتی بافت استخوانی تازه تشكیل را كه دارای استقامت، متریكس و مواد آهكی كم و سلولهای استئوسیت فراوان است به نام استخوان نابالغ یا اولیه (Imature Woven or Primary bone) می‌نامند كه طرز قرارگیری رشته‌های كلاژن در آن نامشخص است.