مبانی نظری و پیشینه تحقیق هوش هیجانی و خلاقیت

عنوان: مبانی نظری و پیشینه تحقیق هوش هیجانی و خلاقیت

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 65

تعریف های هوش هیجانی به رغم ظاهر متنوع و متفاوتشان، همگی روی یک محور اساسی تاکید دارند و آن هم آگاهی از هیجانات، مدیریت آنها و برقراری ارتباط اجتماعی مناسب است.

استیوهین: « هوش هیجانی عبارت است از توانایی مهار عواطف و تعادل برقرار کردن بین احساسات و منطق، به طوری که ما را به حداکثر خوشبختی برساند» (هین استیو[1]، ص 11). مایر و سالووی[2]: « هوش هیجانی توانایی درک هیجانها و عواطف به منظور دستیابی به ایجاد هیجان هایی است تا ضمن کمک به تفکر بهتر بتواند منجر به شناخت هیجانات و عواطف گردد» (آقایار و رزقی رستمی 1389, 139)

هوش هیجانی یعنی توانایی هایی مانند اینکه فرد بتواند انگیزه خود را حفظ نماید و در مقابل ناملایمات پایداری کند؛ تکانش های خود را کنترل کند و کامیابی را به تعویق بیندازد، حالات روحی خود را تنظیم کند و نگذارد پریشانی خاطر، قدرت تفکر او را خدشه دار سازد؛ با دیگران همدلی کند و امیدوار باشد. بر خلاف هوشبهر که سابقه حدود یکصد سال تحقیق بر صدها هزار نفر را به همراه دارد، هوش هیجانی مفهوم جدیدی است. هنوز هیچ کس نمی تواند دقیقا بگوید که تفاوت های میان افراد در طول زندگی تا چه حد از هوش هیجانی ناشی می شود .

ای.ال. ثوراندیک[3] روان شناس نامداری که در ده های 1920 و1930 در همگانی کردن نظریه هوشبهر نقش مهمی داشته است، در مقاله ای در روزنامه هارپر[4] اظهار داشته است هوش اجتماعی یعنی توانایی درک دیگران و عمل کردن عاقلانه در ارتباط های بشری - که جنبه ای از هوش هیجانی است، به خودی خود جنبه ای از هوشبهر را تشکیل می دهد.

شکل گیری هوش هیجانی، ابتدا در سال های اولیه زندگی کودک انجام میگیرد، اگر چه شکل گیری این ظرفیت ها در خلال سال های مدرسه نیز ادامه پیدا می کند. توانایی هایی هیجانی که کودکان بعدها در زندگی کسب می کنند بر پایه این آموخته ها ی سال های اول قرار دارد و این توانایی ها مبنای احساسی تمام یادگیری هاست (گلمن 1387, 262).

هوش هیجانی

هوش هیجانی هوشی غیر شناختی است که مشتمل بر درک عواطف و احساسات و استفاده درست از آنها، تصمیم گیری های مناسب و بموقع، توانایی اداره مطلوب خلق و خو و کنترل رفتارها و مهارت های اجتماعی مطلوب است. عبارت هوش هیجانی از حدود سال 1990 میلادی در ادبیات پژوهشی بکار برده شد، اما عمومیت یافتن آن به سال 1995 بر میگردد، زمانی که کتاب هوش هیجانی، نوشته دانیل گلمن، به عنوان پرفروش ترین کتاب نیویورک تایمز[5] اعلام شد این واژه به پیتر سالووی[6] از دانشگاه یل[7] و جان مایر[8] از دانشگاه همشایر[9] منسوب است؛ اگر چه آنها ادعایی در مورد ابداع این اصطلاح ندارند (جعفری 1389).

 در سال 1995 واژه هوش هیجانی به عنوان یکی از عبارات سودمند جدید از طرف جامعه دیالکتیک آمریکا پذیرفته شد. توجه به هیجان ها و کاربرد مناسب آنها در روابط انسانی، درک احوال خود و دیگران، خویشتن داری و تسلط بر خواسته های آنی، همدلی با دیگران و استفاده مثبت از هیجانها در تفکر و شناخت، موضوع هوش هیجانی می باشد. (اکبر زاده 1383)هوش هیجانی به عنوان زیر مجموعه ای از هوش اجتماعی تعریف شده است، یعنی کنار آمدن با مردم، مهار هیجانها در روابط با انسان ها و توانایی ترغیب یا راهنمایی دیگران و شامل ویژگی هایی است مثل: توانایی مهیج و برانگیختن خود، استقامت و پایداری در مقابل شکست، از دست ندادن روحیه، پس راندن افسردگی و یأس در هنگام تفکر، همدلی و صمیمیت و امید داشتن (به نقل از سپهریان، گلمن،1995 ، 1389).

نفوذ هوش هیجانی بر فرهنگ مردمی و جامعه علمی افزایش یافته است. از آنجایی که این مسأله، شمار بسیار تعجب برانگیزی از تحقیقات را در حوزه وسیعی از روانشناسی باعث شده و شتابی که مفهوم هوش هیجانی به آن رسیده است، بی تردید فاصله ای رابین آنچه راکه ما می دانیم و آنچه راکه نیاز داریم بدانیم، ایجاد کرده است، قابل درک است که این مسأله به بحث و جدل میان محققین و کاربران مشتاق به درک و به کارگیری اصول مرتبط با هوش هیجانی منجر شود. البته چنین بحث هایی محدود به هوش هیجانی نیست و قسمت جدا نا پذیری از مراحل نظریه و اکتشافات علمی در تمام عرصه ها می باشد. تحقیق و نظریه روی هیجان در طول تاریخ روانشناسی افزایش و کاهش زیادی داشته است. مثلا، انقلاب رفتاری، که توسط اسکینر[10] جان گرفت و انقلاب شناختی که علاقه مندی به هیجان را بطور جدی آسیب زد. بهر حال از آغاز دهه1980 و تسریع آن در زمان حاضر، هیجانات مورد بهره برداری قرار گرفته و در پهنه وسیعی از زیر شاخه های روانشناسی علوم اعصاب و علوم سلامتی به طور قوی رواج یافته است، به خصوص تمرکز بر روانشناسی مثبت و طب روان احیا گردیده است (سپهریان 1386, 4).

3.Heen Steve

4.Mayer & Salovey

6.Thorandick

7.Harpor Magazine

1. New york Times

2. Peter Salvoes

3. Yale

4. John Mayer

5. New Hampshire

1.Skinner

فهرست مطالب

 تعریف هوش هیجانی

هوش هیجانی

اهمیت هوش هیجانی

ابعاد هوش هیجانی

تئوری هوش هیجانی

رابطه هوش و هیجان

هوش هیجانی چیست؟

مبانی نظری و پیشینه هوش هیجانی

مولفه های هوش هیجانی

روند تاریخی مطالعات هوش هیجانی

هوش هیجانی  و بهره هوشی

طبقه بندی هیجانی

چگونگی شكل گیری هوش هیجانی

هوش هیجانی از نظر بار-آن

هوش هیجانی از نظر سالوی

هوش هیجانی در زنان و مردان

هوش هیجانی و بهره هیجانی

رشد هوش هیجانی

تعریف خلاقیت

خلاقیت چیست؟

اهمیت خلاقیت

عوامل موثر بر خلاقیت

چگونه خلاقیت را پرورش دهیم؟

مدل های فرایند خلاقیت

سطوح خلاقیت

خلاقیت به عنوان تفکر خلاق

خصوصیات شخصیتی افراد خلاق

متغیرهای فردی موثر بر خلاقیت

موانع خلاقیت

مراحل خلاقیت

نظریه‌های خلاقیت

ویژگیهای افراد خلاق

پیشینه عملی

تحقیقات داخلی

تحقیقات خارجی

فهرست منابع و مآخذ