مبانی نظری و پیشینه آموزش فناوری اطلاعات و توانمندسازی منابع انسانی

بصورت فایل ورد

همراه با منابع

مقدمه:

در عصر مجازی، فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) محرک و عامل اصلی اقتصاد جهان است. تغییرات بزرگ این فناوری مدتی است که در عرصه های مختلف جهانی آغاز شده است و دستیابی بهتر و استفاده بهینه از اطلاعات را برای توسعة اقتصادی و پایدار در جهان فراهم ساخته است. (جهانگرد، 1384)

ICT توانایی‌ها و قابلیت‌های بسیاری را برای جامعه بشری عرضه کرده است و در رفع نیازهای جوامع مختلف موثر بوده است. فناوری اطلاعات و ارتباطات ابزاری برای ارضای نیازهای اطلاعاتی کاربران، برای ایجاد دانایی در همه اشکال توسعه می‌باشد و امروزه استفاده از آن تحول عظیمی در مفهوم اقتصاد جهان ایجاد کرده است(صمیمی ، 1386).

بهره گیری از ICT ، تولید، پردازش، ذخیره سازی و توزیع اطلاعات را متحول ساخته و با تغییر در مسیر انتقال اطلاعات و داده‌ها، اطلاعات مفیدی را در اختیار افراد، گروه‌ها و سازمان‌ها قرار می‌دهد که خود موجب توانمند سازی نیروی انسانی می‌گردد.(داور پناه، 1384)

توانمندسازی همان فرآیند توانمند ساختن افراد یک جامعه یا یک سیستم اجتماعی است. به عبارتی دیگر توانمندسازی به معنای ایجاد شرایطی است که افراد بتوانند کارهایشان را اولاً با انگیزه درونی، ثانیاً با موفقیت کامل به سرانجام رسانند. به عبارتی دیگر توانمندسازی برداشتن موانع رشد، ترغیب تعهد به اهداف، ترغیب خطرپذیری، خلاقیت و نوآوری و قادر ساختن افراد به حل مشکل، افزایش مسئولیت و از بین بردن ترس است. در فرآیند توانمندسازی سعی بر آنست تا محیطی ایجاد شود که تک تک افراد برای قبول مسئولیت در زمینه رشد و توسعه، توانایی، اعتماد به نفس، تعهد و آزادی عمل داشته باشند. باید توجه داشت توانمندی چیزی نیست که مدیران و رهبران به افراد اعطاء کنند بلکه ایجاد شرایطی است که در آن افراد به قله توانایی‌های بالقوه خود صعود کنند و به نافع‌ترین وجه ممکن تصمیم گیری و اقدام نمایند(آقاجانی و آقاجانی، 1385).

یکی از مهمترین دلایل تمایز سازمان ها از یکدیگر، درجه به کارگیری فناوری اطلاعات توسط آنها در فعالیت های سازمانی است. به این ترتیب، سازمان هایی که از فناوری اطلاعات به طور گسترده و بهینه استفاده کرده اند، دارای مزیت رقابتی پایدار هستند و از دیدگاه ذینفعان نسبت به سایر سازمان ها از تمایز بیشتری برخوردارند(تسیکناکیس و کوروبالی[1]، 2009) هم چنین در ایتو[2] نیز مطرح شد که آثار ناشی از گسترش کاربرد فناوری اطلاعات می بایست در حوزه‏های مختلف، در سه مرحله جداگانه مدنظر قرار گیرد.

با توجه به مطالب مطروحه می‌توان اذعان داشت توان افزایی فرصتی است در اختیار سازمان جهت آزاد کردن نیروهای نهفته در اعماق سازمان برای خلق ارزش‌های مطلوب بیشتری از طریق دادن اختیارات لازم و مناسب با شدت تحولات محیطی به منظور: ♦- جابجایی نقطه کنترل(از پایش ورودی‌ها به پایش ستاده ها). ♦- آزاد شدن ذهن مدیران ارشد از مسائل روزمره. ♦- خروج از گرداب بی اعتمادی، ناکارآمدی، دخالت جویی. ♦- مشتری مداری بجای رئیس مداری. ♦- مسئولیت در مقابل نتایج. ♦- پاسخگویی سریع به تحولات محیط. ♦- ایجاد انگیزه بیشتر در سطوح عملیاتی. ♦- از بین بردن زمینه فرافکنی. ♦- ایجاد رابطه برنده- برنده(برد- برد) که مطالب بیان شده فوق می‌تواند با استفاده از آموزش‌های لازم در زمینه فناوری اطلاعات  و ارتباطات در سازمان جریان یابد و زمینه های توانمندسازی کارکنان را موجب گردد که این خود از اهداف تحقیق حاضر می‌باشد که محقق بدان خواهد پرداخت.

2-1-2-تاریخچه پیدایش و تحول فناوری اطلاعات:

   فناوری اطلاعات به معنای عام آن به عنوان مجموعه ای از ابزارها و سیستم‌ها جهت گردآوری، سازماندهی، ذخیره و نشر اطلاعات اعم از صوت، تصویر، متن یا عدد می‌باشد. سابقه این علم به ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بر می‌گردد. یعنی از زمان رم باستان که نامه‌ها را روی لوح گلی و به صورت تصویر می‌نوشتند و نامه بر در طی یک هفته تنها مقصد کوتاهی را طی می‌نمود تا هم اکنون که با استفاده از ابزارهای پیشرفته رایانه ای و سیستم‌های مجهز مخابراتی در کوتاه‌ترین زمان ممکن اطلاعات دلخواه در اختیار قرار می‌گیرد. فناوری نوین اطلاعات یعنی فناوری اطلاعات مبتنی بر الکترونیک را می‌توان در چند سال پیش از دهه ۱۹۴۰ سراغ گرفت. در طی جنگ جهانی دوم و پس از آن بود که پیشرفت‌های عمده در فناوری الکترونیک رخ داد. تولید اولین کامپیوتر قابل برنامه ریزی و ترانزیستور که منشأ میکرو الکترونیک و هسته حقیقی انقلاب فناوری اطلاعات در قرن بیستم بود. به عقیده «کاستلز » تنها در دهه ۱۹۷۰ بود که فناوری‌های جدید اطلاعاتی در سطحی گسترده انتشار یافتند و توسعه توأمان خود را شتاب بخشیدند و در پارادایمی جدید گرد هم آمدند. کاستلز می‌گوید: بی گمان می‌توانیم بدون اغراق بگوییم که انقلاب فناوری اطلاعات به عنوان یک انقلاب در دهه ۱۹۷۰ متولد شد. به ویژه اگر پیدایش و رواج مهندسی ژنتیک به طور موازی و تقریباً در همان زمان و مکان را به آن اضافه کنیم. (عبدالله پور، 1389)

[1] Tsiknakis & Kouroubali

[2] EITO