اثر اقلیم بر پراکنش گیاهی

موضوع: اثر اقلیم بر پراکنش گیاهی

مقدمه:فرض عمده اینست که اقلیم بر پراکنش جغراقیایی گیاهان تأثیر داشته یا آنرا مهار می نماید.

نگاهی گذرا به نقشه های اقلیمی و پوشش گیاهی، ارتباط بسیار نزدیک بین دو پراکنش را نشان می دهد. به طور کلی اقلیم از استوا به سوی قطب ها رو به خرابی میگذارد و این بد شدن جو به عرض جغرافیایی بستگی دارد. هدف عمده پژوهش در مورد مکانیسم های همبستگی اقلیم و پوشش گیاهی است .

هدف این است که مدلی بر پایهُ اصول بوم فیزیولوژیکی بسازد تا مناطق اصلی پوشش گیاهی کره زمین را پیش بینی نماید. پیش بینی ها بر اساس واکنش های مختلف گیاه، مانند تحمل دماهای پایین و تبخیر و تعرق و بر پایه ابزار سنجی اقلیم بود .

تئوفراست اهمیت اقلیم را چنین بیان میکند «... که هر درخت محل مناسبی را جست وجو میکند و اقلیم موجبمیشود که برخی درختان تنها در بعضی جاها بارور میشوند.»

بافون در کتابی تحت عنوان «تاریخ طبیعی» چنین اظهار نظر کرد که :«تغییر در اقلیم سببتکامل و یانابودی جانداران میشود».

• عوامل پراکنش گیاھان

بطور کلی عوامل اکولوژی عبارتند از : عوامل آب و ھوایی یا اقلیمی ،عوامل خاکی ، عوامل زیستی

• عوامل آب و ھوایی

گیاھان تحت تاثیر آب و ھوا قرار گرفته و شکل زیستی خاصی مییابند، یعنی شکل و سیمای ظاھری

آنھا تا حدی تابع آب و ھوای محیطشان میشود و در این صورت میتوانند کم و بیش از تقسیمات کلی

آب و ھوایی موثر واقع شوند. بدیھی است درختان و جنگلھا ھمواره بر اثر تعریق ، مقدار متنابھی بخارآب دفع میکنند و بر مقدار بخار آب جو به میزان قابل ملاحظ های میافزایند. در این صورت مناطق جنگلی ھمواره در اثر باران مشروب م یشوند و دارای آب و ھوای مرطو باند. ھر قدر تعداد درخت درمحیطی کمتر باشد و به جای آن بوت هھای گیاه و چمنزار سطح خاک را بپوشاند، به ھمان نسبت از بارندگی محیط و رطوبت زمین کاسته م یشود.

دما و بارندگی از عوامل اقلیمی مھمی ھستند که ظھور گون هھای مختلف گیاھی و رویش آنھا را تعیین میکنند. دما بر فعالیتھای تعرق ، تنفس ، رویش ، رشد و تولید مثل تاثیر می گذارد. بارندگی سالیانه عامل اصلی در تعیین انتشار گیاھان است. بطور کلی جنگلھا ، نواحی پرباران را اشغال م یکنند. صحراھا در نواحی کم باران دیده م یشوند و علفزارھا در نواحی دارای بارندگی متوسط وجود دارند.

نور سومین عامل اقلیمی مھمی است که در رشد گیاه ، گل دادن و فتوسنتز آن تاثیر بسزایی دارد.

بسیاری از گون هھا نیازھای نوری نسبتا معینی دارند. برخی از آنھا مانند رستنیھای کف جنگل ، برای رشد به نور کم و بعضی دیگر مانند درختان به نور زیاد دارند.

عوامل خاکی