تاثیر شبكه‌ های حمل و نقل بر محیط‌ زیست

فهرست مطالب

● تأثیر شبكه‌های حمل و نقل بر محیط‌زیست 4

● تأثیرات بخش حمل و نقل جاده‌ای بر محیط‌زیست 8

● تأثیر بر محیط طبیعی 9

● تأثیر بر محیط‌های مصنوعی 10

● تأثیر بر سلامت و رفاه عمومی 11

● سیستم حمل و نقل جاده‌ای ورودی‌ها و خروجی‌ها 17

● نتیجه‌گیری 18

منابع 20

تأثیر شبكه‌های حمل و نقل بر محیط‌زیست

در این مقاله، در مورد مسائل وابسته به جاده، بحث و بررسی شده و نیز سیاست‌های برنامه‌ریزی مناسب‌سازی حمل و نقل با محیط‌زیست كه بیشترین دورنمای كاهش مصرف انرژی را ارائه می‌كند، مورد ارزیابی و نتیجه‌گیری قرار گرفته است.

از مسائل وابسته به جاده كه به طبیعت آسیب می‌رساند می‌توان ساخت جاده و نگهداری آن را در مصرف منابع طبیعی نام برد، در حالی كه تغییر منظر طبیعت از بین بردن زه‌كش‌های طبیعی، محیط وحش و سیستم‌های اكولوژیكی نیز از عواقب مربوط به ساخت جاده است.

در عین حال، طراحی، ساخت و نگهداری نامناسب و بد، باعث افزایش سطح تصادفات به‌خصوص در كشورهای در حال توسعه شده است. امروزه در كشورهای پیشرفته، حفظ محیط‌زیست، بخشی عمده از برنامه‌ریزی برای ساخت و نگهداری جاده‌ها را تشكیل می‌دهد. در این كشورها سعی بر آن است تا از اثرات منفی حمل و نقل جاده‌ای بر منظر محیط، سروصدا، كیفیت هوا و محیط زندگی وحش پیشگیری كنند، بنابراین كاربران و استفاده‌كنندگان از حمل و نقل در نتایج محیطی آن شریك هستند در حالی كه لازمه حمل و نقل كارا و كمك‌كننده، توسعه كشور است و در عین حال محیطی عاری از هرگونه آلودگی مورد نظر است.

تأثیر مناسب‌سازی حمل و نقل جاده‌ای بر محیط‌زیست در راستای راهبرد توسعه پایدار تاكنون مورد توجه كمتری قرار گرفته است. اگرچه این بخشی از بخش‌های عمده و تأثیرگذار بر محیط‌زیست بوده و در بسیاری از موارد، موجب عدم تعادل اكولوژیكی می‌شود. توسعه زیربناهای حمل و نقل جاده‌ای علاوه‌بر زمین، منابع طبیعی و انرژی بسیاری را مصرف می‌كند.

تأثیرات عمده اكولوژیكی ساخت‌های حمل و نقل عبارتند از:

▪ از دست رفتن زمین‌های كشاورزی و اختلالات بیولوژیكی

▪ تغییر در آب‌های سطحی و زه‌كش‌ها

▪ فرسایش خاك و رسوب‌گذاری

▪ آلودگی آب، تغییرات در منظر و اكوسیستم

شكی نیست كه برای اجرای سیاست‌های توسعه، گسترش حمل و نقل، ضروری است، اما حفظ محیط‌زیست نیز باید در دستور كار قرار گیرد. ایجاد و توسعه حمل و نقل جاده‌ای، مسائل بسیاری را در رابطه با محیط‌زیست به وجود می‌آورد. این مسائل به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

۱) مسائل وابسته به وسیله نقلیه

۲) مسائل وابسته به جاده

۳) مسائل وابسته به استفاده‌كنندگان

۴) مسائل وابسته به سیاست‌ها و خط‌مشی‌ها

● تأثیر شبكه‌های حمل و نقل بر محیط‌زیست

حمل و نقل، كلید توسعه است. حمل و نقل را می‌توان موضوع تأمین حركت انسان و كالا به‌طور مطلوب و اقتصادی تعریف كرد. واضح است كه در این مطلوبیت، ایمنی، راحتی، سرعت، نظم و گستردگی مستقر است. در این رابطه، توجه به همسویی برنامه‌های توسعه حمل و نقل با دیگر بخش‌ها از جمله محیط‌زیست، ضروری است. در ایران، حمل و نقل جاده‌ای، بیشترین سهم را در جابه‌جایی بار و مسافر برعهده دارد. یعنی حدود ۹۰ درصد از حمل بار و مسافر، توسط حمل و نقل جاده‌ای انجام می‌شود.

با توجه به درصد مذكور، راه و زیرساخت‌های وابسته به آن از اهمیتی ویژه برخوردار است. در حمل و نقل با هر شیوه‌ای، دو بخش عمده و وابسته به یكدیگر وجود دارند:

۱) زیرساخت‌های حمل و نقل

۲) وسایل حمل و نقل