سرمایش و گرمایش

مقدمه    

بهینه سازی مصرف سوخت در كشور به منظور اجرای برنامه های بهینه سازی و در جهت تحقق و دستیابی بر اهداف مورد نظر برنامه پنج ساله سوم توسعه ، سازمان بهینه سازی مصرف سوخت كشور (I.F.C.O) وابسته به شركت ملی نفت ایران (N.I.O.C) تشكیل گردید .
این سازمان در مراستای اجرای سیاست های استراتژیك بخش انرژی كشور و نیز طبق ماده ۱۲۱ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی كشور در بخش انرژی مبنی بر اعمال صرفه جویی ، منطقی كردن مصرف انرژی و حفظ محیط زیست و تحقق هر چه بهتر سیاست ها با اهداف جلوگیری از اتلاف منابع تجدیدناپذیر و ارتقاء كارآیی مدیریت انرژی فعالیت می نماید . فعالیتهای سازمان بهینه سازی مصرف سوخت كشور در زیر بخشهای خودرو ، حمل و نقل ساختمان مسكن و صنعت متمركز گردیده است .
با توجه به موارد فوق الذكر سهم مصرف سوخت در ساختمان های حدود ۳۸% از سوخت كشور می باشد .
چنانچه اقدامات بهینه سازی در ساختمان ها (مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان ) انجام نگردد و طبق روال كنونی به مصرف ادامه دهیم طی سالهای ۱۳۸۱ الی ۱۳۹۰ به میزان هفتاد میلیارد دلار مصرف سوخت خواهیم داشت . (منبع و مأخذ سازمان بهینه سازی سوخت كشور است )

موارد بهینه سازی در ساختمانها :    

موارد بهینه سازی به طور اختصار عبارتند از :

۱- عایقكاری حرارتی پوسته خارجی ساختمان
۲- مواد و مصالح مورد استفاده برای عایقكاری حرارتی پوسته خارجی ساختمان
۳- پنجره ها
۴- درزگیری
۵- عایقكاری حرارتی پوسته ساختمان
۶- جزئیات اجرایی ‍: عایقكاری دیوارها ، عایقكاری سقفها ، عایقكاری كفها
۷- اقدامات بهینه سازی در طراحی تاسیسات ساختمانها
۸- مقایسه هزینه های اقدامات بهینه سازی و سایر هزینه های موجود در ساختمانها

۱ - عایقكاری حرارتی پوسته خارجی       

ساختمان به واسطه نوع مصالح مصرفی و گونگی قرارگیری اجزاء پوسته خارجی می تواند دمای داخل خود را تا مدتی حفظ نماید به دلیل اینكه همواره ساختمان با محیط اطراف خود مشغول تبادی دمایی است در تابستان گرمای بیرون از طریق سقف ، دیوارها و پنجره ها به داخل ساختمن نفوذ می كند و در زمستان هوای داخل ساختمان كه با صرف هزینه و مصرف سوخت گرم گردیده است از طریق پنجره ها و سقف و كف با بیرون تبادل حرارتی نموده و فضای داخل سرد می شود و ما دوباره باید برای گرم كردن آن سوخت مصرف كنیم .
اقدامات بهینه سازی سعی بر آن دارند كه این تبادل گرمایی بین فضای كنترل شده داخل ساختمان و فضای بیرون را به حداقل برسانند .

۲- مواد و مصالح مورد استفاده برای عایقكاری حرارتی پوسته خارجی ساختمان       

برای عایقكاری حرارتی پوسته خارجی ساختمان اعم از دیوارها ، سقفها و كف ها می توان از انواع عایقهای حرارتی طبق جزئیات پیشنهادی كه در ضمائم ذكر گردیده استفاده نمود این عایقها شامل موارد ذیل می گردد :
ـ فوم (پلی یورتان)
ـ یونولیت (پلی استایرن)
ـ پشم سنگ
ـ پشم شیشه

۳- پنجره ها       

حدود ۴۰% از اتلاف انرژی از طریق پنجره ها صورت می گیرد در صورتیكه در زمستان به قاب پنجره و یا شیشه آن دست بزنید خواهید دید كه سرد است . این دلیل تبادل حرارتی بین قاب پنجره و شیشه با فضای بیرون است .
برای رفع این مشكل با استفاده از شیشه های دوجداره تبادل حرارتی از طریق شیشه به حداقل ممكن خواهد رسید .(در شكل ضمیمه خصوصیات یك پنجره دوجداره استاندارد شرح داده شده است ) برای كاهش تبادل حرارتی از طریق قاب پنجره دو راه حل وجود دارد :
- استفاده از قاب پنجره كه ضریب حرارتی بسیار پائینی دارد (مانند قابهای پی ـ وی ـ سی )
- استفاده از نوعی قاب كه بخش درونی و خارجی آن بوسیله یك عایق حرارتی از یكدیگر جدا شده‌اند

۴- درزگیری   

زمستانها كه جلوی پنجره می‌ایستید احساس می‌كنید كه هوای سرد از پنجره به داخل ساختمان وارد می‌شود این نفوذ هوا باعث سرد شدن فضای داخل شده و مصرف بیشتر سوخت را برای گرمایش به همراه دارد برای رفع این نقیصه دو راه‌حل وجود دارد .
استفاده از پنجره‌های استاندارد كه بین قطعات ثابت و متحرك از نوارهای درزگیر استفاده شده و دور شیشه های دو جداره آن لاستیك و اسفنج عرضه می‌گردند بین قسمت متحرك و ثابت پنجره استفاده نموده و دور شیشه‌ها لاستیك مخصوص نصب نمائید .

۵- عایقكاری حرارتی پوسته ساختمان       

این نوع عایقكاری‌ها مشتمل بر موارد ذیل است :
- عایقكاری حرارتی سقفها
- عایقكاری حرارتی دیوارها
- عایقكاری حرارتی كفهای مجاور فضای باز
- استفاده از پنجره‌های مناسب در پوسته خارجی

۶- جزئیات اجرائی :      

جزئیات اجرائی مشتمل بر موارد ذیل میگردد كه جزئیات آن طبق نقشه ضمیمه گویای آن است .
- عایقكاری دیوارها
- عایقكاری كفها
- عایقكاری سقفها

۷- اقدامات بهینه‌سازی در طراحی تاسیسات ساختمانها     

در جهت افزایش كارائی سیستمهای تاسیساتی و كاهش مصرف سوخت در ساختمانها تمهیدات ذیل پیشنهاد می‌گردد .