نقش خانواده در آموزش علوم

نقش خانواده در آموزش علوم

دانش، شیوه‌ای برای شناخت جهان و زاویه و الگویی از تفكر است كه از همان نخستین سال‌های زندگی شكل می‌گیرد. از این رو، مشاركت والدین در آموزش علوم به كودكان اهمیت زیادی دارد. خانواده‌هایی كه با هم در جهان كاوش می‌كنند، اندیشمندان علمی و دانش‌آموزان عالی و دلخواه پرورش می‌دهند.

آن‌چه كه به فرزندان خود می‌گویید مهم است، اما آن‌چه كه نباید بگویید شاید مهم‌تر باشد. والدین، اغلب نگرش‌ها و انتظار خود را به طور مستقیم به فرزندانشان منتقل می‌كنند. اگر به فرزندتان می‌گویید «من هیچگاه درس علوم را دوست نداشتم» یا «من بدترین نمراتم را در درس علوم گرفتم»، شما این تصور را در او به وجود می‌آورید كه درس علوم خسته كننده یا دشوار است، یا بدتر از آن، او تصور می‌كند شما كم‌كاری در درس علوم را از او می‌پذیرید. از سوی دیگر، اگر شما بگویید، «من خیلی دلم می‌خواهد می‌توانستم آن آزمایش را همراه شما انجام دهم» یا« من خیلی خوشحالم شما فرصت‌هایی دارید كه من آن‌ها را از دست دادم»، شما درها را برای فرزندانتان باز می‌كنید. البته، قرار نیست همه‌ی بچه‌ها در یك رشته‌ی علمی تخصص بگیرند. اما هر بچه‌ای باید بتواند بزرگسالی شود كه سواد علمی دارد و همه بچه‌ها باید بدانند اگر آنان علم را به عنوان یك حرفه برگزینند، می‌توانند انسان‌های موفقی شوند.

انتظار والدین می‌تواند نگرش‌های مثبتی در فرزندان ایجاد كند. فراموش نكنید كه دخترها نیز به اندازه‌ی پسرها درباره‌ی علم كنجكاوند. برای دخترتان جعبه ابزار بخرید و به خاطر داشته باشید كه علم اغلب با «ریخت وپاش» همراه است. ریخت وپاشی را كه از فعالیتی همراه با شور و شوق فراهم می شود، با خروارها شلختگی مقایسه كنید كه نتیجه بی‌توجهی و سهل‌انگاری است. والدین با پرسیدن پرسش‌های نامحدود و صرف وقت می‌توانند شوق آموختن را در فرزندانشان تقویت كنند.

مهارت های علوم را آموزش دهید

۱) مشاهده: از فرزند خود بخواهید به چیزها‌ی گوناگون بادقت نگاه كند.

* «در شبكه‌ی تار عنكبوت چه شكل‌هایی می‌بینی؟»

* « سطح این دو قطعه سنگ را لمس كن. آیا تفاوتی حس می‌كنی؟»

۲) طبقه بندی: از فرزندتان بخواهید چیزها را بر پایه‌ی ویژگی‌هایشان دسته‌بندی كند.

* «بیا جوراب‌ها را بر پایه‌ی رنگشان دسته‌بندی كنیم.»

* «فكر می‌كنی بهتر است اسباب‌بازی‌هایت را بر چه پایه‌ای دسته‌بندی كنیم.»

۳) پیش بینی: درباره‌ی چگونگی رخ‌دادن پدیده‌ها در پیرامون خود نظری را مطرح كنید و آن را بیازمایید.

* «چه قدر طول می‌كشد تا قطعه یخی كه در این‌جا گذاشته‌ایم، آب شود؟»

* «اگر آن را در جای دیگری بگذاریم، آیا دیرتر آب خواهد شد؟»

۴) اندازه گیری: از فرزندتان بخواهید دنیای پیرامونشان را ان نظر مقدار ارزیابی كنند.

* «چه كسی كوتاه‌ترین قد را در خانواده دارد؟ به چه اندازه؟»

* «اتاق تو چند گام است؟ اتاق پذیرایی چه؟»

همه‌جا آموزشگاه علوم است

مهارت های علوم را همه جا می‌توان تمرین كرد و باید چنین كنیم. اما پژوهش‌ها نشان داده‌اند كه ذهن بچه‌ها در محیط‌های گوناگون بهتر رشد می‌كند. هنگامی كه در محله‌ی خود گشتی می‌زنید، به فروشگاه خواروبار فروشی سر می‌زنید، به پارك می‌روید یا از پایگاه آتشنشانی محله‌ی خود بازدید می‌كنید، با فرزندتان گفت و گوی بازی داشته باشید. برای پرورش اندیشه‌ی علمی در فرزندتان، سفرهای كوتاه و كم هزینه‌ای به یك كشتزار یا دشتی در حومه‌ی شهر ترتیب دهید.