پژوهش کار آفرینی پرورش ماهی کپور

پیش گفتار:

استفاده مطلوب از منابع آبی، مسئله ای است که نباید از سوی کارشناسان امور نادیده گرفته شود، زیرا وضعیت اقلیمی کشورمان اقتضا می کند که حداکثر بهره برداری از منابع آبی صورت می گیرد. برای استفاده حداکثر از این منابع در مرحله اول باید از به هدر رفتن آب جلوگیری کنیم در ایران باستان روشهائی را مورد استفاده قرار می دادند که هم اکگنون نیز در اکثر مناطق کشور مرسوم است. از جمله این روشها احداث مخازن ذخیره آب است که پس از انباشتن آب در آن، در مواقع لزوم جهت امور کشاورزی و دامداری و غیره به مصرف میرسد. با توجه به وجود مخازن ذخیره آب که از قبل موجود بوده و همچنین احداث شبکه های آبیاری می توانیم از این منابع آبی جهت پرورش ماهی استفاده نمائیم. البته تجربیات در این مورد اندک است و لازم است متخصصین فن با مشاوره و همکاری، شرایط مساعد جهت انجام این کار را فراهم آورند.

امروزه با توجه به نقش و اهمیت آبزیان در تأمین پروتئین انسان، پرورش انواع آبزیان در سطح وسیعی مورد عنایت و توجه قرار گرفته است. بطوریکه هم اکنون سرمایه گذاری قابل توجهی را به سوی خود جلب کرده و افراد زیادی به این فن روی آورده اندآبیاری jlj  Hfdhvd . از طرفی محدودیت صید از دریاها و آبهای آزاد  و همچنین افزایش تقاضای بازار، خود عاملی جهت استفاده از آبهای داخلی در پرورش آبزیان می باشد.

در کشور ما علیرغم وجود استعداد های بالقوه فراوانی که در مناطق ساحلی فراهم است، امکانات و استعداد های قابل توجهی نیز در اراضی و آبهای داخلی وجود دارد که می تواند در پرورش آبزیان و تولید مقدار قابل توجهی پروتئین سفید مورد استفاده قرار گیرد. از جمله این امکانات قنوات، چشمه ها و چاههای کشاورزی هستند که یا در مظهر اغلب آنها استخر های کوچک و بزرگ ذخیره آب موجود بوده و یا امکان احداث چنین استخرهائی در مجاورت آنها وجود دارد. با توجه به شرایط و موقعیت خاصی که این استخر ها از آن برخوردار هستند می توان به پرورش ماهی در آنها اقدام نمود. بعضی از این استخر ها با توجه به شرایط محیطی و موقعیت جغرافیائی جهت پرورش کپور ماهیان و بعضی از آنها جهت پرورش ماهیان سرد آبی (قزل آلا)، میتوانند مورد استفاده قرار گیرند. در این جزوه آموزشی صرفاً مسائل مربوط به پرورش کپور ماهیان در استخر های ذخیره آب کشاورزی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و امید است مورد استفاده عموم عالاقمندان بویژه روستائیان و کشاورزان عزیز قرار گیرد و در آشنائی هر چه بیشتر آنها با شیلات. علی الخصوص حرفه پرورش ماهی موثر واقع شود.

فصل اول

کلیاتی راجع به پرورش کپور ماهیان

1ـ معرفی کپور ماهیان پرورشی:

کپور ماهیان از گروه ماهیان گرمایی هستند، رشد، نمو و تولید مثل آنها در آبهای گرم با دمای بهینه 20 تا 30 درجه سانتیگراد صورت میگیرد. عمده ترین کپور ماهیان پرورشی عبارتند از:

1ـ کپور معمولی           2ـ کپور علفخوار یا آمور

3ـ کپور نقره ای یا فیتوفاگ       4ـ کپور سر گنده یا بیگ هد

بطور کلی پرورش کپور ماهیان بصورت توأم و در استخر های خاکی صورت می گیرد. هر یک از گونه های مذکور عادت غذایی خاصی دارند و پرورش توأم آنها باعث می شود تا از کلیه سطوح غذاهای موجود در استخر استفاده گردد. در این استخرها هم از طریق کوددهی منظم (جهت تولید غذاهای طبیعی) و هم از طریق دادن غذاهای دستی کلیه احتیاجات غذایی ماهیها تأمین می گردد.

در اینجا بطور جداگانه به تسریح خصوصیات هر یک از گونه های کپور ماهیان پرورشی میپردازیم.

الف ـ کپور معمولی:

از ماهیانی است که بعلت داشتن گوشت وقیمت مناسب در سراسر دنیا پرورش داده می شود.

نژاد پرورشی این ماهی دارای بدنی پهن تر و گوشتی تر از نوع وحشی است. رنگ آن در دو طرف زرد طلائی و در پشت تیره است. هر یک از فلس ها در انتها دارای یک خال سایه رنگ می باشد. باله ها تیره هستند ولی باله دمی گاهی نارنجی یا قرمز رنگ است. از علائم مشخصه این ماهی داشتن بدنی پهن و یک باله پشتی ممند می باشد.