دانلود مقاله بررسی شرایط هم اقلیمی گندم و جو و تعیین مناسبترین تاریخ كشت در شهرستان بجنورد

خلاصه

عمده ترین عوامل و متغیرهایی كه برای تعیین رشد گندم و جو به كار برده می شود ، شامل نزولات جوی و توزیع آن ،متوسط درجه حرارت ، نور خورشید و نوع خاك هستند. مقدار بارشی كه می تواند در كشت و رشد غلات دیم به كار آید حدود 500 تا 250 میلیمتر است ، لذا میزان بارش سالیانه بجنورد بیش از 250 میلیمتر است كه قدرت تامین رطوبت خاك برای تغذیه و رشد محصول را دارد . از طرف دیگر درجه حرارت مطلوب ، كه تهویه مناسب را به وجود می آورد ، بین 22 تا 20 درجه سلسیوس است ، زیرا دمای بالاتر از 22 درجه ، باعث نامنظمی جوانه زدن محصول و دمای كمتر از 4 درجه، سبب توقف جوانه زدن می شود .

پس در شهرستان بجنورد  درجه حرارت مطلوب برای رشد و جوانه زدن فراهم شده است. همچنین غلات از گیاهان نورپسند به شمار می روند وبرای رسیدن به نور اشباع به 6000 تا 5000 فوت شمع نیاز دارند . البته نور اشباع از طریق پرتوهای خورشید در دوره رشد محصولات گندم و جوی دیم بجنورد به وجود می آیند . پس می توان گفت : بجنورد از نظر شرایط اقلیمی محل و مكان مناسبی برای كشت محصولات دیم ، بالاخص گندم و جو است .

مقدمه

شهرستان بجنورد در شمال غربی استان خراسان قرار دارد كه از شمال به ارتفاعات كپه داغ و ادامه آن از جنوب به كوهستانهای آلاداغ و كورخود محدود می شود . این شهرستان در طول جغرافیایی َ59، ْ57  و  َ2، ْ56 و عرض جغرافیایی َ20،ْ38 و َ45، ْ36  واقع شده است و حدود 17245 كیلومتر مربع وسعت دارد ، كه 354606  هكتار از وسعت آن قابل بهره برداری است . از این وسعت اراضی قابل بهره برداری ،203191 هكتار درسال 1368 زیر كشت بوده است و معادل 169839  هكتار آن ، یعنی 5/83 درصد آن به كشت گندم و جو اختصاص یافته كه 5/70 درصد آن را كشت دیم و 5/29 درصد دیگر آن را كشت آبی تشكیل داده است .

پس علت توسعه و كشت گندم و جو در شهرستان بجنورد سازگاری نبات با اقلیم و خاك آن سامان است ، ولی از راندمان كمتری ، یعنی حدود 670 كیلوگرم در هر هكتار ، برخوردار می باشد . هرچند در افزایش بازده محصول عواملی چند موثرند ، ولی نقش زمان كشت در افزایش راندمان را نمی توان نادیده گرفت ؛ لذا هدف از این مقاله بیان سازگاری گندم و جو با شرایط محیطی ، بالاخص اقلیم بجنورد و نیز تعیین مناسبترین تاریخ كشت گندم و جو دیم در آن شهرستان است .

سازگاری ( بیولوژی گندم و جو )

گندم و جو ، كه از نظر شرایط اقلیمی دارای رشد شبیه به هم هستند ، در مناطقی كه میزان بارش سالانه آن بین 250 تا 750 میلیمتر است ، به خوبی رشد می كنند ، اما بهترین محصول در شرایطی تولید می شود كه بارش سالانه از 750 میلیمتر كمتر باشد . از نظر فصل كشت ، گندم به دو نوع بهاره و زمستناه تقسیم می شود كه گندم بهاره در مناطق نسبتاً مرتفع بجنورد ، كه دارای زمستان تقریباً سخت و طولانی است ، كشت می شود كه در مرحله اولیه رشد می تواند حرارت كمتر از 10- درجه سلسیوس را تمل كند . در حالی كه گندم زمستانه در نقاطی از بجنورد ، كه دارای زمستان نسبتاً ملایم است كشت می گردد و در صورتی كه سخت شده باشد قادر است در زیر برف تا سرمای 30- درجه سلسیوس را تحمل كند .