دانلود مقاله بررسی اثرات سطوح مختلف آبیاری و كود ازته سرك بر عملكرد و اجزاءعملكرد دانه آفتابگردان

بررسی اثرات سطوح مختلف آبیاری و كود ازته سرك بر عملكرد و اجزاءعملكرد دانه آفتابگردان

چكیده:آفتابگردانگیاهی است یكساله كه با توجه به اهمیت دانه های روغنی آن ، مطالعه راههای افزایش عملكرد و استفاده از حداكثر امكانات محیطی ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است كه یكی از روشهای افزایش عملكرد دانه آفتابگردان ، تعیین بهترین میزان آبیاری و كود ازته سرك در این گیاه می باشد .

نتایج بدست آمده در این آزمایش نشان داد كه حداقل و حداكثر عملكرد به ترتیب با مقادیر 45/0 و 65/0 نسبت آب آبیاری به تبخیر از تشتك تبخیر كلاس A با احتساب 10 درصد رطوبت حدوداً برابر 5066 و 6380 كیلوگرم در هكتار می شود .

عملكرد دانه در دو سطح كودی 100 و 150 كیلوگرم در هكتار از نظر آماری در سطح احتمال 5 درصد برابر و بیشتر از دو تیمار صفر و 50 كیلوگرم ازت در هكتار گردید . در این آزمایش مشخص شد كه افزایش میزان آبیاری تا سطح 65/0 باعث افزایش عملكرد دانه گردید و افزایش بیش از آن اثر معنی داری بر عملكرد دانه نداشت . در هر صورت ، افزایش میزان آبیاری از 65/0 تا 75/0 نسبت آب آبیاری به تبخیر از تشتك تبخیر باعث كاهش راندمان مصرف آب شد . بطور كلی در نسبت 65/0 آبیاری ، راندمان مصرف آب حدوداً 18/1 كیلوگرم دانه در متر مكعب و در نسبت 75/0 معادل 98/0 كیلوگرم دانه در متر مكعب گردید . رابطه مثبت و قوی بین CGR در زمان گرده افشانی و عملكرد دانه نشان داد كه تخمین عملكرد دانه در مرحله گرده افشانی با محاسبه CGR قابل پیش بینی است .

بطور كلی ،در این آزمایش مشخص گردید كه در شرایط اقلیمی و ادافیكی محل آزمایش با استفاده از میزان آبیاری 65/0= IW/EP  و بكار گیری 100 كیلوگرم كود ازته سرك، میزان عملكرد دانه بادر نظر گرفتن خسارت پرندگان (حدود 30 درصد) به بیش از 5/4 تن درهكتار می رسد .

آفتابگردان گیاهی است یكساله از تیره كمپوزیته ، بی تفاوت نسبت به طول روز و از خانواده گیاهان گلدار از جنس هلیانتوس بوده كه دارای گونه های یكساله و چند ساله می باشد .(1 ,7و10)

آفتابگردان گیاهی دگرگشن و خود ناسازگار است كه میزان عملكرد آن به شدت تحت تاثیر وجود و فعالیت حشرات گرده افشان ، بخصوص زنبور عسل می باشد . پس از سویا و كلزا ، آفتابگردان سومین گیاه یكساله زراعی است كه جهت تهیه انواع روغن در دنیا كشت   می شود (14) . آفتابگردان در بیشتر نقاط دنیا رشد و نمو خوبی داشته و در هر یك از قاره های پنج گانه تولید قابل قبولی دارد . اروپا با بیش از 28 درصد تولید جهانی اولین تولید كننده آفتابگردان می باشد . از كشورهای بزرگ تولید كننده آفتابگردان می توان آرژانتین ، روسیه ، اكراین ، فرانسه و رومانی را نام برد (14) در ایران دلایل عمده پایین بودن عملكرد آفتابگردان را به كشت دیم در بیشتر مناطق كم آب كشور نسبت داده اند . به طور كلی با افزایش میزان و یا دفعات آبیاری ، رشد گیاه بهتر و بیشتر شده و در نتیجه  قسمت های مختلف از جمله برگ ها و طبق نیز رشد زیادتری نموده و به این ترتیب با افزایش سطح برگ فتوسنتز نیز افزایش یافته و انتقال مواد به دانه ها بهتر صورت می گیرد كه این امر در بهبود عملكرد بسیار موثر است .

مصرف كودهای شیمیایی از جمله كودهای فسفاته قبل از كاشت و كود از ته بصورت سرك در طول فصل رشد ، امكان تغذیه بهتر گیاه را فراهم می آورد . كود ازته رشد رویشی گیاه را افزایش داده و در نهایت سطح سبز محصول و میزان فتوسنتز را بالا می برد . افزایش مصرف كود ازته ، درصد روغن دانه را كاهش داده ولی این كاهش از طریق افزایش عملكرد دانه در هكتار كه دانه های روغنی در تهیه روغن ، نیاز به بررسی در مورد راه های افزایش عملكرد و استفاده از حداكثر امكانات محیطی برای رشد بیشتر ضروری به نظر می رسد. آفتابگردان با داشتن درصد روغن و پروتئین بالا می تواند یكی از محصولات مهم در تامین نیازهای داخلی به روغن نباتی و كنجاله باشد.

برای رسیدن به اهداف گفته شده می توان در تعیین بهترین میزان آبی و كودی تحقیق و بررسی نمود .

نام عمومی و نیز نام علمی گیاه آفتابگردان از خصوصیت چرخش آفتابگردان بطرف خورشید منشاء گرفته است . كلمه یونانی هلیانتوس متشكل از دو كلمه هلیوس به معنی آفتاب و آنتوس به معنای گل می باشد . حركت آفتابگرایی گیاهان جوان آفتابگردان نتیجه خم شدن ساقه در طی دوره رشد سریع می باشد ( 16,13,10) . قطر طبق بیشترین تاثیر را بر بازدهی بـذر دارد . معمولاً برای تولید حداكثر بذر در مزرعه یك قطـر مناسـب وجود دارد ( 15 ) . بطور كلی رطوبت خاك ، استفاده از كود را در حالت كلی بدو طریق توسعه افزایش جذب مواد غذایی و ازدیاد تولید ماده خشك تحت تاثیر قرار می دهد (8 ).