دستگاه گوارش حیوانات

دستگاه گوارش

نشخوار Rumination : اگر گوساله در هفته اول زندگی به غذای جامد دسترسی پیدا كند نشخوار در سن 3-2 هفتگی آغاز می گردد.

شروع نشخوار 5/1-5/0 ساعت بعد از خوردن غذا آغاز می گردد.

تعداد و طول نشخوار بستگی به فیبر غذا و اندازه قطعات ونوع غذا دارد و معمولا روزانه 24-4 دوره نشخوار انجام میگیرد كه هر دوره 60-10 دقیقه طول می كشد. در حد میانگین روزانه تا هفت ساعت از وقت دام به نشخوار كردن می گذرد.

آروغRuctation  : بطور تقریبی روزانه حدود 600 لیترگاز تولید می شود كه تقریبا از66 %  CO2 ، 26% CH4 ، 6%  N2 ، 11% H2S  و كمتر از 1%  O2 تشكیل یافته است. تعداد دفعات آروغ  به نوع غذا ومیزان تشكیل گاز بستگی دارد وتعداد آن در جیره ای كه از علوفه خشك تشكیل شده باشد 20-15 باردر ساعت ودر جیره ی علوفه سبز 90-60 بار در ساعت می باشد.

ایجاد آروغ غیر از نوع غذا وابسته به وجود گازهای آزاد ، تحریك رسپتور های ناحیه ی كاردیا و انقباض كیسه ی پشتی شكمبه دارد .

بازگرداندن غذا Regurgitation و استفراغ Vomiting : تخلیه فعال محتویات شكمبه به علت انقباض همزمان پیش معده ها و عضلات شكم در گاو به ندرت اتفاق می افتد كه شاید در اثر انباشتگی شكمبه ،فرم عصبی استونمی (كتوز عصبی)، ضایعات آماسی یا تومری در مدیاستن یا در مری و نگاری صورت می پذیرد.

مدفوع Defication  : گاو روزانه 24-10 بارو تقریبا حدود50-30 كیلوگرم در جمع مدفوع می كند.

قوام مدفوع و میزان خردشدگی ذرات علوفه: مدفوع گاو در حالت نرمال بصورت خمیری است. مدفوعی كه چرب یا همراه موكوس بصورت لایه ای روی آن دیده شود احتمالا در اثر جابجائی شیردان بطرف چپ می باشد. مدفوع كف آلود و آبكی به رنگ قهوه ای مایل به زرد نشانه ای از اسیدوز شكمبه را دارد. از لحاظ میزان خردشدگی ذرات علوفه، مدفوع گاو سالم حاوی فیبرهای علوفه به میزان زیاد و باندازه تقریبی 5/0 سانتیمتر میباشد. وجود قطعات بزرگتر مثلا 2-1 سانت نشانه اختلالی در امر نشخوار یا تخلیه سریع مواد خورده شده از پیش معده می باشد، یكی از دلائل آن TRP است كه به تازگی وقوع یافته باشد. وجود قطعات بلندتر ازچوب كبریت ممكن است در اثر بیماری دندان ، استنوز معدی، تورم نگاری، تورم شیردان اولسراتیو و لكوز پیشرفته دیواره شیردان محسوب گردد. مدفوعی كه اندازه ذرات آن به طور غیرطبیعی كوچك باشد در رابطه با تاخیر در عبور هضمی توجیه می شود كه ممكن است در جابجائی شیردان دیده شود و معمولا علاوه بر آن مدفوع حاوی موكوس نیز میباشد. وجود موكوس چسبناك سفید مایل به خاكستری (گاهی مخلوط با خون) نشانه ای از انسداد روده یا فلجی روده است. اگر بجای مدفوع مخاط سفید رنگ یا شیشه ای روشن از مقعد خارج گردد نشاندهنده فلج هزارلا omasalparesis میباشد.

پیش معده ها: پیش معده ها در گوساله های نوزاد رشد و تكامل كمی یافته اند درصورتیكه غذای جامد(علوفه یا بستر) دردسترس باشد گوساله ها در هفته اول یا دوم زندگی شروع به خوردن آن می كنندكه كم كم سبب تكامل فعالیت فیزیولوژیك پیش معده ها می گردد. نسبت حجم شكمبه به حجم شیردان 5/0 به 1 در چهار هفتگی و1به 1در هشت هفتگی و2 به1 دردوازده هفتگی ونهایتا 9 به 1 درگاو بالغ می باشد.

39 صفحه فایل ورد قابل ویرایش