کاربردهای گرافیک در تولید و پخش خبر تلویزیون

1- مقدمه.............................

2- فصل اول:  خبر در تلویزیون............

ماهیت خبر....................

تعریف خبر....................

عناصر خبر در تلویزیون........

سبكهای خبر نویسی.............

سوگیریهای خبری...............

موضوع‌های خبری در تلویزیون....

ویژگی‌های خبر تلویزیون........

3- فصل دوم: گرافیك...................

هنرهای تجسمی.................

تعریف گرافیك.................

تفاوت گرافیك و نقاشی.........

الفبای تصویری (خط،‌ نقطه، سطح، حجم، بافت)

رنگ..........................

نظریات رنگ...................

نظریه تشنگی رنگها.........

نظریه نسبی گرایی رنگها....

نظریه تعامل رنگ و فرم.....

تركیب بندی...................

هارمونی......................

4- فصل سوم: گرافیك تلویزیونی.........

تعریف .......................

تاریخچه .....................

تیتراژ.......................

كپشن.........................

دكور.........................

آرم استیشن...................

گرافیك كلیپ..................

تفاوت تیتراژ، كلیپ و تیزر....

نشانه و نامواره..............

5- فصل چهارم: گرافیك در تولید خبر تلویزیونی

گرافیك خبری چیست؟...............

اهداف و كاركرد...............

كپشن‌های ثابت.................

كپشن‌های متحرك................

تیتر و سوتیتر................

شناخت حروف...................

شیوه نمایش خلاصه خبر.............

آرم استیشن...................

استودیو مجازی................

اینفوگرافیك و كاربردهای خبری....

6- فصل پنجم: گرافیك در پخش خبر تلویزیونی

اهداف و كاركردها.............

ویژگیهای گرافیك در پخش خبر...

هویت بصری....................

نشانه و نامواره .............

آرم استیشن...................

سرفصل‌های خبری................

اینفوگرافیك..................

كپشن‌های ثابت و متحرك.........

پیج لی آوت (PageLayout)..........

صفحه آرایی...................

زیرنویس در پخش خبر...........

دكور در پخش خبر..............

طراحی دوباره (Redesign)..........

7- نتایج و پیشنهادها.................

در عصری زندگی می كنیم كه سرعت و تخصص دو شاخص مهم آن است. ریزشدن و خرد شدن تخصص‌های كلان و روزآمد شدن یافته و بافته‌‌های این روزگار دور از انتظار نیست.

گاه این تخصص ها چنان هستند كه اصلاً به حساب نمی‌آیند و از این رو كمتر به آنها پرداخته شده‌اند طراحی گرافیك برای تولید و پخش خبر تلویزیون از جمله این تخصص‌های ظریف و ناپیداست چندان كه گویی اصلاً نیست. پیش از این گرافیك را در دو حوزه «هنر» و «تبلیغات» می‌دانستند و بالطبع افراد شاغل و فعال در آن را به «هنرمند» و یا «تبلیغاتچی» می‌شناختند اما امروزه با گسترده شده كاربردهای این تخصص، تعاریف متفاوتی هم برای آن ساخته و پرداخته شده است. وقتی این روزها صحبت از «گرافیك خبر»  در هر سه نوع‌اش(چاپی، تلویزیونی و سایبر) می‌شود،‌ بایستی بدانیم كه گرافیك دیگر صرفاً هنر و یا تبلیغات نیست بلكه مفهوم دیگری را هم در برمی‌گیرد و آن رسانه است. لذا گرافیك خبر تركیبی از «هنر» و «رسانه» است تركیبی كه تفكیك ناپذیراست.

در این پژوهش در ابتدا تعاریفی از خبر و واژه‌های مرتبط با آن را ارائه می نماییم و سپس وارد مقوله گرافیك شده و آنرا در چند پلان معرفی می كنیم: گرافیك به عنوان یكی از هنرهای تجسمی، گرافیك در تلویزیون و گرافیك در تولید و پخش خبر تلویزیون. در انتهای این تحقیق پیشنهادهایی هم ارائه شده تا بتوان بر اساس آنها مشكلات موجود در گرافیك خبر را مرتفع ساخت.

مجموعه‌ای كه در پیش رو دارید، پایان‌‌نامه‌ای برای اخذ درجه كارشناسی ارتباطات با گرایش خبر رادیو و تلویزیون است. عنوان این پایان‌نامه «كاربردهای گرافیك در تولید و پخش خبر تلویزیون» می‌باشد. هر چند این تحقیق خالی از اشكال و ایراد نیست اما امیداوارم گامی در جهت آشنایی بیشتر بحث گرافیك و خبر برای تمامی عزیزانی كه در بخش خبر كار می‌كنند باشد.

در پایان از تمامی اساتید دانشكده صدا و سیما و به خصوص استاد راهنمای محترم و بسیار عزیزم جناب آقای مهدی صادقی كه در این راه بسیار مرا یاری رساند كمال تشكر و قدردانی را دارم.

رسانه‌ها در عملكرد روزانه خود صحنه مناظره بینش‌ها و میدان منازعه كلمات و معانی هستند، برخلاف آنچه ظاهراً به نظر می‌رسد، رسانه‌ها در نقش خبری خود آینه‌ی انعكاس رویدادها و واقعیات دنیای اجتماعی و سیاسی نیستند، بلكه برعكس آفریندة واقعیتهای اجتماعی و سیاسی هستند و به تصورات ما از دنیای اطرافمان هستی می‌بخشند این فرض و پیشنهاد در آغاز عجیب می نماید و ممكن است ما را در شناخت محیط اطراف خود دچار تردید كند. لیكن با اندكی اندیشه می‌توان پی‌برد كه خبر خود واقعیت و خود عینت جهان اطراف ما نیست، بلكه تنها حكایت و روایتی از این واقعیت است.

اینكه آیا واقعیتی خارج از محدوده كلام وجود دارد یا نه، مورد بحث نیست، بلكه این شناخت اساسی كه خبر ساخته و پرداخته ذهن بشر است و این ذهن تنیده در عقاید، آداب و رسوم و هنجارهای فرهنگی است،‌ كلید گشایش راز خبر است. خبر به ما می‌گوید كه به چه چیز خبر فكر كنیم و چگونه به آن بیندیشیم.

علاوه بر این، خبر محصول كار سازمان یافته‌ای است كه سلسله مراتب، ارزشها و هنجارهای تولیدی خود را دارد. خبر از دنیای واقعی برمی‌خیزد، بر اساس ارزشها و هنجارهای فرهنگی و سازمان خبری واقعیت را دگرگون می‌كند و به صورت روایت و داستان به دنیای واقعی باز می‌گردد.

در این فراگرد (مشاهد، بغیر، روایت و اشاعه) خبر به ارزشها و هنجارهایی كه از آنها برخاسته است، حكم طبیعی و عینی می‌بخشد و در گسترها خود آنها را باز تولید كند. به رغم ادعای روشنگری، خبر از آنجا كه باید ساده باشد و در سطح تصورات و ذهنیات مخاطبانش قرار گیرد، از‌ آنجا كه باید به زبان آنان سخن می‌گوید از دیدگاه ایشان دارای معنی باشد، نمی‌تواند فراتر از سطح عمومی مخاطبانش حركت كند . در نتیجه خبر به صورت تأیید كننده و توصیه گر باورهای بیشتر پرداخته مخاطبان عمل می‌كند.

خبر در تلویزیون

ارائه تعریفی جامع و مانع بدون تكیه بر تعاریف پیشین و مراحل تهیه و تنظیم خبر، شكل‌ اصلی محققان، روزنامه‌نگاران و استادان دانشگاهها بوده است. مهمترین اشكالهایی را كه می‌توان رای تعاریف خبر بیان كرد، بدین ترتیب است.

1-  بیشتر تعاریف خبر توصیفی هستند و تنها به وصف یك یا دو خبر اكتفا می‌كنند، مانند:

«خبر گزارش از واقعیت‌هاست اما هر واقعیتی را نمیتوان خبر نامید» در این توصیف ابعاد تازگی، مجاورت، شگفتی و … معقول مانده است.

2-  بعضی تعاریف خبر تمثیلی است مانند : (اگر فردی سگی را گاز بگیرد خبر است)، اما بر عكس، اگرسگی فردی را گاز بگیرد، خبر نیست) این خبر گر چه بعد شگفتی را در خبر روشن می‌كند اما در برابر مثالی دیگر چون خبر «كشتن یك شیر توسط الاغی در باغ وحش تهران) حتی در جنبه‌ تمثیلی‌اش، كاستی‌های فراوان دارد.

3-  بعضی تعاریف خبر به صورت تك بعدی به خبر می‌پردازد، پس از  خود جریان غافل مانده اند، پس برای رهایی از این گونه تعاریف محدود و شكننده لازم است به چشم اندازی كلی‌تر از خبر پرداخت.

4-  كاستی مهم دیگر تعاریف خبر، آن است كه هر یك از آنها تنها برای یك یا دو نوع از خبرها كاربرد دارند. در حالیكه در خبرنویسی دانشجویان با ابعادی از خبر آشنا می‌شوند كه لازم است در تعریف خبر بیان شوند.

لذا با این پیش زمینه به تعاریف متعددی كه توسط صاحب نظران دربارة خبر انجام شده است،‌ می‌پردازیم:

- خبر، آگاهی. اطلاع، آگهی، وقوف. خبر كلمه‌ی مفردی است كه به مبتدا نسبت داده   می‌شود تا با آن كلامی ساخته شود كه چون این كلام به مخاطب القا شد، او از حالت منتظره‌ای كه دارد، در می‌آید و به اصطلاح سكوت او در این مورد جایز باشد. «لغت نامه دهخدا»

- خبر شامل هر عمل و اندیشه‌ای واقعی كه برای عده‌ای كثیر از مخاطبان، جلب توجه كند. «لیل اسپنسر» Lyle spencer

- خبر نقل واقعی و عینی حوادث جاری مهم است كه در روزنامه چاپ می‌شود و مورد توجه خوانندگان قرار می‌گیرد. (س، مولی S-mully)

- خبر، گزارش خلاصه و دقیق یك رویداد است، نه خود رویداد «میچل. دی. چارنلی، استاد دانشگاه سینوتای امریكا)

- خبر عبارت است از، انتشار منظم جریان وقایع و آگاهی‌ها و دانش‌های انسانی و نقل عقاید افكار عمومی است.

«فرناندو- ترو، رئیس و استاد انیستیتوی مطبوعات دانشگاه پاریس»

- خبر آگاهی است كه برای كسی حائز اهمیت باشد، خبرگزاران و از بین رفتنی است به محض اینكه رویداد یا وضعیتی تفهیم شد و تنش برخاسته از آن كاستی گرفت، آگاهی مورد پذیرش به صورت تاریخ در می‌آید، البته در این حال هم می تواند جالب توجه باشد اما دیگر عاجل و مبرم نیست. دیگر خبر نیست. (شیبوتانی)

اعلام در بیان وقایع جالب اجتماعی موقعی به خوبی صورت می گیرد كه عوامل و عناصر مؤثر در ایجاد هر واقعه به طور كامل جستجو و ارائه شود.

به طور كلی هر خبر، هر چند كوچك و كوتاه باشد، باید از لحاظ عوامل و عناصر زیر تكمیل گردد:

- شخص یا اشخاصی كه در واقعه شركت یا مداخله دارند و یا واقعه به نحوی به آنان ارتباط می‌یابد.

-         موضوع و نوع واقعه یعنی آنچه واقعه را تشكیل می‌دهد.

-         علت و انگیزه‌ای كه سبب ایجاد واقعه شده است.

-         چگونگی وقوع كه تربیت و كیفیت واقعه را معلوم می‌نماید.

-  زمان وقوع كه موقعیت واقعه را از نظر تاریخی، روز و ساعت تعیین می‌كند.

-  مكان وقوع كه وضع واقعه را از نظر محل و فاصله آن با جاهای دیگر مشخص می‌سازد.

-  بنابراین اگر ارزشهای خبری به اخبار شكل می‌دهند «عناصر خبری» اخبار را به نمایش می‌گذارند، به طوری كه هر اندازه كه عناصر خبری كامل‌تر باشند، شكل خبر از نظر اطلاعاتی كه باید به مخاطب بدهد جذاب‌تر خواهد بود. عنصرهای تشكیل دهنده عناصر خبری به شرح زیر می‌باشد:

چه كسی (كه) Woh، چه چیزی (چه) What، كجا؟ where، چه وقت، (كی) when، چرا؟ why چطور(چگونه) how .

افزایش غنای خبر با در نظر گرفتن این عناصر است كه میتوان تصویر جامعی از رویداد را به بیننده منتقل كرد.

1-  چه كسی (كه): هر گاه خبری تهیه می‌كنیم، باید عوامل درگیر در ماجرای آن خبر، و در اینجا به طور اخص، فرد یا افراد ماجرا كه در پیدایش و وقوع رویداد نقش داشته‌اند دقیق بشناسیم و آنان را در خبر خود معرفی كنیم.

2-   چه چیزی (چه) این عنصر عمدتاً بر ماهیت رویدادی كه قرار است به خبر تبدیل شود متمركز است. این عنصر و عنصر پیشین( كه) معمولاً از مهم‌ترین عناصر خبری هستند.

3-  كجا؟ : هر رویدادی از وجه مكانی برای خود یك محل وقوع دارد. عنصر كجا از آنجا كه محل رویداد را مشخص می‌سازد از اهمیت برخوردار است اطلاعات مربوط به عنصر كجا به ویژه اگر این عنصر شناخته شده نباشد، باید به طرزی تفصیلی‌تر ارائه شوند مثلاً اگر محل رویداد در كشور كوچك و گمنامی باشد باید به مخاطب توضیحاتی در مورد موقعیت جغرافیایی آن ارائه شود.

4-  چه وقت، كی؟ زمان رویداد برای بینندگان باید ارائه گردد. بیننده باید از زمان وقوع رویداد اطلاع داشته باشد.

5-   چرا و چطور؟ عناصر خبری چرا و چطور جنبه‌های تحلیلی و توصیفی رویدادها را تبیین می‌كنند. این دو عنصر در بسیاری از مواقع با دیدگاههای شخصی خبرنگار- خواسته و ناخواسته آمیخته می‌‌شوند و همه آنچه دربارة بی طرفی خبری، عینی‌گرایی و پرهیز از جانبداری خبری گفته می‌شود از همین دو عنصر سرچشمه می‌گیرند. بطور كلی عنصر چرا و چگونه عمدتا در گزارشها و خبرهای تحلیلی و توصیفی استفاده می‌شود، نكته‌ای كه در اینجا باید متذكر شد این است كه بین عناصر خبری و ارزشهای خبری رابطه مستقیمی به شكل زیر وجود دارد:

چه كسی  شهرت

چه چیزی= در برگیری و شگفتن فراوان

كجا= مجاورت

چه وقت= تازگی

و دو عنصر چرا و چطور، ارزش تحلیلی و توصیفی دارند زیرا بیننده نمی‌داند كه رویداد چرا و چطور به تحقق پیوست است.

در خبر 4 قسم سبك خبرنویسی مرسوم است:

1-           سبك هرم وارونه

2-           سبك تاریخی

3-           سبك تاریخی به همراه لید

4-           پایان شگفت انگیز

1- سبك هرم وارونه: چكیده و مهمترین مطلب رویداد، در ابتدای خبر و كم ارزش‌ترین مطلب در انتهای آن قرار می‌گیرد و هر قسمت با توجه به میزان اهمیت آنها از بالا به پایین تنظیم می‌شود. این سبك یكی از كاراترین روش‌ها انتقال اطلاعات است.

2- سبك تاریخی: در این سبك برخلاف سبك هرم وارونه مطالب به همان صورتی كه به لحاظ زمانی تحقق یافته‌اند در قالب خبر ارائه می‌شوند. در این سبك، خبرنگار به داوری نمی‌پردازد و كاری به این ندارد كه كدام خبر یا بخش ماجرا مهم‌تر است تا آن را در پاراگراف نخست خبر ارائه كند. بنابراین برخلاف سبك هرم وارونه، تا حدود زیادی از اعمال نظر خبرنگار جلوگیری می‌شود. و مطالب به طرز كاملتری ارائه می‌گردد.