دانلود بررسی كانیهای در بردارنده عناصر نادر خاكی شامل مونازیت باستنازیت و زینوتایم و كاربرد آن

قسمتی از محتوی ورد

تعداد صفحات : 182 صفحه

مقدمه عناصر گروه خاك های نادر (Rear Earth) كه لاتین آن (Terra Rarae) است و به طور اختصاری R.
E یا Tr نامیده می شوند، به دلیل عنصر لانتانتیم (La ) به عنوان سر گروه به لانتانیدها ( Lanthanides) نیز معروفند و در ردیف ششم جدول تناوبی عناصر واقع شده اند .
اعداد اتمی 57 تا 71 دارند و عبارتند از: كه در آرایش الكترونی آن ها یك الكترون در اوربیتال 5d موجود است و اوربیتال 4f از عنصر سریم (Ce) به بعد به ترتیب كامل و اشغال می شود.
عناصر این گروه ، با وجود اهمیت فراوان و استفاده بی شمار صنعتی ، به دلیل گرانی در بازار و فراوانی ناچیز، كم تر مورد توجه قرار گرفته اند.
از بین این عناصر، تنها عناصر پرومیتم (Prometium pm) به صورت مصنوعی ساخته شده است .
عنصر ایتریوم Y ( Yttrium) با عدد اتمی 39 عنصر دیگری است كه معمولا با عناصر خاك های نادر ذكر می شود ، هر چند كه در جدول تناوبی عناصر جای مشخصی در بین این سری از عناصر ندارد، ولی به دلیل شباهت های زیادی در خواص شیمیایی و ژنو شیمیایی، همواره همراه با این گروه نامبرده می شود.
گروه خاك های نادر به دو گروه تقسیم می شوند: زیر گروه سریم ، شامل عناصر(sm،Eu ،Gd، La، Ce، Pr، Nd،) كه به صورت Trce نشان داده می شوند:و زیر گروه ایتریوم ، كه شامل عناصر (Tu، Er، Ho، Dy، Tb، Lu، Yb و به TRy مشخص می گردند ، با اینكه معمولا خود عنصر ایترتیوم Y شامل این زیر گروه نمی شود.
در تقسیمات ژئو شیمیایی این گروه را به سه زیر گروه تقسیم كرده اند( 1974،1969،D.
Mineyer) -زیر گروه لانتانیوم ، شامل عناصر La، Ce، Nd كه اختصار آن ( La، Nd) 4 است.
زیر گروه ایتریوم شامل عناصر Ho، Dy، Tb، Gd، Eu‌، Sm كه اختصاری آن ( sm- Ho) 4 است.
زیر گروه اسكاندیوم شامل عناصر Er، Tm، Yb، La كه اختصاری آن ( Er-Lu) 4 است.
یكی دیگر از عناصری كه به عنوان كانی همراه در اكثر كانی های این گروه موجود است و به عنوان محصول فرعی از تصفیه سنگ معدن كمپلكس خاك های نادر به دست می آید، عنصر توریم Th( Thorium) با عدد اتمی 90 است.
این عنصر جزو عناصر آكتنید است ، و از این نظر اهمیت دارد.
همراهیش با این گروه از عناصر درانی های مختلف از جمله مونازیت بفرمول كلی 4o( p، Si) (ce، La، Th) كه در صورت همراه داشتن اورانیوم (u) برای تعیین سن مطلق سنگ ها از طریق تجزیه ایزوتوپی نیز به كار می رود موجب شده كه همراه با این گروه از عناصر و با یك متد آنالیزه اندازه گیری شود.
به طور كلی ، معروف ترین نهشته های این گروه از عناصر تا كنون بدین صورت بدست آمده اند: magmatic Feldspathic Metasomatites Skarn Carbonatites Hydrothermal Plutonogenic Placers Sedimentary deposits در ایران گروه ، عناصر خاكی نادر برای نخستین بار با روش ( سپكتروگرافی مورد بررسی قرار گرفت و اكثر عناصر گروه نیز در این بررسی اندازه گیری گزارش آن نیز تهیه شد( صالح آبادی – آذریان ، 1361) ولی به دلیل فراوانی بسیار كم این سه عنصر اخیر، خطوط طیفی آن ها غیر قابل بررسی و بود.
البته تداخل و مزاحمت های خطوط منتشره از دیگر عناصر این گروه نیز مانع از مطالعه بررسی خطوط طیفی عناصر مورد بحث كنونی ما می شد.
از طرف دیگر تركیب اصلی ( Matrix یا Base) قبلی نیز،