روش تحقیق بررسی كارایی سیستم بانكی با استفاده از روش تحلیل پوشش داده ها- بانک کشاورزی

1- مقدمه

       در سراسر جهان عملیات بانكها را به عنوان یكی از مهم ترین فعالیتهای اقتصادی هر نظام اقتصادی می دانند . هر فعالیتی كه مستلزم كسب سرمایه و منابع مالی باشد ، بی تردید به دخالت بانكها و موسسات مالی نیازمند است . به دلیل نقش بسیار مهم و اساسی بانكها در اكثر فعالیتهای اقتصادی ، بررسی عملكرد (بهره وری و كارایی ) هر یك از بانكهای موجود در سیستم بانكی كشور ، كه بیشتر آنها دولتی هستند و با سرمایه های ملی ایجاد شده اند . مانند سایر موسسات اقتصادی و بخش عمومی از جایگاه برخوردار است. اما به دلیل خدماتی بودن فعالیت بانكها و تنوع زیاد خدمات ارایه شده ، ارزیابی عملكرد آنها مشكلات و روشهای خاصی دارد كه نیازمند دقت بیشتر و استفاده از روشهای مناسب تر می باشد .

      در اصل ، مدیریت بانكها همواره با توجه به شرایط اقتصادی حال و آینده ، مجبور به اصلاح و بهبود خدمات بانكی ، بازاریابی ، بودجه بندی ، نوآوری در ارایه خدمات ، رقابت با سایر بانكها و در نهایت افزایش بهره وری و كارایی درمیان واحدهای تحت سرپرستی خود می باشد . یكی از راههای اساسی موفقیت بانكها برای اصلاح روشهای تولید و افزایش توان رقابت با سایر بانكها ، شبكه شعب آنها می باشد . یكی از راهكارهای اساسی در تنظیم برنامه های بهبود بهره وری و كارایی در سطح یك بانك ، وجود شبكه ای كاراز شعب آن می باشد . (آتاناسوپولوس ات ال ، 1997)

      در شرایط فعلی با توجه به گستردگی شعب بانكها  در سراسر كشور ( حدود 15000 شعبه ) احداث موسسات مالی و اعتباری جدید ، تاسیس بانكهای خصوصی ، ورود بانكهای خارجی از طریق مناطق آزاد تجاری و در نهایت خصوصی سازی بانكها در ایران ، وضعیت بسیار نوینی به وجود آمده است كه باید بررسی اساسی و تجدید ساختار مناسب در شبكه شعب بانكهای تجاری و تخصصی كشور انجام گیرد . به این منظور لازم است هر یك از بانكها از كارایی شعب خود اطلاع داشته باشند و علل كارایی و ناكارایی شعب خود را بررسی كنند و با برنامه ریزی های مناسب به اصلاح و هدایت واحدهای ناكارا بپردازند . بدیهی است كه با كاراتر شدن شعب ناكارا ، ضمن رسیدن به این اهداف با كاهش بهای خدمات ارایه شده و جلوگیری از اتلاف منابع كمیاب ، می توان انتظار داشت كه منافع ملی بیشتر تامین شود و در سطح كلی یك بانك ،‌ زیانهای ناشی از عدم كارایی هم به حداقل ممكن برسد و در مجموع سیستم بانكی كشور كاراتر شود . به این منظور به ارزیابی 172 شعبه بانك كشاورزی منطقه 4 كشور در سال 1381 پرداخته و سعی كرده ایم كه ضمن محاسبه كارایی فنی و مقیاس واحدهای مورد نظر ، برای شعب ناكارا نیز واحدهایی به عنوان الگوی مرجع معرفی شود .

سوالات اساسی پژوهش :

الف- میزان كارایی فنی شعب مورد بررسی در گروههای متجانس در حالتهای CRS و VRS چقدر است؟

ب- میزان كارایی مقیاس شعب مورد بررسی چقدر است ؟

ج- دلایل احتمالی عدم كارایی شعب ناكارا چیست ؟

اهداف تحقیق :‌

هدف این تحقیق یافتن پاسخ های مناسب برای سوالات زیر است :

1-كارایی فنی هر یك از شعب تحت فروض بازدهی متغیر و ثابت به چه میزان است ؟

 2-كارایی فنی مجموع شعب مورد بررسی چه میزان است ؟

3-كارایی مقیاس شعب مورد بررسی چقدر است ؟

4-دلایل احتمالی ناكارایی شعب چیست ؟

5-چه اقداماتی جهت كاراتر شدن شعب ناكارا می توان انجام داد ؟