مقاله بازخوانی الگوهای خانه های بومی آستارا از منظر انطباق پذیری با رویکرد معماری بیونیک

مقاله بازخوانی الگوهای خانه های بومی آستارا از منظر انطباق پذیری با رویکرد معماری بیونیک

چکیده:
خانه های سنتی ایران همواره در تعاملی سازنده با طبیعت پیرامون خود بوده و ساکنان آن برای مدیریت مشکلات و رفع نیازهای خود از طبیعت بهره میبردند اما علیرغم نیازهای جسمی و روحی انسان امروز به برقراری تعامل با طبیعت، خانههای کنونی فاقد چنین ارتباطی هستند. رویکرد طراحی معماری بیونیک سعی در حذف فاصله میان انسان و طبیعت به روشهای گوناگون دارد اما روشهای عملکردگرایانه و سطحی در طراحی بناها بعلت عدم توجه به سازگاری با زیست بوم و عدم تعلق به فرهنگ و سکونت ایرانی از مقبولیت چندانی برخوردار نبوده و پاسخگوی نیازهای استفاده کنندگان نمیباشد. این تحقیق، روش معماری بیونیک را بعنوان یک رویکرد معماری طبیعتگرا در تطابق با معماری بومی بررسی کرده و الگوهای طبیعت گرایانه خانه های سنتی از منظر شکل، سازه، عملکرد، اقلیم و پوسته بازخوانی میکند. نتایج تحقیق نشان میدهد که روش معماری بیونیک در الگوگیری از طبیعت تا حد زیادی انطباق پذیر با روش سنتی طراحی خانه های سنتی ایرانی است .
در طراحی مسکن معاصر به منظور همسوسازی روشهای نوین ساخت وساز با طبیعت و سازگاری با زیست بوم و فرهنگ خانه های سنتی، می توان از رهیافتهای معماری بیونیک مانند استفاده از مصالح و سازه های طبیعی و پیشرفته برای پاسخگویی به شرایط محیطی و موقعیتهای بحرانی، صرفه جویی در انرژی و بهره گیری بیش از حد از منابع، الگوبرداری از عملکرد طبیعت جهت رفع نیازهای ساکنان و حفظ محیط زیست، استفاده نمود .
مهمترین کیفیتهای انطباق پذیری خانه های سنتی ایرانی با رویکرد معماری بیونیک عبارتند از استفاده از هندسه و تناسبات طبیعی در معماری خانه ها، استفاده از سازه و مصالح بومی در پوسته و ساختار بنا، طراحی اقلیمی خانه ها برای صرفه جویی در مصرف انرژی، انعطاف پذیری در عملکرد خانه ها شامل تغییرپذیری ، تطبیق پذیری و تنوع پذیری که در تطابق با اهداف و روش الگوگیری معماری بیونیک هستند و بدین ترتیب می توان، به ایجاد پیوند معماری امروز با معماری اصیل گذشته امیدوار بود .
 نتیجه پژوهش حاکی از آن است که عدم وجود برنامه مدون در توسعه گردشگری، تغییر در ساختار زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم و مطابقت نداشتن نیازهای امروز مردمان بومی با سازه های قدیمی سبب ساخت سازه هایی ناهمگون با طبیعت کوهستانی گیلان شده است؛ معماری جدید با دور شدن از فرهنگ معماری بناهای بومی چهره ای متضاد از تصور گردشگر را ارائه خواهد داد که این امر سبب رکود در صنعت گردشگری خواهدشد. جهت جلوگیری از این پدیده ناهمگون و دست یابی به توسعه پایدار در صنعت گردشگری پیشنهاد می گردد با تکیه برخود باوری ملی اقدام به تدوین برنامه هماهنگ بین سازمان های مرتبط نمایند تا سازه های جدید مناطق کوهستانی با مصالح بومی منطقه و توجه به نیاز مخاطب امروز تجهیز و طرح ریزی شوند .