بررسی دو عامل فساد مالی و پول شویی در كشورهای جهان

به اعتقاد اكثر متفكران، فساد یك بیماری انكار ناپذیر در همه‌ی حكومت هاست و مختص یك قاره، منطقه یا گروه قومی خاص نمی‌باشد. فساد در  رژیم های سیاسی دموكراتیك و دیكتاتوری، اقتصادهای سوسیالیستی، سرمایه داری و فئودال یافت می‌شود و آغاز اقدامات فساد آمیز مربوط به زمان حال نیست بلكه تاریخ آن به قدمت پیدایش مفهوم دولت است.

در این راستا كاركرد قانون های اجتماعی به ویژه قوانین اساسی همواره در این جهت بوده است كه به سهیم شدن در قدرت سازمان دهد تا بر نحوه‌ی اجرای آن نظارت داشته باشد، بنابراین بنا به قولی: «دنیای كهن سیاست، جهان پر ازدحامی است انباشته از ارباب رجوع، حامیان، حكومتیان، توطئه گران و مفتخورها.»

امروزه كشورها را از این حیث می‌توان به بیمار، بیمار مزمن و بیمار وخیم دسته بندی نمود. این وضعیت در كشورهای جهان سوم چون‌كشور ما به حدی وخیم و مزمن گشته است كه بیمار را تا حد احتضار پیش برده امید اندكی برای بهبود و نقاهت آن باقی گذارده است.

در كشورهای جهان سوم انواع و اقسام فساد مثل فساد اداری، فساد مالی، فساد اخلاقی و…به روشنی‌در هنجارهای هر روزه و هر ساعته مسئولان و به تبع آن ها مردم قابل مشاهده است.

هدف این تحقیق بررسی اجمالی علل و آثار فساد مالی و «پول شوئی» به عنوان عمده ترین، بارزترین و كثیف ترین زیر شاخه‌ی این فساد است.

پول شوئی نیز مانند بحث كلی‌ترآن، فساد مالی، از قدمت دیرینه ای برخوردار است، هر جا حقی ضایع می‌شود، ملتی به خاك و خون كشیده می‌شود، دولتی سرنگون می‌شود،كودتائی بر پا می‌شود و حتی جنبش مردمی به راه می‌افتد، ردپای این هیولای وحشتناك دیده می‌شود.

بنابر یك ضرب‌المثل انگلیسی معروف: «هر طوفان بدی برای عده ای خیر و بركت به همراه دارد.[1]» این پدیده به طور كلی زائیده تبانی سران كشورهائی است كه بسترهای فعالی برای تطهیر منابع مالی نامشروع در عرصه‌های اقتصادی و سیاسی در اختیار دارند ازجمله این بسترها می‌توان «قانون رازداری بانكی» نظام بانكداری كشور سوئیس را نام برد.

تجمع هم زمان قدرت اقتصادی و سیاسی در دست این افراد سبب می‌شود تعداد دست های پشت پرده افزایش یافته، هر حركت و جنبش اصلاح گرایانه مخالف را در نطفه خفه نموده، با هر داوطلب كمال گرا و سالم در دستگاههای ارشد كشور برخورد به عمل آید.

به همین سبب است كه وكلا، قضات و حسابرسان قسم خورده كه عوامل اصلی حفظ سلامت اقتصادی و قضائی و سیاسی هر كشور هستند دو راه بیشتر در پیش روی ندارند یا باید از عرصه فعالیت‌های فعلی كنار رفته، به عناصری منفعل و فقط منتقد تبدیل شوند و یا درگرداب پول شوئی و فساد مالی غرق شوند.

در این بین نقش سیستم های پولی و مالی بسیار مؤثر و كارساز است، نشانگرهای وجود توانائی های بالقوه برای تغییر ماهیت صادقانه یك بنگاه مالی به یك بستر مناسب برای پول شوئی بسیار ساده و در عین حال تأمل برانگیزند:

1)وجود بی‌تفاوتی میان كاركنان از پائین ترین رده تا بالاترین آنها نسبت به عملكرد صادقانه خود و سایرین به شكلی كه این رفتارها به یك پدیده درونی تبدیل شوند.

2)وجود اختلاس و رشوه وكم‌كاری از خفیف ترین تا انواع بارز آن.

3)وجود ملاك و معیارهای ظاهری برای جدا نمودن فرد سالم از فرد فاسد.

و…

در نهایت لازم به ذكر است كه پول شوئی پدیده ای نیست كه از سطوح خرد اجتماع، كاركنان بانك ها،مؤسسات اعتباری و…آغاز شود بلكه این پدیده از سطوح بالادست، مسئولان، سیاست گذاران، دولتمردان و…آغاز می‌شود و تمامی افراد جامعه را درگیر و مبتلا می سازد، به این ترتیب كه نهادهای پول شو

.................................

منابع:

1) سوئیس، بزرگترین مركز تطهیر پول جهان/ دكتر سید مهدی صحرائیان/

2) زنده باد فساد/ دكتر علی ربیعی

3) گزارش كنگره بین المللی پول شویی/ آكادمی نخبگان جوان تولید گرای ایران.