مقاله اصول نظام راهبری شرکت و مفهوم آن در شرکتهای چندملیتی

مقاله اصول نظام راهبری شرکت و مفهوم آن در شرکتهای چندملیتی

چکیده

شروع هزاره سوم میلا‌دی، مصادف با رویدادهای مهمی در زمینه حسابداری و حسابرسی بوده است که می‌توان از آن به عنوان انقلا‌بی در دانش حسابداری یاد کرد، زیرا به تغییر بعضی از مقررات و رویه‌های مورد عمل در این رشته انجامید. این مقاله ابتدا به بررسی تحولا‌ت اخیر در زمینه حسابداری می‌پردازد، سپس با شرح مختصری از نظریه­های نظام راهبری شرکت و طبقه­بندی سیستم‌های آن، به بررسی مفهوم نظام راهبری شرکت و مسئولیت پاسخگویی در شرکتهای چند ملیتی‌ می‌پردازد. شرکتهای چند ملیتی دارای هر دوی نظام راهبری شرکت و مسئولیت پاسخگویی در سطوح اصلی و فرعی هستند که لا‌زم و ملزوم یکدیگرند که نظام راهبری شرکتی طراحی شده برای شرکتهای چند ملیتی باید شامل هر دو باشد، زیرا یکدیگر را به صورت متقابل و دو جانبه در ارتقای نظام راهبری شرکتی کمک می‌کنند. ساز‌و‌کارهای نظام راهبری شرکت در شرکتهای چند ملیتی، شامل ساز‌و‌کارهای بازار محور، فرهنگ محور و نظارت محور هستند که هر کدام، از اجزا و عناصر مهمی تشکیل شده‌اند. مقاله حاضر با بررسی این اجزا و نحوه ارتباط آنها، مدل مفهومی‌این ارتباط را ترسیم می‌کند. در نهایت نتیجه می‌گیرد که نظام راهبری شرکت و مسئولیت پاسخگویی به­صورت دوطرفه، وابسته به هم و ضامن یکدیگر هستند.

مقدمه

به دنبال رسواییهای مالی گسترده در چند سال اخیر که در سطح شرکتهای بزرگ دنیا به وقوع پیوست و منجر به فروپاشی موسسه­های بزرگی همچون انرون، پارمالا‌ت وورلدکام شد، و همچنین دیگر رسواییهای حسابداری و کلا‌هبرداری شرکتی در آدلفیا، گلوبال کراسینک، مرک و تایکو، تمایل سرمایه­گذاران به اعمال حاکمیت در شرکتهای سهامی‌که در آنها سرمایه­گذاری کرده‌اند، افزایش یافت (2006 .(Ali et al, قانون حفاظت از منافع سرمایه­گذاران و اصلا‌ح رویه‌های حسابداری شرکتهای سهامی‌عام، معروف به قانون ساربینز اکسلی (sox) به­عنوان پاسخی مناسب جهت مقابله با رسواییهای مالی شرکتهای بزرگ و برجسته ایالات متحده امریکا، در سال 2002 به تصویب رسید. با تصویب این قانون الزامات بسیاری برای شرکتهای سهامی‌ عام وضع شد که به لحاظ تنوع الزامات و دامنه تاثیرگذاری آن، قانون معتبر و نافذی محسوب می‌شود. در مقدمه قانون ساربینز اکسلی آمده است: « قانون حفاظت از منافع سرمایه گذاران و اصلا‌ح رویه‌های حسابداری شرکتهای سهامی‌عام 2002، این شرکتها را به بسط رویه‌های جدید شامل نظام راهبری شرکت و گزارشگری مالی با هدف باز گرداندن اعتماد عمومی ‌به بازارهای سرمایه ملزم می‌کند»(پایان نامه قربانی، 1385، 18-17).

 جریانی را که در اوایل هزاره سوم، با ورشکستگی شرکتهای بزرگ شروع و با تصویب قانون ساربینز اکسلی و سپس تحکیم پایه‌های نظام راهبری شرکت در سطح بین­المللی، تداوم یافت، می‌توان به عنوان انقلابی در حرفه حسابداری قلمداد کرد.

 البته تصویب قانون ساربینز اکسلی را نمی‌توان صرفا ًبه ورشکستگی شرکت انرون یا برخی شرکتهای دیگر نسبت داد، بلکه این ورشکستگیها باعث شد که شکافهای موجود در رویه‌های کنونی حسابداری و حسابرسی آشکار شود و مجاری نفوذ و آسیب­پذیری آنها برملا‌ گردد. همچنین بسیاری از موضوعهایی که سالیان متمادی به­صورت نظری و به‌عنوان ایده یا نیاز مطرح بود، با تصویب این قانون به مرحله عمل نزدیک شدند.