پژوهشی پیرامون امامزاده های زید و یحیی-علیهم اسلام

مجموعه ای كه هم اكنون از نظر می گذرد،پژوهشی پیرامون امامزاده های زید و یحیی-علیهمااسلام-واقع در شهر تهران می باشد.

قبل از آغاز سخن از زحمات و راهنمایی های استاد گرامی خودجناب آقای دكتر یغمایی كه مرا در انجام این امر یاری نمودند و با غیرتی تمام دفتردانش را دستمایه عزوكمال ساختند، سپاسگزاری می نمایم. امید است آنچه در این مجموعه گردآورده ام مطلوب نظر ایشان واقع گردد.

فهرست مطالب:

مقدمه........................................................................................................................................ 1

هنرومعماری دوران قاجار................................................................................................. 10

موقعیت مكانی امامزاده زید............................................................................................. 17

سلسله نسبت امامزاده زید............................................................................................... 25

بقعه امامزاده زید وهنرهای تزئینی آن........................................................................ 28

نوع بهره برداری از بقعه امامزاده زید........................................................................... 40

شرح حال آصف الدوله (بانی حرم وگنبد امامزاده زید)...................................... 41

موقعیت مكانی امامزاده یحیی......................................................................................... 55

سلسله نسب امامزاده یحیی............................................................................................. 56

نوع بهره برداری از بقعه امامزاده یحیی...................................................................... 67

طرح حفاظتی امامزاده زید.............................................................................................. 68

ضوابط طرح حریم حفاظتی منطقه بازار تهران....................................................... 69

پیشنهادات حفاظتی و مرمتی......................................................................................... 73

تصاویر........................................................................................................................................ 76

فهرست منابع.......................................................................................................................... 114

مقدمه

ظهور اسلام در آغاز قرن هفتم میلادی بنیاد بسیاری از كشورهای كهن ومتمدن در آن زمان را دگرگون ساخت و قدرت ونفوذ آن در تركستان غربی وپنجاب از یك طرف واسپانیا از طرف دیگر گسترش یافت. به این ترتیب با پیدایش تغییرات اساسی در سرزمینهای مذكور،هنر وتمدن كهن آسیا، شمال آفریقا وحتی بخشی از اروپا دگرگون شد وشالوده هنرهای اسلامی كه تركیبی از هنر حكومتهای مغلوب (مانند ساسانیان وحكومت بیزانس) با فرهنگ اسلامی بود،شكل گرفت[1].

بدین وسیله از خلیج بنگال تا كرانه اقیانوس اطلس هنری با كیفیتی خاص به دست ملتها واقوام تحت سلطه اسلام پدیدار شد كه دیدی خاص داشت وآن اعتقاد به اصول ومبانی وتعالیم اسلام مانند توحید ومبارزه با شرك بود. بنابراین هنرمندان از سنتهای گذشته قسمتهایی را پسندیده و مورد استفاده مجدد قرارداده اند كه حتی الامكان وابسته به دیانت بوده و شیوه های هنری آن مغایرو متناقض با بیش و اعتقاد جدیدآنان نباشد. در این میان خصیصه ها و ویژگیهای هنری ایران زمین می توانست بیشتر از دیگر هنرها جوابگوی این نیاز باشد و با آن هماهنگی معنوی بیابد.

[1] -كیانی، 1377،ص3

فهرست منابع:

1-اتینگهاوزن. ریچارد،هنرومعماری اسلامی، ترجمه یعقوب آژند، انتشارات سمت،تهران 1378

2-بیات.عزیزالله، كلیات جغرافیایی طبیعی و تاریخی ایران، انتشارات امیركبیر، تهران 1373

3-دائره المعارف بزرگ اسلامی ،زیر نظر كاظم موسوی بجنوردی، جلد اول (آب-آل داوود)،انتشارات مركز دائره المعارف بزرگ اسلامی ،تهران 1369

4-زاوش.ح.م،تهران درگذرگاه تاریخ ایران ، نشر اشاره ،تهران 1370

5-سازمان میراث فرهنگی وگردشگری : معاونت حفظ و احیاء ،گزارش ثبتی امامزاده زید تهران ،تهیه و تنظیم: 1383

6-سازمان میراث فرهنگی وگردشگری، ضوابط طرح حریم حفاظتی منطقه بازار تهران

7-شهیدی مازندرانی .حسین،سرگذشت تهران، انتشارات دنیا،تهران 1383

8-كیانی.محمدیوسف، تاریخ هنر معماری دردوره اسلامی،انتشارات سمت، تهران 1374

9-گدار. آندره، هنر ایران، ترجمه بهروز حبیبی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران 1377

10-گشایش. فرهاد،تاریخ هنر،انتشارات عفاف، تهران 1384

11-مصطفوی. سید محمدتقی،آثار تاریخی طهران،انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ،تهران 1375

12-نوربخش. مسعود،تهران به روایت تاریخ،جلداول ودوم،نشر علم،تهران 1381

13-هیلن براند. رابرت، معماری اسلامی ،ترجمه ایرج اعتصام، انتشارات شركت پردازش و برنامه ریزی شهری، تهران 1383