مقاله درمورد هزینه یابی کیفیت در پروژه ها

مقاله درمورد هزینه یابی کیفیت در پروژه ها

چكیده
با پیشرفت روشهای مدیریتی و نیز افزایش رقابت در بازار سیستم های حسابداری قیمت تمام شده و هزینه یابی استاندارد، پاسخگوی نیازهای روز جهت سنجش و كنترل هزینه های فرایندهای ساخت و تولید نیستند. بنابراین، برای كنترل بهتر و دقیق تر هزینه ها به روشهای بهتری نیــــاز است. در همین راستا روشهایی مثل هزینه یابـی مبتنی بر فعالیت، مطرح شده اند.                    
هزینه یابی كیفیت نوعی روش هزینه یابی مبتنی بر فرایند است كه در آن هزینه های فعالیتها با دیدگاه میزان تاثیر آنها بر كیفیت، دسته بندی و مقایسه می شوند. حسابداری كیفیت امكان كنترل بهتر هزینه ها را فراهم كرده و با ارائه اطلاعات تفصیلی در رابطه با انجام عملیات پیشگیرانه از بدی كیفیت و نتایج حاصل از آن در كیفیت خروجیها، امكان تصمیم سازی استراتژیك را برای مدیران فراهم می سازد. مدیریت پروژه زمینه ای است كه در آن به دلیل ریسك بالا و ماهیت احتمالی فعالیتها و نتایج خروجی آنها، نیاز به روشهای دقیقتر و نوین احساس می شود. در این مقاله ابتدا به معرفی زمینه هزینه یابی كیفیت پرداخته می شود سپس با تعریف یك ساختار عمومی برای فعالیتهای پروژه ها، هزینه های مربوط به سرمایه گذاری برای تضمین كیفیت و هزینه های پیشگیرانه و همچنین هزینه های مربوط به عدم تامین كیفیت در هر مجموعه فعالیت شناسایی شده و درنهایت با دسته بنـدی این هزینه ها ساختار كلی هزینه های كیفیت در پـروژه ها معرفی می شود و در ادامه روش ترازنامه هزینه های كیفیت، تدوین و معرفی شده است.

مقدمه
هزینه یابی كیفیت روش هزینه یابی مبتنی بر فرایند است كه به لحاظ مفهومی به دنبال سنجش و ایجاد تعادل بین هزینه های پیشگیرانه و هزینه های تضمین كیفیت در برابر هزینه های بدی كیفیت و ضایعات و نارضایتی مشتری است. در این روش كه در دل سیستم حســابداری مالی و صنعتی ایجاد می شود هزینه های انجام فعالیتها با دیدگاه میزان تاثیر آنها بر كیفیت، دسته بندی و مقایسه می شوند. دكتر دمینگ، معتقد است كه كیفیت به هزینه های پایین تر منجر می گردد (در مقابل كیفیت گران است). درواقع این گفته تاییدی است بر توجه نكردن صرف به فعالیتهای پیشگیرانه و داشتن نگرش جامع به هزینه فعالیتها و نتایج حاصل از انجام آنها.                            
حسابداری كیفیت با تعیین اینكه ما چقدر برای دستیابی به كیفیت هزینه می كنیم و در مقابل چقدر هزینه های بدی كیفیت داریم، امكان كنترل بهتر هزینه ها را فراهم كرده و با ارائه اطلاعات تفصیلی در رابطه با انجام عملیات پیشگیرانه بدی كیفیت و نتایج حاصل از آن در كیفیت خروجیها، امكان تصمیم سازی استراتژیك را برای مدیران فراهم می سازد.
بـــــاتوجه به اینكه بخش قابل توجه هزینه های یك سازمان در قالب هزینه های كیفیت سازمانی قابل دسته بندی هستند لذا استفاده از روشهای هزینه یابی كیفیت، امكان كنترل دقیق اغلب هزینه های محسوس و حتی غیرمحسوس هزینه ها را فراهم می كند.
پروژه ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند و یا حتی درصد قابل توجه تری از هزینه های مازاد و قابل صرفه جویی كیفیت را نسبت به سایر انواع تولیدی و... شامل می شوند لزوم تحلیل و بررسی كارشناسی در این زمینه نمایان می شود.

ساختار هزینه های كیفیت                              
طبق تعریف، هزینه های كیفیت شامل كلیه مخارجی هستند كه كلیه عوامل اعم از تولیدكننده، مصرف كننده و یا جامعه از بابت كیفیت محصـــــــــول یا خدمات متحمل می شوند.(1) هزینه های مرتبط با كیفیت عبارتنداز: مخارج مربوط به پیشگیری از بروز عیب، هزینه های به كارگیری یا عملیات، فعالیتهای ارزیابی كیفیت به اضافه خسارات ناشی از شكستهای درونی و بیرونی.                        
درمورد دسته بندی هزینه های كیفیت در پــــروژه نظرات گوناگونی وجود دارد كه رایج ترین این دسته بندیها به قرار زیر است:                               
الف) هزینه های طرح ریزی، پشتیبانی و پیگیری كیفیت: این دسته شامل كلیه هزینه هایی هستند كه برای ایجاد سیستم، فرهنگ‌، و مدیریت كیفیت جهت پیشگیری از وقوع ایرادات در محصولات وخدمات نهایی، صرف می شود. هزینه های طراحی سیستم كیفیت، هزینه های آموزش، و هزینه های گزارشگیری در این گروه قابل دسته بندی هستند.
ب) هــزینه های ارزیابی كیفیت: شامل كلیه هزینه های كنترلی از قبیل بازرسی و آزمون مواد ورودی به خط، مواد حین تولید ومحصولات نهایی،            
ارزیابی و ممیزی سیستم كیفیت، ارزیابی پیمانكاران می گردد. فعالیتهای ارزیابی برای حصول اطمینان از اجرای طرحهای مشخص شده در بخش طرح ریزی صورت می گیرند.
پ) هـــزینه های شكست درون سازمانی: هزینه های شكست درواقع هزینه هاینرسیدن به كیفیت در فرایندهای پیشگیرانه است. این هزینه ها دو دسته اند شامل هزینه هایی كه در داخل ســـــازمان ایجاد می شوند از قبیل هزینه های ضایعات و دورریز، هزینه های اصلاح مواد و قطعات فاقد كیفیت، هزینه های فروش محصول با قیمت كمتر، هزینه های متروك شدن اقلام انبار شده، هزینه های تورم نیروی كـــــار كنترل و ارزیابی كیفیت، و هزینه های مشابه كه در داخل سازمان به صورت مستقیم پرداخته می شوند.
ت) هــــزینه های شكست برون سازمانی: هزینه های شكست برونی شامل آن دسته از هزینه هایی است كه پس خروج محصول به شركت به دلیل برآورده نشده احتیاجات مشتریان به شركت وارد می آید. برخی از این هزینه ها عبارتند از هزینه های قطعات و مواد گارانتی یا ضمانت كیفیت كالا، هزینه های بازگرداندن محصول، هزینه های تعمیر محصول دردست مشتریان، هزینه های از دست دادن مشتریان.