مقاله در مورد مدیریت کیفیت

*مقاله در مورد مدیریت کیفیت*

پیشینة مدیریت كیفیت: ‎Total Quality Management (T.Q.M) 

استانداردهای كیفیت را برای نخستین بار دولت انگلستان، پس از جنگ جهانی اول، به صورت مدون ایجاد كرد. در آن زمانم، مؤسسه هواپیماسازی پادشاهی انگلیس به منظور بالا بردن ضریب اطمینان هواپیماهای ساخت خود به تهیة راهكارهای روشمند دست زد.

سازمان بین‎المللی استاندارد پس از جنگ جهانی دوم در سال 1946 تأسیس شد و در سال 1987 استانداردهای جهانی نظام كیفیت موسوم به استانداردهای ‎ISO 9000 را تدوین و ارائه كرد.

در حال حاضر بسیاری از شركتها در مناطق تحت تحت فعالیت خود، واردات كالاهایی را می‎پذیرند كه از این استانداردها پیروی كنند. در چنین شرایطی برای بهبود كیفیت تولیدات، افزایش یافته است؛ زیرا در غیر این صورت شركت‎های رقیب كه تولیدات خود  را با كمترین قیمت و بهترین كیفیت ارائه می‎دهند، گوی سبقت را خواهند ربود و آنهایی كه نتوانند سطح تولیدات خود را با استانداردهای جهانی تطبیق دهند، خود به خود از گردونه حذف خواهند شد.

«پیشینه مدیریت كیفیت»

 نشان می‎دهد كه:

‎* توجه به كیفیت و تلاش برای بهبود دائمی، تنش مهم و اساسی در توسعه دارد؛ كشوری مانند ژاپن كه پس از جنگ جهانی دوم در وضع نابسامان اقتصادی به سر می‎برد، ‌از این طریق توانست در مدت كمتر از پنجاه سال، به یكی از قطب‎های بزرگ اقتصادی جهان تبدیل شود.

‎*  برای افزایش كیفیت و بهبود مستمر،‌ باید دیدگاهی واحد انتخاب و ترویج شود.

‎* عملی شدن این دیدگاه، به حمایت همه جانبة دولت، ایجاد نظام تشویش؛ تبلیغ و آموزش همگانی به صورت منسجم نیاز دارد.

‎* بی‎توجهی به این امر حیاتی خواه ناخواه موجب از بین رفتن تولیدات داخلی و افزایش واردات خواهد شد.

تاریخچه سیستم‎های كیفیت در ایران

حركت در زمینه سیستم‎های كیفیت، بخصوص استانداردهای ‎ISO 9000 ، تشویق مرحوم آقای مهندس میراحمد سادات رئیس سابق مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران است. در این مورد شاید نتوان گفت كه حركت رسمی كشور در زمینه سیستم‎های كیفیت به اقدامات مؤسسه استاندارد در برگزاری سمینارها و دوره‎های توجیهی بخصوص سمینار ‎ISO 9000 كه در سال 1369 در رشت برگزار شد برمی‎گردد. در این میان، می‎توان گفت كه حركت جدی و تأثیر كنگر كشورمان در زمینه استانداردهای ‎ISO 9000 به ترجمه و انتشار استانداردهای ‎ISO 9000 ویرایش سال 2000 در دی ماه 1374 باز می‎گردد. این حركت كه با پیگیری و حمایت‎های مرحوم مهندس سادات و به همت مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به سرانجام رسید یكی از ماندگارترین حركات در این مرحله بود كه اخیراً نیز با ترجمه و انتشار ویرایش فعال 2000 استمرار یافته است.

مدیریت كیفیت چیست؟

چارچوب و ساختار عمومی مدیریت كیفیت در نمودار نشان داده شده است. همان‎طور كه در این تصویر آمده، لازم است یكپارچه‎سازی سیستم مدیریت كیفیت در ابعاد زیر صورت بگیرد:

- فن‎آوری ‎- اقتصادی

- مدیریتی ‎- سازمانی

- سیستمی – فرآیندی

نمودار ساختار عمومی مدیریت كیفیت

از اینرو، باید بتوان با اجرای سیستم مدیریت كیفیت امكان كنترل مستقیم بر كلیه فعالیت‎های مدیریتی و كنترل محصولات و خدمات تولید شده را فراهم آورد.

این واقعیت كه كارآفرینان ایرانی در بخش صنعت و خدمات به موضوع كیفیت، تضمین كیفیت عنایتی خاص پیدا كرده‎اند و تمام تلاش خود را مبذول داشته‎اند كه در این راه سرآمد شوند، ما را بر آن می‎دارد تا در پی طراحی و اجرای یك مدل یكپارچه مدیریت كیفیت باشیم. اما نگرش یكپارچه و تأثیرات حاصل از آن هنوز ابهاماتی دارد كه باید در پی برطرف كردن بود.

در این میان، مدیران و كارشناسان شركت‎ها باید در پی اندازه‎گیری / ارزیابی تأثیرات حاصل از اجرای این سیستم‎ها در سازمان‎های خود باشند و اطمینان حاصل نمایند كه با اجرای این سیستم‎ها به این اهداف تعیین شده برای آنها دست یافته‎اند. در این مورد معیارهایی مثل هزینه، زمان، انعطاف‎پذیری و كیفیت فرهنگ خاص حاكم بر جامعه ایران و ‎… از جمله عواملی است كه باید مورد توجه قرار گیرد.