درسنامه درس5 فلسفه یازدهم

سوالات متن فلسفه یازدهم /
درس پنجم: زندگی براساس اندیشه

1 .چرا جوانان زیادی جذب سقراط شده بودند؟
پاسخ: سقراط اخلاق و منش جذابی داشت. رفتار متواضعانه و همراه با احترام او موجب شده بود جوانان زیادی مجذوبش شوند.

2 .سقراط هر روز در شهر با چه کسانی حرف می زد و بیشتر چه مسائلی را موضوع تفکر قرار میداد؟
پاسخ: او هر روز در شهر به راه می افتاد و نزد بازاریان، مردم عامی و اعیان و اشراف می رفت و با آنان حرف می زد. او پیوسته درباره مسائل روزمره زندگی می اندیشید و با مردم سخن می گفت.

3 .سقراط در چه سنی زندانی و محکوم شد؟ کیفرش چه بود؟ و چگونه زندگی اش به پایان رسید؟
پاسخ: سقراط در هفتاد سالگی زندانی شد و در دادگاه به اعدام محکوم گردید و زندگی سرشار از فضیلتش با نوشیدن جام شوکران به پایان رسید.

4 .به چه علت جامعه آتن در زمان سقراط، از حقیقت و فضیلت فاصله می گرفت؟ (سوفسطائیان چه اعتقادی در مورد علم و دانش داشتند و چگونه بر شیوه زندگی مردم تاثیر می گذاشتند؟)
پاسخ: جامعه آتن در زمان سقراط متاثر از اندیشه های سوفسطائیان بود. آنان معتقد بودند که جهان را نمی توان شناخت و آنچه را که ما علم و دانش می نامیم، تنها ساخته و پرداخته ذهن ماست و تطابقی با واقعیت ها ندارد. آنان با کمک اقسام مغالطه ها و جدل و فن سخنوری به نشر اندیشه خود می پرداختند و بر شیوه زندگی مردم تاثیر می گذاشتند

5 .تاثیرات سوء سوفسطائیان بر جامعه آتن چه بود؟(سقراط در چه اوضاع و شرایط جامعه آتن، برای احیای تفکر عقلانی قیام کرد؟)
پاسخ: جامعه آتن متاثر از اندیشه های سوفسطائیان بود و از حقیقت و فضیلت فاصله می گرفت و حق طلبی در سایه جدل و سخنوری ماهرانه کم رنگ می شد و بسیاری از مردم به دنبال حق جلوه دادن باطل بودند. در چنین شرایطی سقراط پرچم علم و فضیلت را بر افروخت.

6 .چه کسی شالوده تفکر فلسفی اصیل را استوار ساخت؟(دلیل قیام سقراط چه بود؟)
پاسخ: سقراط/ او برای احیای تفکر عقلانی و استواری فضیلت قیام کرده و شالوده تفکر فلسفی اصیل را استوار ساخت.

7 .در جامعه آتن زمان سقراط، حق طلبی در سایه چه چیزی کم رنگ می شد؟
پاسخ: حق طلبی در سایه جدل و سخنوری ماهرانه کم رنگ می شد.

8 .با توجه به اینکه سقراط کتابی ننوشت، چگونه می توان به عمق افکار فلسفی سقراط پی برد؟
پاسخ: سقراط هیچ کتابی ننوشت، اما سراسر حیاتش را با فلسفه سپری کرد زندگی وی حکایت واقعی فلسفه است. ما از مطالعه و تامل در زندگی او می توانیم دفتر اندیشه های فلسفی اش را ورق بزنیم و به نقش حقیقی فلسفه در زندگی انسان، بیشتر پی ببریم.

9 .شاگرد برجسته سقراط چه کسی بود و چه نقشی درمعرفی اندیشه های فلسفی سقراط داشت؟
پاسخ: افلاطون- او زندگی سقراط را حکایت کرده و مبارزه وی را با مغالطه گران و سوفسطائیان به تصویر کشیده است.

10 .به عقیده افلاطون، سقراط عمر خود را صرف چه کرده است؟ و چه مسایلی را با مخاطبش در میان میگذاشت؟
پاسخ: افلاطون نشان میدهد  که سقراط عمر خود را مصروف اصلاح جامعه و شناساندن افکار مغالطه آمیز  سوفیست ها کرد. با هر کس که به او گوش می داد، مسائل اساسی خداشناسی، اخلاق، سیاست و اجتماع را در میان می گذاشت. بحث های او به دل می نشست و به هر کجا که می رفت، مردم، به ویژه جوانان مشتاق گرد او حلقه میزدند.

11 .توضیح دهید روش گفت و گویی که سقراط به کار میگرفت، به چه شهرت یافت؟(روش سقراطی را توضیح دهید)
سقراط، روش بحث ثابتی داشت. مفهومی از مفاهیم را که در زندگی ما اهمیت حیاتی دارد، بر میگزید و درباره اش پرسش میکرد. مثلا می پرسید «دوستی چیست؟» یا « شجاعت چیست؟» وقتی کسی  داوطلب پاسخ می شد، با توجه به پاسخ او، سوال دیگری طرح  میکرد به طوری که مخاطب و پاسخ دهنده را به حقیقت می رساند و آنچه را که حق بود، از زبان پاسخ دهنده به دست می آورد. این روش گفت وگو و پرسش و پاسخ که سقراط به کار می گرفت، به تدریج به «روش سقراطی» شهرت یافت.

12 .چرا سقراط به چهره ای بحث بر انگیر تبدیل شد؟
پاسخ: او به مردم می آموخت که هر چیزی را مورد سوال قرار دهند. او جهالت افراد قدرتمند و سفسطه گر را به رُخشان میکشید. از این رو او به چهره ای بسیار بحث برانگیز تبدیل شد. بسیاری از مردم او را دوست  میداشتند و گروهی نیز از او بیزار بودند.

13 .مقصود سقراط از گشت و گذار در شهر آتن چه بود؟
پاسخ: « از گشت و گذار در شهر جز این مقصودی ندارم که شما جوانان و بزرگسالان را متقاعد سازم که نباید جسم و مال و ثروت را بر کمال نفس خود ترجیح، دهید و به شما یادآوری کنم که ثروت، فضیلت نمی آورد، بلکه از فضیلت است که ثروت و هرچه که برای فرد و جامعه سودمند است، به دست می آید…»

14 .به عقیده سقراط از فضیلت چه چیزی به دست می آید؟
پاسخ: ثروت، فضیلت نمیآورد، بلکه از فضیلت است که ثروت و هرچه که برای فرد و جامعه سودمند است، به دست می آید…

15 .مقصود سقراط از همنشینی و صحبت با مردم چه بود و او خود را عهده دار چه رسالتی می دانست؟
پاسخ: او می گفت« من هیچ گاه از بیدار ساختن، پند دادن و حتی سرزنش کردن یکایک شما باز نمی ایستم و شما همه جا مرا در کنار خود می یابید … من کسی نیستم که برای پول سخن بگویم یا به خاطر آن لب از گفتار فرو بندم. من هم با تهی دستان و هم با توانگران همنشینم تا از من بپرسند و به سخنان من گوش فرا دهند ….. این رسالتی است که خداوند با ندا های غیبی و در رویاها بر عهده من نهاده است.»

16 .مقامات حکومتی سقراط را به چه جرمی بازداشت و محاکمه کرده بودند؟
پاسخ: مقامات حکومتی سقراط را به اتهام فاسد کردن جوانان و بی ایمانی به خدایان بازداشت کردند و او را محاکمه نمودند

17 .نماینده متهم کنندگان سقراط در دادگاه، چه نام داشت؟
پاسخ: ملتوس

18 .جرم سقراط از نظر ملتوس چه بود و او برای سقراط چه کیفری را درخواست کرد؟
پاسخ: مِلِتوس گفت:« جرم سقراط این است که خدایانی را که همه به آنها اعتقاد دارند، انکار می کند و از خدایی جدید سخن می گوید! با افکار خود جوانان را گمراه می سازد و آنها را از دین و آیین پدرانشان بر می گرداند»
آنگاه برای سقراط درخواست مجازات مرگ نمود.

19 .ویژگی دفاعیه سقراط چه بود؟
پاسخ: دفاعیه او بیانیه ای فلسفی بود که همه اصول زندگی فلسفی اش را در بر میگرفت.

20 .افترایی که مخالفان از دیرباز به سقراط نسبت داده بودند، چه بود؟
پاسخ: «سقراط رفتاری خلاف دین ما آتنیان در پیش گرفته و در پی آن است که به اسرار آسمان و زمین دست یابد. باطل را حق جلوه دهد و این کار را به دیگران هم می آموزد.»

21 .به اعتقاد سقراط چرا مردم او را دانا می پندارند و نظر او در باره دانای حقیقی چیست؟
پاسخ: سقراط گفت: کاوش من برای شناخت کسانی که ادعای دانشمند بودن می کنند و جدا کردن آنها از کسانی که دانشمند حقیقی هستند، سبب شده که گروه بزرگی به غلط مرا «دانا» بنامند؛ در حالی که من دانا نیستم. فقط شاید به این دلیل که هر بار نادانی کسی را آشکار می کنم، کسانی که آنجا حاضرند گمان می کنند که آنچه را آنها نمی دانند، من می دانم؛ حال آنکه دانای حقیقی فقط خداست.