مقاله زندگانی مولوی و سماع و مولانا

بخشهایی از متن:

 زادگاه مولانا:

جلال‌الدین محمد درششم ربیع‌الاول سال604 هجری درشهربلخ تولد یافت. سبب شهرت او به رومی ومولانای روم، طول اقامتش‌ و وفاتش درشهرقونیه ازبلاد روم بوده است. بنابه نوشته تذكره‌نویسان وی درهنگامی كه پدرش بهاءالدین از بلخ هجرت می‌كرد پنجساله بود. اگر تاریخ عزیمت بهاءالدین رااز بلخ  در سال 617 هجری بدانیم، سن جلال‌الدین محمد درآن هنگام قریب سیزده سال بوده است. جلال‌الدین در بین راه در نیشابور به خدمت شیخ عطار رسید و مدت كوتاهی درك محضر آن عارف بزرگ را كرد.

چون بهاءالدین به بغدادرسیدبیش ازسه روزدرآن شهراقامت نكرد و روز چهارم بار سفر به عزم زیارت بیت‌الله‌الحرام بر بست. پس از بازگشت ازخانه خدا به سوی شام روان شد و مدت نامعلومی درآن نواحی بسر برد و سپس به ارزنجان  رفت. ملك ارزنجان آن زمان امیری ازخاندان منكوجك بودوفخرالدین بهرامشاه‌نام داشت، واو همان پادشاهی است حكیم نظامی گنجوی كتاب مخزن‌الاسرار را به نام وی به نظم آورده است. مدت توقف مولانا در ارزنجان قریب یكسال بود.

بازبه قول افلاكی، جلال‌الدین محمددرهفده سالگی ‌درشهرلارنده به‌امرپدر، گوهرخاتون دخترخواجه لالای سمرقندی را كه مردی محترم و معتبر بود به زنی گرفت و این واقعه بایستی در سال 622 هجری اتفاق افتاده باشد و بهاءالدین محمد به سلطان ولد و علاءالدین محمد دو پسر مولانا از این زن تولد یافته‌اند. ...

...

سماع و مولانا

با توجه به اینکه سماع قرنها قبل از مولانا و از زمان پیدایش تصوف وجود داشته و بزرگانی در مورد آن توضیحاتی داده اند از جمله غزالی در کتاب سماع می نویسد آن کس که در حال سماع است در حال حرکت نباید در کائنات غیر از جمال خدا چیز دیگری را ببیند عشق او به خداوند و شوق دیدار او را به حرکت در می آورد. ولی نام مولانا و سماع بهم آمیخته شده .

استاد فروزانفر می نویسد شمس الدین به مولانا چه آموخت و چه فسون ساخت که چندان فریفته گشت و از همه چیز و همه کس صرفنظر کرد و در قمار محبت نیز خود را در باخت بر ما مجهول است! ولی همه آثار بر این متفق اند که مولانا بعد از این خلوت روشن خود را بدل ساخت و به جای اقامه نماز و مجلس وعظ به سماع نشست و چرخیدن و رقص بنیاد کرد و ....

...

مطالب:

مقدمه  ................................       أ تا ج

زادگاه مولانا    ....................  1

پدر مولانه    .......................  1

جوانی مولانا  ....................... 2

اخلاق وافکار مولانا .................. 3

نردبان روحانی ...................... 6

از مقامات تبتل تا فنا .............. 8

سماع ............................... 11

احکام و آداب سماع .................. 11

آثار سماع .......................... 12

معنی سماع .......................... 12

رقص سماع ........................... 12

حالت سماع .......................... 15

غزل های مولوی هر کدام یک سماع است .. 15

مولانا عشق اصلی را نزد خدا می داند .. 16