تحقیق نگرشی بر معماری سنتی ایران

تحقیق نگرشی بر معماری سنتی ایران 

نگرشی بر معماری سنتی ایران

سالهاست که سخن از حفظ ، احیاء و باز زنده سازی ارزشهای گذشته است و همه صاحبنظران متفق القولند که حفظ ارزشهای اجتماعی و فرهنگی موجب هویت ملی است. اما از طرفی شناخت و پالایش ارزشهای گذشته و برگزیدن بهترین آنان و تطبیق آنها با شرایط زمانی و مکانی بطوری که منطبق با نیاز های جامعه امروز باشد نیز مسئله ای است که باید مد نظر قرار گیرد.

از این گستره ، معماری که از پر اهمیت ترین عناصر ارزشی هر ملت است، سهم بسزائی دارد و غور در این معنا در حیطه معماری بعهده معماران این عصر گذاشته می شود . در این راستا همواره استاد گرانقدر محمد کریم پیر نیا که عمر خویش را در راه شناختن معماری ایرانی و اسلامی و انعکاس آن به نسلهای جوانی که به نحوی در این مسئله دخالت دارند بر زبان می آورند.

پس به پاس قدر دانی و نیز ارج نهادن به زحمات چندین ساله استاد و همچنین احترام به فرهنگ و هنر اصیل ایرانی و اسلامی بر هر ایرانی است که احساس مسئولیت نموده و در جهت احیاء ارزشهای اسلامی و ایرانی در هر زمینه ای تلاش و کوشش کند و در طرح های معماری حتی المقدور اصول مقدماتی معماری ایرانی و سنتی خویش را بکار گرفته و ضمن تلفیق آنان با تکنولوژی جدید ، ماهیت فلسفه وجودی آنها را همچنان حفظ نمایند.

اصول مذکور شامل پنج مورد است:

- مردم واری : یا کاربرد مقیاس انسانی و پرهیز از هر گونه بیهودگی و شکوه بیجا و آذین بی سود.

- خود بسندگی : یا بهره گیری از امکانات و مصالح محلی و آنچه که معماران (بوم آورد) گفته اند و پرهیز از هر گونه وابستگی و نیاز.

- پیمون : یا اندازه ها و معیار هایی که تناسب پیکره و کالبد بنا را از لحاظ درستی ، استواری و زیبایی تضمین می کرده است.

- درون گرائی : این اصل بویژه در منازل مسکونی که همیشه مورد توجه مردم این سرزمین بوده و خوش داشته اند که چهار دیواری اختیاری باشد.

- کنج و نیاز: یا پرهیز از کاربرد اندازه های بیش از نیاز که باعث هدر رفتن مصالح و بالا بردن هزینه می شده است.

علاوه بر اصولی که ذکر شد عناصری چون آب ، نور ، باد و ... در معماری سنتی نقش حیاتی ایفاء می کرده اند. یکی از مسائل مهم در شناخت معماری سنتی ایران انقطاع فرهنگ معماری سنتی و پیدایش گونه هایی از فضا های جدید معماری و شهری است که غالبا با فضا های سنتی کاملا متفاوت هستند ، چونکه بسیاری از معماران بیش از هر چیز به پدیده های شکلی و بصری اندیشیده اند و بسیاری از مسائل ، مباحث و نکات فرهنگی ، تاریخی و اجتماعی را به اندازه کافی مورد توجه قرار نداده اند.

شاهکار مهندسی معماری سنتی ایران

کمی به دور و بر خود نگاه کنید؛ کولرهای آبی و گازی ، پنکه ، فن کویل و چیلر هوای خنکی را برای ساختمان ، فراهم می کنند و از سوی دیگر، انواع مختلف یخچال ها و فریزرها که محصولات غذایی و نوشیدنی ها را در محیط خنک و مناسبی نگاهداری می کنند.

آنچه ما را به این توانایی پیشرفته در فراهم ساختن امکانات سرمایشی رسانده است ، دانش تهویه مطبوع نام دارد. اما آیا تاکنون از خود پرسیده اید که مردم کشورمان پیش از پیشرفت دانش تهویه مطبوع به شکل امروزی ، چگونه شرایط مناسب هوایی را برای خود فراهم می کردند؟

آیا آنان آب و هوای گرم تابستانی را تحمل می کردند و دسترسی به آب خنک را آرزویی محال می دانستند؟ مسلما استفاده از آب خنک چشمه ها در مناطق کوهپایه ای و کوهستانی و سفر کردن به مناطق خوش آب و هوا یکی از این راه حل ها بوده است.

ولی جالب است بدانید نیاکان ما پاسخهای دیگری نیز ابداع کرده بودند که می توانست شرایط بسیار مناسبی را در فضای خانه ایجاد کند و این کارها با توجه به آن که هیچ انرژی خاصی مصرف نمی کند، از شاهکارهای مهندسی به شمار می رود.