مقاله منظومه شمسی و سیاره ها و ستارگان

درباره چگونگی بوجود آمده سیاره‌ها نظریه‌های گوناگونی وجود دارد بعضی از دانشمندان عقیده دارند كه همه سیاره‌های منظومه شمسی بین 5 تا 6 هزار میلیون سال پیش پدید آمده‌اند در آن زمان خورشید هنوز ستاره جوانی بود یعنی مدت زیادی از پدید آمدن خود خورشید نمی‌گذشت.

خورشید به هنگام حركت در فضا از میان ابرهای بسیار بزرگی از گاز و غبار عبور كرد. نیروی جاذبه خورشید قسمتی از این گازها و ذره‌های غبار را به سوی خود كشید به این ترتیب دایره‌ای از ذرات كوچك و گاز در اطراف خورشید جمع شد. این دایره به دور خورشید می‌چرخید كم كم ذره‌ها یكدیگر را جذب كردند و به هم پیوستند از این پیوستن، توده‌های كوچكی از غبار و گاز پدید آمد. این توده‌ها، كه هم چنان گرد خورشید می‌چرخیدند هنوز بسیار كوچك بودند، اما رفته رفته بزرگتر می‌شدند. هر چه این توده‌ها بزرگتر می‌گشتند، نیروی جاذبه آنها هم بیشتر می‌شد و گرد و غبار بیشتری را به سوی خود می‌كشید. ...

...

سطح مشتری از درون یك تلسكوپ بزرگ پوشیده از كمربندهای تیره و منطقه‌های روشن دیده می‌شود. منطقه‌های روشن بین كمربندها قرار گرفته‌اند.

این پدیده به سبب جریانات جدی پدید آمده است. بادهای عظیمی به طرف بالا حركت می‌كند وارد كمربندها می‌گردد.

در امتداد كمربندها و منطقه‌های روشن لكه‌های بیضی شكل روشن و تیره‌ای دیده می‌شود كه در واقع گردبادهایی عظیم هستند. بزرگترین گردباد به «لكه‌ قرمز بزرگ» موسوم است. به نظر می رسد كه این مشخصة عظیم مشتری توفان بزرگی باشد كه هرگز از حركت باز نمی‌ایستد. اخترشناسان مدت 300 سال است كه آنرا در حال چرخیدن دیده‌اند[1].

سیارات بزرگ دور از خورشید دارای موادی در مجاورت جو هستند كه از تراكم یا تجمع آن مواد قمرهای این سیارات پدید می‌آیند. اگر این مواد به سیارات بسیار نزدیك باشند، نیروی جاذبة سیاره مانع از تراكم آنها می شود در نتیجه مواد مززبور به صورت حلقه‌ای از مواد ریز در اطراف سیاره قرار می‌گیرد[2].

مشتری چهارمین جسم درخشان در آسمان است. فقط خورشید، ماه و زهره از آن درخشان‌ترند. مشتری را از مدتها پیش می‌شناختند. گالیله دانشمند ایتالیایی، در سال 1610 میلادی با تلسكوپ در هر شب از این سو به آن سوی مشتری در حركت بودند. این اجسام قمرها یا ماده‌های مشتری هستند. اجسام كوچكی كه همچون ماه كه به دور زمین می‌گردد، آنها نیز به دور مشتری می‌گردند، این قمرها نخستین ماه‌های كشف شده‌ای هستند كه به گرد جسمی غیر از زمین می‌گردند[3].

[1] مشتری ـ آسیموف ـ غفاری ـ ص 2   

[2] مشتری ـ اسیموف ـ غفاری ـ ص 4   

[3]  مشتری ـ آسیموف ـ غفاری – ص 6